Ώρα μηδέν για το φυσικό αέριο στην Ευρώπη: Η Μόσχα κλείνει σήμερα τον αγωγό Nord Stream 1 (βίντεο)

- Newsroom

Σταματά από σήμερα Δευτέρα 11 Ιουλίου η ροή ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη και για δέκα ημέρες,  καθώς ξεκινά η προγραμματισμένη ετήσια συντήρηση στον αγωγό φυσικού αερίου Nord Stream 1 που συνδέει τη Ρωσία με τη Γερμανία και κανείς δεν γνωρίζει εάν και πότε θα ανοίξει ξανά.

Η ροή επρόκειτο να σταματήσει στις 06:00 (τοπική ώρα· 07:00 ώρα Ελλάδας) και, θεωρητικά τουλάχιστον, να ξαναρχίσει το πρωί της 21ης Ιουλίου.

Ωστόσο, αρκετοί αξιωματούχοι στη Γερμανία εκφράζουν ολοένα εντονότερα την ανησυχία τους πως η ροή μπορεί να μην αποκατασταθεί, καθώς συνεχίζεται ο πόλεμος της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας.

Η Γερμανία και άλλες δυτικές χώρες επέβαλαν αλλεπάλληλους γύρους κυρώσεων σε βάρος της Μόσχας για να την αναγκάσουν να σταματήσει τον πόλεμο.

Όμως, πολλές χώρες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη ρωσική ενέργεια και η Μόσχα αντιδρώντας ανέστειλε ή μείωσε τις προμήθειες αερίου σε αρκετές από αυτές, κάτι που θεωρείται κίνηση αντιποίνων στην Ευρώπη.

Η ρωσική δημόσια επιχείρηση αερίου Gazprom ήδη μείωσε σημαντικά τις παραδόσεις μέσω του αγωγού 1.200 χιλιομέτρων μεταξύ της Ρωσίας και της βόρειας Γερμανίας, επικαλούμενη καθυστερήσεις στα έργα συντήρησης και επισκευής. Η Μόσχα αποδίδει τις καθυστερήσεις στις κυρώσεις που της επέβαλαν δυτικά κράτη, επιχείρημα που απορρίπτει ο γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς.

Το γεγονός πως αξιοποιείτο μόνο το 40% της δυναμικότητας του αγωγού οδήγησε σε περαιτέρω αυξήσεις των τιμών στην αγορά αερίου, σύμφωνα με την ομοσπονδιακή υπηρεσία δικτύου της Γερμανίας.

Σε ενεργειακό συναγερμό η Γερμανία

Η Γερμανία βρίσκεται σε ενεργειακό συναγερμό ενώ ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, Μπρούνο Λεμέρ προειδοποίησε ότι η Ευρώπη πρέπει να είναι έτοιμη για το ενδεχόμενο διακοπής του ρωσικού φυσικού αερίου, λέγοντας πως αποτελεί το πιο πιθανό σενάριο.

«Ας προετοιμαστούμε για μια διακοπή του ρωσικού φυσικού αερίου. Σήμερα είναι το πιο πιθανό σενάριο. Προϋποθέτει ότι θα επιταχύνουμε την ενεργειακή μας ανεξαρτησία», δήλωσε ο Μπρούνο Λεμέρ.

Το καυτό μέτωπο της ενέργειας και η εξασφάλιση της τροφοδοσίας θα απασχολήσει τους υπουργούς Οικονομικών της ΕΕ, στην αυριανή συνεδρίαση του Eurogroup στις Βρυξέλλες.

