Περί «κράτους Δικαίου». Του Αργύρη Αργυριάδη

Στις δημοσκοπήσεις ποσοστό που υπερβαίνει το 61% δηλώνει ότι δεν εμπιστεύεται τη Δικαιοσύνη, αλλά και γενικότερα τη θεσμική συγκρότηση του ελληνικού κράτους

Η παρέμβαση του πρώην πρωθυπουργού, Κώστα Καραμανλή (μη λησμονούμε ότι ένας ήταν ο… Κωνσταντίνος), την περασμένη εβδομάδα ξένισε. «Βόμβα» έσπευσε να τη χαρακτηρίσει μερίδα του αντιπολιτευόμενου τύπου. Ως «μήνυμα» προς την αντιπολίτευση αντέτειναν οι κυβερνητικές διαρροές. Αμφότερα απόδειξη της επιφανειακής διαχείρισης κρίσιμων ζητημάτων από το σύνολο της εγχώριας καθεστηκυίας πολιτικής τάξης πραγμάτων.

Τι είπε, όμως, ο πρώην πρωθυπουργός; Προειδοποίησε για το ενδεχόμενο να υπάρξει «μείζονα πολιτική κρίση» αν δεν αποκατασταθεί ο σεβασμός και η εμπιστοσύνη των πολιτών στη Δικαιοσύνη και τους Θεσμούς.

Συγκεκριμένα, αναφερόμενος στην κρίση απαξίωσης των θεσμών, υπογράμμισε ότι «η αποκατάσταση του σεβασμού και της εμπιστοσύνης των πολιτών απαιτεί εργώδη και τιτάνια προσπάθεια. Αν αποβεί ανέφικτη ή άκαρπη οδεύουμε προς μείζονα θεσμική κρίση. Αν υποτιμηθεί ή αγνοηθεί βαδίζουμε ολοταχώς σε πολιτική κρίση πρώτου μεγέθους».

Προφανώς, πολλοί θα θεωρήσουν ότι η ανωτέρω παρέμβαση εξικνεί ή αιτιωδώς συνέχεται με τις διαταραγμένες σχέσεις των πρώην προέδρων της ΝΔ με τον νυν. Όσοι, όμως, δουν την πραγματικότητα κατάματα θα αντιληφθούν ότι ο Καραμανλής δεν κομίζει «γλαύκας εις Αθήνας». Ήδη από τις 7 Φεβρουαρίου 2024, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υιοθέτησε ψήφισμα με «βαθιές ανησυχίες για την υποβάθμιση του κράτους δικαίου και των δημοκρατικών κανόνων στην Ελλάδα», ιδιαίτερα σε θέματα διαφθοράς, ελευθερίας του Τύπου και ανεξαρτησίας των δικαστηρίων.

Στις ετήσιες εκθέσεις για το κράτος δικαίου (Rule of Law Reports), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επισημάνει προβλήματα στην Ελλάδα σε τομείς όπως η δικαστική ανεξαρτησία, η διαφάνεια και η λειτουργία των θεσμών. Διεθνείς οργανώσεις, όπως η Human Rights Watch και η Transparency Europe έχουν καλέσει την Επιτροπή να αναλάβει δράση για την επιδείνωση της κατάστασης της ελευθερίας του Τύπου και του κράτους δικαίου στην Ελλάδα δίνοντας μάλιστα έμφαση στα ζητήματα χρήσης κακόβολου λογισμικού παρακολούθησης πολιτών, δημοσιογράφων, στρατιωτικών και πολιτικών.

Αυτό που έχουν αντιληφθεί όσοι παρατηρούν τη ζώσα ελληνική πραγματικότητα «εκτός των τειχών» το πιστεύουν ακράδαντα και όσοι ζουν εντός της χώρας. Στις δημοσκοπήσεις ποσοστό που υπερβαίνει το 61% δηλώνει ότι δεν εμπιστεύεται τη Δικαιοσύνη, αλλά και γενικότερα τη θεσμική συγκρότηση του ελληνικού κράτους.

Η ισότητα όλων των πολιτών ενώπιον του νόμου, η σαφής διάκριση των εξουσιών, η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, ο σεβασμός στην αρχή της αναλογικότητας, ο δικαστικός έλεγχος των αποφάσεων της διοίκησης, η αποτελεσματική και πλήρης προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων των ανθρώπων, η τήρηση της αρχής της νομιμότητας (τόσο υπό την έννοια ότι όλες οι κρατικές πράξεις πρέπει να στηρίζονται σε νόμο όσο και υπό την υποχρέωση κάποιος να μη τιμωρείται ή να μην εμποδίζεται στη εργασιακή ή επιχειρηματική του δραστηριότητα δίχως νομική βάση) είναι έννοιες που συναρθρώνουν αυτό που ονομάζουμε «κράτος δικαίου» και συγκαθορίζουν το γενετικό κώδικα της Δημοκρατίας.

Πώς γίνεται, όμως, αυτό που άπαντες βλέπουν και επισημαίνουν να μη γίνεται αντιληπτό από τους κυβερνώντες;