- Newsroom
Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, δεν θα τελεστεί η Θεία Λειτουργία στην ιστορική Ιερά Μονή της Παναγίας Σουμελά στην Τραπεζούντα ανήμερα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στις 15 Αυγούστου, καθώς - εκτός συγκλονιστικού απροόπτου - οι τουρκικές αρχές δεν αναμένεται να εκδώσουν την απαιτούμενη άδεια.
Το ιστορικό μοναστήρι, πνευματική εστία του Ποντιακού Ελληνισμού, παραμένει για δεύτερο έτος «σιωπηλό» στην κορυφαία Θεομητορική εορτή της Ορθοδοξίας. Η άρνηση των τουρκικών αρχών να εγκρίνουν τη λειτουργία συμπίπτει χρονικά με την επέτειο της Άλωσης της Τραπεζούντας από τους Οθωμανούς το 1461 – μια σύμπτωση που, σύμφωνα με αναλυτές, αξιοποιείται ως πολιτικό πρόσχημα για την αποτροπή θρησκευτικών τελετών στον χώρο.
Η αύξηση των εθνικιστικών φωνών στην Τουρκία από το 2023 και έπειτα φαίνεται να καθορίζει το πλαίσιο αντιμετώπισης τέτοιων εκδηλώσεων. Η ιστορική και πολιτική βαρύτητα της ημερομηνίας της Κοιμήσεως της Θεοτόκου χρησιμοποιείται από ορισμένους κύκλους ως αφορμή για να ανακοπεί η παρουσία προσκυνητών στο μοναστήρι, το οποίο έχει μετατραπεί σε σημείο συνάντησης και μνήμης για τον ποντιακό ελληνισμό.
Αίτημα για τέλεση Λειτουργίας στα «Εννιάμερα»
Σύμφωνα με δημοσίευμα της τουρκικής εφημερίδας “Günebakış”, το Οικουμενικό Πατριαρχείο υπέβαλε νέο αίτημα προς το τουρκικό Υπουργείο Εσωτερικών για τη διεξαγωγή της Θείας Λειτουργίας στις 23 Αυγούστου, ημέρα της Αποδόσεως της εορτής (γνωστή και ως «Εννιάμερα της Παναγίας»).
Ωστόσο, ακόμη και αν δοθεί η σχετική άδεια, αναμένεται η απουσία του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, για τρίτη συνεχόμενη φορά, σύμφωνα με τουρκικές πηγές.
Το 2024, όπως και το 2023, οι πιστοί που θέλησαν να συμμετάσχουν στη λατρευτική σύναξη στα «Εννιάμερα της Παναγίας» ήταν λιγοστοί, καθώς η απουσία έγκαιρης πληροφόρησης και η καθυστέρηση στην έγκριση της άδειας απέτρεψαν ευρύτερη συμμετοχή. Η προσέλευση δεν ξεπέρασε τα 100 άτομα – το χαμηλότερο ποσοστό από το 2010, όταν και τελέστηκε η πρώτη Θεία Λειτουργία στο μοναστήρι μετά την πολυετή του εγκατάλειψη.
Από το 2010 μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί έντεκα Θείες Λειτουργίες, με πενταετή διακοπή λόγω των εργασιών αναστήλωσης της Μονής.
Ερωτήματα και επικρίσεις από Τούρκο βουλευτή
Στο μεταξύ, πολιτική διάσταση λαμβάνει το ζήτημα μέσω της κοινοβουλευτικής παρέμβασης του Γιαβούζ Αϊντίν, βουλευτή Τραπεζούντας με το εθνικιστικό İYİ Parti (Καλό Κόμμα). Ο Αϊντίν κατέθεσε σειρά ερωτήσεων προς τα Υπουργεία Εσωτερικών και Εξωτερικών, κατηγορώντας το Οικουμενικό Πατριαρχείο για «υπέρβαση θρησκευτικών αρμοδιοτήτων» και απόπειρα «αναθεώρησης του πλαισίου της Συνθήκης της Λωζάνης».
Ο βουλευτής ζητά διευκρινίσεις σχετικά με την εκτίμηση πιθανών κινδύνων για τη δημόσια τάξη από τις εκδηλώσεις του Πατριαρχείου, καθώς και για την παρακολούθηση των διεθνών δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τη Μονή Σουμελά.
Παρά την αβεβαιότητα, στο Οικουμενικό Πατριαρχείο φέρεται να επικρατεί η άποψη υπέρ της συνέχισης των λειτουργιών, ανεξαρτήτως ημερομηνίας. Ωστόσο, η έλλειψη επίσημης ενημέρωσης για την έκδοση άδειας έχει ήδη επηρεάσει αρνητικά τη συμμετοχή των προσκυνητών και την προετοιμασία των σχετικών εκδηλώσεων.
Το αν θα τελεστεί τελικά φέτος η Θεία Λειτουργία στη Σουμελά απομένει να φανεί τις επόμενες ημέρες. Όμως, το κλίμα αβεβαιότητας και οι πολιτικές εντάσεις που τη συνοδεύουν θέτουν υπό αμφισβήτηση το μέλλον μιας παράδοσης που για πολλούς αποτελεί σύμβολο πνευματικής συνέχειας και πολιτισμικής ταυτότητας.
ΠΗΓΗ - ΦΩΤΟΓΡΑΦΊΑ: orthodoxianewsagency.gr