Παγώνει η Ευρώπη

Σε περίπτωση που διακοπούν εντελώς οι ροές από τον Nord Stream 1, μετά και το πέρας των εργασιών συντήρησης, έχουν εκφραστεί φόβοι ότι η Ευρώπη δεν θα έχει επαρκή αποθέματα αερίου για τον χειμώνα. Από τη μεριά του, το Κρεμλίνο έχει διαβεβαιώσει ότι σκοπεύει να συνεχίσει κανονικά την παροχή του αερίου μόλις τελειώσουν οι εργασίες συντήρησης, προσθέτοντας πάντως ότι οποιαδήποτε προβλήματα ή διαταραχές στην ομαλή λειτουργία του αγωγού θα οφείλονται στις δυτικές κυρώσεις, όπως τόνισε ο Βλαντίμιρ Πούτιν: «Η συνέχιση των κυρώσεων θα έχει καταστροφικές συνέπειες για τη Δύση», τονίζει το Κρεμλίνο.

Απογειώνονται οι τιμές του αερίου στην Ευρώπη

Την ίδια ώρα η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με μεγάλο κύμα ανατιμήσεων του φυσικού αερίου όσο μειώνονται οι ροές από τη Ρωσία.

Συγκεκριμένα αν παρατηρήσει κανείς το πώς μειώνονται οι ήρωες μέσω του Νord Σtream 1 η οποία είναι και η βασική πύλη εισόδου του ρωσικού φυσικού αερίου οι τιμές αυξάνονται δραματικά.

Συγκεκριμένα στις 2 Ιουνίου όταν ο αγωγός να ήταν σε πλήρη λειτουργία και η Μόσχα έστειλε τις προβλεπόμενες ποσότητες για εκείνη την ημέρα, δηλαδή, 169 εκατομμύρια κυβικά μέτρα η τιμή ήταν στα 86 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Στις 15 Ιουνίου ανατρέπονται τα πάντα καθώς κάποιες τουρμπίνες πηγαίνουν στον Καναδά για επισκευή του αγωγού κατευθείαν η τιμή εκτοξεύεται στα 120 ευρώ ανά μεγαβατώρα καθώς η ποσότητα που εστάλη έπεσε στα 97 εκατ. κ.μ. Έτσι από τη συγκεκριμένη ημέρα και μετά όσο αυξάνεται η ροή τόσο μεγαλώνει η τιμή του φυσικού αερίου με αποτέλεσμα στις 23 Ιουνίου να φτάνει τα 133 ευρώ, την 1η Ιουλίου τα 147 ευρώ, ενώ στις 7 Ιουλίου στα 183 ευρώ ανά μεγαβατώρα.

Ο Καναδάς ξεμπλόκαρε την πολυπόθητη τουρμπίνα του Nord Stream 1

Το Κρεμλίνο ισχυριζόταν πως για την επαναλειτουργία του Nord Stream 1, είναι απαραίτητη μια τουρμπίνα της γερμανικής Siemens, που επισκευαζόταν στον Καναδά, αλλά δεν επιστρεφόταν στη Ρωσία λόγω των δυτικών κυρώσεων.

Στην υπόθεση παρενέβησαν οι Βρυξέλλες και μετά από διαβουλεύσεις, ο Καναδάς συμφώνησε να επιστρέψει την επισκευασμένη τουρμπίνα φυσικού αερίου πίσω στη Γερμανία για χρήση στον αγωγό Nord Stream.

H Γερμανία προετοιμάζεται για έκτακτη ανάγκη

Tι θα συμβεί εάν πράγματι σταματήσει η ροή φυσικού αερίου στη Γερμανία και τι πρέπει να κάνουν το κράτος, τα νοικοκυριά, η βιομηχανία; «Η Γερμανία προετοιμάζεται για την έκτακτη ανάγκη» είναι ο τίτλος ρεπορτάζ στη Süddeutsche Zeitung, το οποίο σημειώνει: «Την Τρίτη η γερμανική κυβέρνηση ενέκρινε τροποποίηση νόμου, που της παρέχει εκτεταμένες εξουσίες: από την εισαγωγή νέας επιβάρυνσης σε πελάτες φυσικού αερίου μέχρι ένα πακέτο διάσωσης εταιρειών ενέργειας και αναγκαστικούς περιορισμούς στην κατανάλωση φυσικού αερίου».

