- Newsroom
Ένα νέο πολιτιστικό σωματείο ιδρύθηκε πριν από λίγο καιρό στη Θεσσαλονίκη, φιλοδοξώντας να έχει πανελλαδική εμβέλεια και μια σημαντική συμβολή στα κινηματογραφικά πράγματα. Είναι το Κέντρο Μελετών και Ερευνών για το Σινεμά (με το ακρωνύμιο ΚΕΜΕΣ). Για τους σκοπούς και τις δράσεις του σωματείου συνομιλούμε με τον πρωτεργάτη αυτής της υπόθεσης, τον κριτικό κινηματογράφου Αλέξη Δερμεντζόγλου, τον οποίο οι αναγνώστες της “Μακεδονίας της Κυριακής” γνωρίζετε καλά από τα εβδομαδιαία κινηματογραφικά του κείμενα στις σελίδες των “Τεχνών”.
Συνέντευξη Βασίλης Πάγκαλος
Ένας μικρός τόμος με τίτλο “Κλιντ Ίστγουντ: Η διαδρομή”, που περιλαμβάνει εννέα κείμενα και ένα dvd (επιμέλεια Δημοσθένης Ξιφιλίνος, εκδόσεις Ερωδιός), είναι η πρώτη παρέμβαση του Κέντρου Μελετών και Ερευνών για το Σινεμά (ΚΕΜΕΣ). Παράλληλα είναι ένας τρόπος να γνωστοποιήσει την ύπαρξή του, δίνοντας το στίγμα του και ένα δείγμα γραφής.
Κύριε Δερμεντζόγλου, ποιο κενό έρχεται να καλύψει το ΚΕΜΕΣ; Ήταν μια σκέψη που γυρόφερνε εδώ και ακριβώς δέκα χρόνια. Θέλαμε να γίνει ένας νέος κινηματογραφικός θεσμός στη Θεσσαλονίκη. Δεν υπάρχει - δεν υπήρχε ένα αμιγές κέντρο μελετών για το σινεμά (ούτε φυσικά και για την τηλεόραση). Κάλυψη λοιπόν ενός κενού, τα θεμέλια ενός νέου θεσμού.
Το σωματείο αυτό είναι μια ρομαντική και αυθόρμητη χειρονομία ανθρώπων που αγαπούν και έχουν ταχθεί στο σινεμά; Ή υπάρχει ένα στρατηγικό σχέδιο και ένα συνολικότερο όραμα; Πάντα στο όραμα υπάρχει και ρομαντισμός και λίγη ουτοπία. Δικαίωμα στην ουτοπία, ένα νέο αίτημα. Από εκεί και μετά υπάρχει μια συντεταγμένη στρατηγική πυραμιδοειδούς μορφής. Συνεχές άνοιγμα προς την κοινωνία, τους φορείς, τους ενδιαφερόμενους, τους ενασχολούμενους με το σινεμά. Σαφώς είμαστε μια μη κερδοσκοπική, μη κυβερνητική πολιτιστική οντότητα (σωματείο). Επιθυμούμε να είμαστε αδέσμευτοι οικονομικά αλλά είναι λογικό κάποτε να ζητήσουμε τη συνδρομή της πολιτείας. Αφού πρώτα πείσουμε και παραγάγουμε έργο, μπορούμε να βάλουμε και στόχους και όρους. Όπως καταλαβαίνετε απαιτούνται χρήματα αλλά για την ώρα επιλέγουμε να κινούμαστε -έστω λίγο περιορισμένα- με τις συνδρομές των μελών μας.
Ποιοι είστε οι άνθρωποι πίσω απʼ αυτή την κίνηση; Κριτικοί κινηματογράφου, σκηνοθέτες σινεμά, διανομείς ταινιών που περιστοιχίζονται από απλούς σινεφίλ. Άτομα μεγάλης ή μικρής κουλτούρας, μεγάλης ή ασήμαντης οικονομικής δύναμης, με δύο όρους και προκρίματα: την απόλυτη δημοκρατική διαδικασία στις αποφάσεις (τι θα εκδώσουμε, τι θα αναρτήσουμε στο site μας -kemes.wordpress.com-, τι θα διαχειριστούμε, πώς και γιατί) και την αγάπη στο σινεμά με όριο την προσφορά στην πόλη και στον χώρο. Γνωρίζω πως κάποια πράγματα ακούγονται λίγο μελό, αλλά σε μια κοινωνία πλήρως αποκτηνωμένη και με βαθύτατη και καοήθη μετάλλαξη, ας προταθεί και κάτι άλλο πέρα από εγωπάθεια, παραγοντισμό και πεσιμισμό.
Πού θα δώσετε βάρος; Στον ελληνικό κινηματογράφο, στον διεθνή, στη θεωρία, στην κριτική, στις προβολές, στα αφιερώματα; Στα πάντα. Μεταξύ σοβαρού και αστείου, και στο πλαίσιο ενός φραστικού γιγαντισμού, ό,τι “κινείται”, “ίπταται” και “επιπλέει” θα είναι ο στόχος μας. Θεωρία και έρευνα είναι οι βάσεις για τα πάντα. Καινόφερτες ιδέες (αν τις παραγάγουμε) είναι το μέγα ζητούμενο. Οπτικά δοκίμια είναι η μεγάλη προσδοκία. Ήδη το dvd δικής μας παραγωγής “Ο άνθρωπος που δεν υπέκυψε ποτέ” παρά τη μικρή διάρκειά του (14ʼ25ʼʼ) είναι ένα οπτικό δοκίμιο που περιλαμβάνει εικόνες του Ίστγουντ και θεωρητική προσέγγιση του έργου του και κυκλοφορεί μαζί με τη μονογραφία “Κλιντ Ίστγουντ: Η διαδρομή”.
