Σε εφαρμογή η επιχείρηση αποσυμφόρησης της Κρήτης από μετανάστες – Μαίνεται η πολιτική αντιπαράθεση
Τις επόμενες ημέρες αναμένεται νέο νομοσχέδιο που θα ορίζει τις διαδικασίες που θα ακολουθούνται
Χθες, ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) ανακοίνωσε ότι διαγνώσθηκαν στη χώρα μας τα πρώτα περιστατικά λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλουγια το 2025. Συγκεκριμένα, διαγνώσθηκαν -ταυτόχρονα, κατά το τελευταίο 48ωρο- τέσσερα περιστατικά της λοίμωξης στην Περιφέρεια Αττικής, με πιθανότερους τόπους έκθεσης τις Περιφερειακές Ενότητες Δυτικής Αττικής, Πειραιώς και Νήσων (στους Δήμους Ασπροπύργου, Κορυδαλλού και Σαλαμίνας).Τα περιστατικά αφορούν σε ασθενείς ηλικίας άνω των 65 ετών, που παρουσίασαν εικόνα εγκεφαλίτιδας / μηνιγγοεγκεφαλίτιδας και είχαν έναρξη συμπτωμάτων εντός του τελευταίου δεκαημέρου του Ιουνίου 2025.
Είναι η πρώτη φορά που τα πρώτα κρούσματα λοίμωξης από τον συγκεκριμένο ιό δεν εμφανίζονται στην περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας όπου παρουσιάζονται κάθε χρόνο τα περισσότερα ανάλογα περιστατικά. Υπενθυμίζεται ότι πέρσι, τέτοια εποχή είχαν ήδη εντοπιστεί στην Κεντρική Μακεδονία τέσσερα κρούσματα ιού του Δυτικού Νείλου. Με αφορμή τη χθεσινή ανακοίνωση του ΕΟΔΥ το emakedonia.gr αναζήτησε τα έως τώρα δεδομένα από το πρώτο τρίμηνο εκτέλεσης του έργου καταπολέμησης κουνουπιών της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας σχετικά με τον επιδημιολογικό κίνδυνο προσβολής από τον ιό του Δυτικού Νείλου. Σύμφωνα με αυτά τα οποία είναι αναρτημένα στην ιστοσελίδα της εταιρείας «Οικοανάπτυξη» η οποία η οποία υλοποιεί το σκέλος της επίγειας καταπολέμησης των κουνουπιών στην Κεντρική Μακεδονία, το διάστημα Απρίλιος-Μάιος-Ιούνιος, ολοκληρώθηκε η πρώτη μεγάλη συγκέντρωση και ανάλυση των δεδομένων για το 2025 και τα πρώτα συμπεράσματα είναι ότι η όχληση από τα κουνούπια είναι μικρότερη φέτος, τουλάχιστον προς το παρόν, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, ενώ σε ό,τι αφορά τον ιό του Δυτικού Νείλου ο επιδημιολογικός κίνδυνος χαρακτηρίζεται προς ώρας μέτριος.
Επεξηγώντας τα συμπεράσματα από τα έως τώρα δεδομένα του τριμήνου Απρίλιος-Ιούνιος ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της «Οικοανάπτυξης», Δρ Σπύρος Μουρελάτος αναφέρει στο emakedonia.gr ότι «η πρώτη σημαντική παρατήρηση είναι ότι η χρονική περίοδος που έχουμε ήδη διανύσει χαρακτηρίζεται από χαμηλούς σχετικά πληθυσμούς προνυμφών και ακμαίων κουνουπιών του Culex pipiens, του είδους δηλαδή το οποίο ενέχεται στη μετάδοση του ιού, περίπου στο 75% όσον αφορά τις προνύμφες και στο 62% όσον αφορά τα ακμαία κουνουπιών συγκριτικά με τον μέσο όρο της τελευταίας τετραετίας 2021-2024». Περαιτέρω σημειώνει πως «από τα πρώτα δεδομένα από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας τα οποία συγκεντρώθηκαν μέχρι 30 Ιουνίου, καταγράφηκε μηδενική θετικότητα παρουσίας του ιού του Δυτικού Νείλου σε ακμαία κουνούπια επί συνόλου 164 δειγμάτων για το 2025, έναντι θετικότητας 0% από ένα συνολικό αριθμό 266 δειγμάτων για το 2024, 1,2% από ένα συνολικό αριθμό 388 δειγμάτων το 2023, 4% από έναν αριθμό 447 δειγμάτων για το 2022 και 0% από ένα συνολικό αριθμό 243 δειγμάτων το 2021. Αντίστοιχα, σε οικόσιτα ορνίθια ηλικίας κάτω των 6 μηνών το 2025 καταγράφηκε οροθετικότητα 13% σε 45 οικισμούς, έναντι οροθετικότητας 12% σε 49 οικισμούς το 2024, 4% σε 50 οικισμούς το 2023, 11% σε 53 οικισμούς το 2022 και μηδέν σε 50 οικισμούς το 2021».