Για αδυναμία πληρωμής λογαριασμών ετοιμάζεται η Γερμανία

Την ίδια ώρα, η κατάσταση στη Γερμανία δεν προμηνύεται καλή. Τα νοικοκυριά αντικρίζουν υπέρογκους λογαριασμούς και αξιωματούχοι προτείνουν μορατόριουμ στις διακοπές ηλεκτροδότησης και θέρμανσης σε περίπτωση μη εξόφλησης.

«Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για δύσκολες στιγμές το χειμώνα, όταν οι καταναλωτές χρειάζονται ειδική προστασία. Σε μια τέτοια κατάσταση κρίσης, κανείς δεν πρέπει να τους κόψει το ρεύμα ή το φυσικό αέριο επειδή καθυστερούν να εξοφλήσουν το λογαριασμό», δήλωσε η Στέφι Λέμκε υπουργός Προστασίας Καταναλωτών Γερμανίας.

Ανησυχία και στο Ηνωμένο Βασίλειο

Τσουχτερές τιμές σε τρόφιμα και ενέργεια ετοιμάζονται να αντιμετωπίσουν και στη Βρετανία. Αναλυτές εκτιμούν ότι υπάρχει ο κίνδυνος να βρεθούν σε κατάσταση ενεργειακής φτώχειας 5 με 6 εκατ. νοικοκυριά.

«To αέριο χρησιμοποιείται και για την παραγωγή λιπασμάτων, γι’ αυτό βλέπουμε όλες αυτές τις τιμές τροφίμων να εκτοξεύονται, αλλά εννοώ, μιλώντας γενικότερα, ότι πολλά νοικοκυριά στη Βρετανία αντιμετωπίζουν αυξανόμενες χρεώσεις που θέτουν 5-6 εκατομμύρια νοικοκυριά σε κατάσταση "ενεργειακής φτώχειας" σε σχέση με τον περασμένο Απρίλιο», εξηγεί ο Λίον Ιζμπίκι αναλυτής του Energy Aspects.

Στουρνάρας: Πρόκειται για την τέλεια καταιγίδα

Στο μεταξύ ο Γιάννης Στουρνάρας, διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας μιλάει στο πρακτορείο Bloomberg για "τέλεια καταιγίδα".

«Είναι αλήθεια ότι βρισκόμαστε στο μέσον μιας τέλειας καταιγίδας, διαταραχές τροφοδοσίας λόγω πανδημίας, υψηλότερες ενεργειακές τιμές, οι τιμές αερίου είναι 500% πάνω από την αρχή του έτους, οι τιμές ηλεκτρισμού είναι 250% πάνω από την αρχή του έτους».

Σκρέκας: Θωρακισμένη η Ελλάδα

Ο υπουργός Ενέργειας δήλωσε το Σάββατο στο OPEN ότι κανείς δεν μπορεί να προχωρήσει σε ασφαλείς προβλέψεις για το τι θα γίνει τους επόμενους μήνες στο πεδίο της ενέργειας, τονίζοντας ωστόσο ότι η Ελλάδα είναι θωρακισμένη και για το χειρότερο σενάριο.

Ερωτηθείς για το αν θα έχουμε πρόβλημα με την ενέργεια το χειμώνα, ο υπουργός σημείωσε ότι «είναι κάτι που δεν μπορεί να το πει κανείς. Έχουμε έναν πόλεμο κανείς δεν ξέρει τι θα συμβεί».

Η επάρκεια εφοδιασμού της χώρας με φυσικό αέριο, σε περίπτωση διακοπής της τροφοδοσίας από τη Ρωσία, τέθηκε στο επίκεντρο έκτακτης συνεδρίασης της Ομάδας Διαχείρισης Κρίσεων, που πραγματοποιήθηκε υπό τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας στις αρχές της εβδομάδας.