Ήδη κάναμε πολύπλευρη πρόταση στα Δημήτρια για κινηματογραφικό αφιέρωμα. Ελπίζω να ανταποκριθούν θετικά. Θα πάμε και προς το Φεστιβάλ επʼ ευκαιρία του γιορτασμού των 50 χρόνων του. Θα προτείνουμε κάτι και στο Μουσείο Κινηματογράφου.
Ποιος θα μπορούσε να είναι ο ρόλος και η προσφορά του ΚΕΜΕΣ σε σχέση με θεσμούς για το σινεμά όπως το Φεστιβάλ, το Μουσείο ή η Σχολή Κινηματογράφου; Πού θα διαφοροποιηθείτε απʼ αυτούς; Η σχέση του ΚΕΜΕΣ με τους κινηματογραφικούς θεσμούς είναι άκρως αρμονική και βεβαίως καθόλου ανταγωνιστική. Όπως ήδη είπαμε, εμείς θα στραφούμε στην έρευνα (ήδη το έχουμε κάνει). Για παράδειγμα, άλλο είναι ένα βιβλίο περί τον Ίστγουντ κι άλλο μια έρευνα για αυτόν. Οι παραγωγές dvd με ερευνητικό και εκπαιδευτικό χαρακτήρα είναι πολύ σημαντικές. Εμείς επιθυμούμε να πάμε στο πεδίο της παρέμβασης και της καινοτομίας. Δύσκολο μεν αλλά θεωρώντας δεδομένα πολλά γύρω από το σινεμά θα τα υπερπηδήσουμε και θα πάμε σε κάτι άλλο. Το λέει και ο τίτλος: Κέντρο Μελετών και Ερευνών, δηλαδή μελετώ, αποκαλύπτω, ανακαλύπτω, αποτάσσομαι τη συγκάλυψη, υπερκαλύπτω, εισχωρώ, μαθαίνω, φωτίζω, καινοτομώ, επιχειρώ να αγγίξω την “αλήθεια”, που καίει όπως ο ήλιος έκαψε τα φτερά του Ίκαρου.
Η πρώτη σας έκδοση αφορά τον Κλιντ Ίστγουντ. Γιατί αυτόν; Γιατί αυτός είναι τώρα η επικαιρότητα, η ζωντανή ιστορία, το μεγάλο όνομα, η τεράστια ανατροπή. Μόνο το σινεμά μπορεί να κάνει αυτό που “έκανε” στον γερο-Κλιντ: τον παρέλαβε έναν δίμετρο αδίστακτο άντρακλα με πιστόλια, γροθιές και δεν ξέρω τι άλλο, και τον μετέτρεψε σε έναν ουμανιστή γεράκο, σύγχρονο φιλόσοφο. Αυτό κι αν είναι έρευνα, αυτό κι αν είναι θαύμα, αυτό κι αν χρειάζεται ανάλυση. Αν όλοι μας αλλάζαμε όπως ο Ίστγουντ, αυτή η δύσμοιρη χώρα (που τρώει και τα παιδιά και τους πόρους της και τα όνειρα όλων) θα είχε συνειδητοποιημένους πολίτες, ακτινοβολούντες ανθρώπους.
Και τι περιλαμβάνει το βιβλίο αυτό; Διάφορα άτομα γράφουν για τη διαδρομή του Κλιντ. Τιμή μας που συμμετέχει με αποκλειστικό κείμενο ένας διακεκριμένος άγγλος καθηγητής του σινεμά, ο Μάικλ Γκραντ. Συνιστώ να διαβαστεί το θεωρητικό κείμενό του “Ο Κλιντ Ίστγουντ και οι απέθαντοι”. Είναι καταπληκτικό. Σε τέτοιο ύψος, με τέτοια θεώρηση θα ήθελα όλα τα ερευνητικά μας κείμενα. Σιγά σιγά θα γίνουν.
Υπάρχει κάτι άλλο που θα δούμε σύντομα από εσάς; Είναι σχεδόν έτοιμη η δεύτερη μονογραφία με προσωρινό τίτλο “Πες μου τα θρίλερ σου να σου πω ποιος είσαι”. Δώδεκα συντάκτες εξετάζουν από ένα σύγχρονο θρίλερ χώρας της Ενωμένης Ευρώπης. Δώδεκα συντάκτες, 12 κείμενα, 12 χώρες, 12 θρίλερ, 12 διαφορετικές ψυχοπαθολογίες. Η γεωγραφία της νοσηρότητας είναι πολύ ενδεικτική και αποκαλυπτική για το τι συμβαίνει στη σύγχρονη ευρωπαϊκή κοινωνία.
Και για το μέλλον τι σκέφτεστε; Για το μέλλον θέλουμε πολλά νέα μέλη, στελέχη (όλοι χωράνε) και ένα πεδίο να αντλήσουμε την αγάπη που θα αποδώσουμε στην κοινωνία, μια δεξαμενή. Θα μου πείτε τώρα, τρέχα γύρευε, τι κουλτουριάρικα είναι αυτά. Η αγάπη όλα τα μπορεί. Η ιδέα μου είναι πολύ προωθημένη και σκεφτόμαστε πως θέλουμε κατανόηση, συμμετοχή, συμπαράταξη (και όχι συμπαράσταση, αυτό είναι μελό και πρόκληση ελεημοσύνης). Ιδέες θέλουμε να μοιραστούμε με την κοινωνία, τη σκέψη μας. Εκείνη το θέλει; Ο χρόνος θα δείξει. Θα συνεχίσουμε, όσες δυσκολίες κι αν συναντήσουμε.