Δείκτες παρακολούθησης ανεύρεσης προνυμφών κουνουπιών του γένους Culex. Τα ιστογράμματα (κόκκινες μπάρες) αντιπροσωπεύουν το ποσοστό των θετικών ευρημάτων στο σταθερό δίκτυο των εν δυνάμει εστιών αναπαραγωγής κουνουπιών (άνω των 20.000) στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας ανά εβδομάδα και η γραμμή αντιπροσωπεύει το μέσο όρο της τελευταίας τετραετίας για το σταθερό αυτό δίκτυο (θετικά ευρήματα/σύνολο επισκέψεων/εβδομάδα). Από αυτά προκύπτει ότι ο έως τώρα πληθυσμός των προνυμφών είναι χαμηλότερος του μέσου όρου της τελευταίας τετραετίας.
Δείκτης παρακολούθησης της αφθονίας των ακμαίων κουνουπιών για το γένος Culex, που ενέχεται στη μετάδοση του ιού του Δυτικού Νείλου. Τα ιστογράμματα (κόκκινες μπάρες) αντιπροσωπεύουν το μέσο όρο της αφθονίας των 80 δειγματοληπτικών σταθμών συλλογής ακμαίων ανά δύο εβδομάδες στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και η γραμμή αντιπροσωπεύει το μέσο όρο της τελευταίας τετραετίας για το σταθερό αυτό δίκτυο. Από αυτά προκύπτει ότι ο έως τώρα πληθυσμός των ακμαίων κουνουπιών είναι χαμηλότερος του μέσου όρου της τελευταίας τετραετίας.
Οι προβλέψεις
Σύμφωνα με τον κ. Μουρελάτο «ο συνδυασμός των πέντε βασικών συντελεστών κινδύνου (θερμοκρασία, παρουσία ιού του Δυτικού Νείλου σε κουνούπια, οροθετικότητα σε οικόσιτα ζώα-δείκτες, βροχοπτώσεις, αφθονία κουνουπιών), επί τη βάσει των σχετικών χρονοσειρών δεδομένων που συλλέγονται συστηματικά από το 2010 και μετά από την Οικοανάπτυξη, μας προϊδεάζει για μέτρια ένταση μετάδοσης του ιού του Δυτικού Νείλου σε ανθρώπους έως τα μέσα Αυγούστου».
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το μεγαλύτερο μέρος της ενεργούς μετάδοσης του ιού του Δυτικού Νείλου συμβαίνει κατά τους μήνες Ιούλιο-Αύγουστο-Σεπτέμβριο. Σύμφωνα με τον κ. Μουρελάτο «μέχρι τα τέλη Ιουλίου θα έχει ολοκληρωθεί ο δεύτερος κύκλος μετρήσεων όσον αφορά την κυκλοφορία του παθογόνου σε ακμαία κουνούπια και ζώα-δείκτες και παράλληλα θα συνεχιστούν οι συστηματικές μετρήσεις σε επίπεδο αφθονίας προνυμφών και ακμαίων κουνουπιών. Έτσι, συναρτήσει αυτών των συντελεστών, θα υπάρξει νέα ενημέρωση για την εκτίμηση του επιδημιολογικού κινδύνου από το ιό του Δυτικού Νείλου στις αρχές Αυγούστου, για τους μήνες Αύγουστο και Σεπτέμβριο».
Σχετικά με την όχληση
Το δεύτερο ημερολογιακά τρίμηνο του έτους (Απρίλιος-Μάϊος-Ιούνιος) χαρακτηρίστηκε από σχετικά ήπια όχληση, παρ’ όλες τις ευνοϊκές συνθήκες για την ανάπτυξη κουνουπιών. Η καταμετρηθείσα αφθονία του Aedes caspius (βασική πηγή όχλησης για το διάστημα αυτό) κυμάνθηκε στο 92% του μέσου όρου της τελευταίας τετραετίας, δηλαδή στα ίδια επίπεδα.
Θα πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι είχαμε σχετικά αυξημένες βροχοπτώσεις κατά τη διάρκεια της άνοιξης, και ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες - καύσωνα το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου.
Όπως παρατηρεί ο κ. Μουρελάτος «οι συνθήκες αυτές δεν μεταφράστηκαν σε αύξηση της όχλησης, αντιθέτως ο παρατεταμένος καύσωνας που ξεκίνησε το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου συνεπάγεται αυξημένη θνησιμότητα για το Aedes caspius, που πρακτικά σημαίνει ότι, με εξαίρεση τους οικισμούς εντός και πέριξ των ορυζώνων, η όχληση έχει ήδη μειωθεί σημαντικά και θα παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα όλο τον Ιούλιο».