Το ελληνικό σχέδιο έκτακτης ανάγκης προβλέπει την εξασφάλιση επιπλέον φορτίων LNG, τη λειτουργία 5 μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με diesel από φυσικό αέριο, την εισαγωγή της νέας λιγνιτικής μονάδας της ΔΕΗ στο δίκτυο και την εξασφάλιση αερίου από την Ιταλία.

Κομβικό ρόλο στο σχέδιο παίζει η Ρεβυθούσα, που ενισχύεται σημαντικά με την νέα πλωτή δεξαμενή που έχει φτάσει στον σταθμό, αυξάνοντας την αποθηκευτική ικανότητα του από τις 225-370.000 κ.μ. αερίου. Η νέα εγκατάσταση αναμένεται να μπει στο σύστημα άμεσα.

Αναλυτικότερα, το σενάριο που εξετάστηκε την Δευτέρα είναι πως η Μόσχα ενδέχεται να περιορίσει τις ροές φυσικού αερίου τη χειμερινή περίοδο και προς τον Turk Stream, τον αγωγό από τον οποίο εφοδιάζεται και η χώρα μας.

Παράλληλα, παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα των stress tests του εθνικού συστήματος φυσικού αερίου και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Το σενάριο αποτίμησε την τακτική που ακολουθεί η Gazprom σε χώρες της Κεντρικής Ευρώπης με αποτέλεσμα δέκα εξ αυτών να βρίσκονται σε κατάσταση προειδοποίησης και η Γερμανία σε συναγερμό.

Η Ομάδα Διαχείρισης Κρίσεων κατέληξε στο συμπέρασμα πως εφόσον λειτουργούν οι υφιστάμενες πέντε λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ και προστεθεί και η καινούργια «Πτολεμαΐδα V» από τον Σεπτέμβριο, αλλά και εφόσον οι τρεις μονάδες φυσικού αερίου των ιδιωτών ΗΡΩΝ και Elpedison και οι δύο της ΔΕΗ που έχουν τη δυνατότητα μετατροπής καυσίμου λειτουργήσουν με πετρέλαιο, τότε επιτυγχάνεται η ασφαλής παροχή ηλεκτροδότησης στο σύστημα μεταφοράς.

Επίσης, καταβάλλεται προσπάθεια ώστε ο τερματικός σταθμός LNG του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα να είναι διαρκώς φουλαρισμένος προκειμένου να καλύπτονται οι ανάγκες σε φυσικό αέριο. Η αποθηκευτική ικανότητα του τερματικού σταθμού LNG αναμένεται να αυξηθεί και με την προσθήκη του δεξαμενόπλοιου που θα χρησιμοποιηθεί για την αποθήκευση ποσοτήτων υγροποιημένου φυσικού αερίου.

Μεγαλύτερες εισαγωγές θα γίνουν και μέσω του αγωγού TAP. Σε σχέση με το LNG, βέβαια, απαραίτητη προϋπόθεση είναι στο ενδεχόμενο διακοπής της παροχής ρωσικού αερίου να υπάρχει η αναγκαία προσφορά, καθώς η παγκόσμια παραγωγή του προϊόντος είναι λιγότερη σε σχέση με τη ζήτηση.

Μιλώντας την Δευτέρα στη Βουλή, ο κ. Σκρέκας εμφανίστηκε καθησυχαστικός ότι η Ελλάδα «στέκεται» με αισιοδοξία απέναντι στο απευκταίο σενάριο ολικής αποκοπής των ροών φυσικού αερίου από τη Ρωσία. 

«Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα είναι μεταξύ των 27 κρατών μελών της ΕΕ με το μικρότερο ρίσκο σε ό,τι αφορά στην ενεργειακή ασφάλεια, στο σενάριο ολικής αποκοπής των ροών φυσικού αερίου από τη Ρωσία» επισήμανε.

Mε πληροφορίες από WSJ, Reuters, DW, ΑΠΕ-ΜΠΕ