Δείκτες παρακολούθησης ανεύρεσης προνυμφών κουνουπιών του γένους Aedes. Τα ιστογράμματα (κόκκινες μπάρες) αντιπροσωπεύουν το ποσοστό των θετικών ευρημάτων στο σταθερό δίκτυο των εν δυνάμει εστιών αναπαραγωγής κουνουπιών (άνω των 20.000) στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και η γραμμή αντιπροσωπεύει το μέσο όρο της τελευταίας τετραετίας για το σταθερό αυτό δίκτυο (θετικά ευρήματα/σύνολο επισκέψεων/εβδομάδα). Από αυτά προκύπτει ότι ο έως τώρα πληθυσμός των προνυμφών κουνουπιών του γένους Aedes είναι περίπου στα ίδια επίπεδα με το μέσο όρο της τελευταίας τετραετία.
Δείκτες παρακολούθησης της αφθονίας των ακμαίων κουνουπιών για το γένος Aedes, στο οποίο οφείλεται το μεγαλύτερο μέρος της όχλησης. Τα ιστογράμματα (κόκκινες μπάρες) αντιπροσωπεύουν το μέσο όρο της αφθονίας των 80 δειγματοληπτικών σταθμών συλλογής ακμαίων ανά δύο εβδομάδες στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και η γραμμή αντιπροσωπεύει το μέσο όρο της τελευταίας τετραετίας για το σταθερό αυτό δίκτυο.
Η Μελίνα Δερμεντζοπούλου
Σε δήλωσή της στο emakedonia.gr η αρμόδια αντιπεριφερειάρχης Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Μελίνα Δερμεντζοπούλου τονίζει ότι «στόχος του έργου καταπολέμησης των κουνουπιών της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας το οποίο βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη είναι αφενός η προάσπιση της δημόσιας υγείας από ασθένειες μεταδιδόμενες από τα κουνούπια και αφετέρου η ποιοτική αναβάθμιση του βιοτικού επιπέδου κατοίκων και επισκεπτών της Περιφέρειας μέσω του περιορισμού της όχλησης που προκαλείται από αυτά». Όπως σημειώνει «ήδη περισσότερες από 6.700 δειγματοληψίες προνυμφών διενεργούνται εβδομαδιαία σε πάνω από 20.000 εντοπισμένες εστίες, καλύπτοντας 160.000 στρέμματα υγροτόπων, 420.000 στρέμματα αγροτικής γης, 7.000 χλμ. καναλιών και ρεμάτων, 100.000 φρεάτια ομβρίων, και 40.000 βόθρους σε οικισμούς υψηλού κινδύνου. Η επιχείρηση στηρίζεται σε 40 συνεργεία πεδίου, 20 επιστήμονες υψηλής εξειδίκευσης και εξοπλισμό αιχμής, περιλαμβανομένων ψεκαστικών οχημάτων, drones και αμφίβιων μέσων. Παράλληλα, μέσω του δικτύου 72 σημείων σύλληψης ακμαίων κουνουπιών, σε συνεργασία με τον ΕΟΔΥ, διενεργείται μοριακός έλεγχος για τον ιό του Δυτικού Νείλου και τοποθετούνται παγίδες εντοπισμού εισαγόμενων ειδών σε πύλες εισόδου».
Η κ. Δερμεντζοπούλου προσθέτει πως «επιπλέον λειτουργεί η εφαρμογή ‘Mosquito Vision’, που προσφέρει πενθήμερη πρόβλεψη όχλησης για 830 οικισμούς και διαδραστική συμμετοχή των πολιτών, αναβαθμίζει την πρόληψη και επιτρέπει την ταχύτερη απόκριση των υπηρεσιών μας. Επίσης για θέματα όχλησης και προστασίας από τα κουνούπια, το κοινό μπορεί να απευθύνεται από σταθερό τηλέφωνο στον αριθμό 800-11-244-24 (χωρίς χρέωση) από Δευτέρα έως και Παρασκευή κατά τις ώρες 08.00 π.μ. - 4.00 μ.μ.».
Η αντιπεριφερειάρχης τονίζει ότι οι δράσεις καταπολέμησης στο πεδίο θα βρίσκονται σε εξέλιξη μέχρι το Νοέμβριο. «Ωστόσο, πέρα από τις εκτεταμένες δράσεις της Περιφέρειας, είναι εξαιρετικά σημαντικό όλοι να υιοθετούμε μέτρα ατομικής προστασίας (όπως χρήση
εντομοαπωθητικών, προστατευτικών πλεγμάτων, κατάλληλου ρουχισμού), αλλά και να αποφεύγουμε τη δημιουργία εστιών αναπαραγωγής στον ιδιωτικό μας χώρο -απομακρύνοντας στάσιμα νερά και φροντίζοντας για την καλή αποστράγγιση των εξωτερικών χώρων. Η προάσπιση της δημόσιας υγείας είναι ένα πολυπαραγοντικό πεδίο που απαιτεί σταθερό θεσμικό σχεδιασμό, συνέπεια, συνέργειες με την κεντρική πολιτεία και την Τοπική Αυτοδιοίκηση Ά βαθμου και ενεργή συμμετοχή της κοινωνίας. Ως Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, συνεχίζουμε να λειτουργούμε με ευθύνη, τεκμηρίωση και επαγρύπνηση, αξιοποιώντας κάθε διαθέσιμο μέσο για τη διασφάλιση της υγείας και της ευημερίας των συμπολιτών μας».
