Πρωινός καφές με τον Αλέξανδρο Θάνο (βίντεο)

Η θάλασσα ήταν πάντα το αγαπημένο σημείο του Αλέξανδρου Θάνου. Ο εντεταλμένος σύμβουλος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), ο σημερινός καλεσμένος του πρωινού καφέ, γεννήθηκε στο Φάληρο και από το θρανίο του στο 31^ο γυμνάσιο και στο 1^ο λύκειο έβλεπε την παραλία και τον Θερμαϊκό, ενώ στη συνέχεια το αγαπημένο του χόμπι ήταν η ιστιοπλοΐα. Καθόλου τυχαίο και το ότι ήπιαμε καφέ στο Allegro έχοντας δίπλα μας τη θάλασσα.

Σπούδασε Θεολογία στη συνέχεια Διοίκηση Επιχειρήσεων μέχρι που προσγειώθηκε στην «Αλληλεγγύη» του Απόστολου Τζιτζικώστα, όπου και ξεκίνησε η προσέγγιση με τον τουρισμό. Διετέλεσε θεματικός αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού και Πολιτισμού, τομεάρχης Τουρισμού και αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού, ενώ από τον Ιούνιο το 2023 είναι εντεταλμένος σύμβουλος του ΣΕΤΕ. Η πρόβλεψη του καθώς ξεκινά η τουριστική χρονιά είναι πως το 2025 θα είναι μια καλή χρονιά.

«Ενδεχομένως οι αφίξεις να είναι λίγο παραπάνω, αλλά επειδή μένουν λιγότερο δεν θα είναι τα έσοδα αυτό το παραπάνω που περιμένουμε. Και φυσικά περιμένουμε να δούμε πώς θα μπορέσει να ανταποκριθεί ο τουριστικός τομέας στις ελλείψεις που έχει σε ανθρώπινο δυναμικό», τονίζει. Όσο για τη Θεσσαλονίκη επισημαίνει ότι αυτό που χρειάζεται «είναι μια μεγαλύτερη επιχειρηματικότητα και φυσικά το ελληνικό κράτος να στηρίξει ώστε να τρέξουν πιο γρήγορα τα πράγματα. Βλέπετε τι αέρα έδωσε στην πόλη το μετρό και θέλουμε γρήγορα να τελειώσει η επέκταση του μετρό στην Καλαμαριά και η ανάπλαση της Έκθεσης».

Πίνετε πρωινό καφέ;

Βέβαια, δεν ξεκινάει ημέρα χωρίς αυτόν.

Τι είδους είναι και που τον πίνετε;

Ο πρώτος είναι Νες και είναι στο σπίτι. Μετά στο γραφείο και μετά όσο πάει η μέρα. Ο δεύτερος είναι συνήθως espresso και μετά βλέπουμε.

Επιλέξατε το Allegrο ως καφέ για τον πρωινό καφέ. Γιατί;

Νομίζω ότι εδώ είναι ένα στέκι που εκφράζει και την εξωστρέφεια της πόλης. Είναι κοντά στη θάλασσα, είναι ένας χώρος πολιτισμού, συνεδριακός χώρος, ένας χώρος πολύ ζωτικός, έχει θετική αύρα, ωραίο κόσμο και πολλούς φίλους.

Θα μπορούσε να είναι γεμάτη με γιοτ εδώ η παραλία;

Έχουμε μια μαρίνα λίγο παρακάτω στην Καλαμαριά. Νομίζω ότι μια μεγάλη μαρίνα χρειάζεται η Θεσσαλονίκη και να είναι όπως πρέπει. Με έναν επενδυτή που θα σέβεται την κοινωνία και το περιβάλλον και θα δημιουργεί υπεραξία. Νομίζω ότι η μαρίνα στην Αρετσου είναι μια μεγάλη ευκαιρία για την ανάπτυξη του θαλάσσιου τουρισμού και να δώσει μια άλλη προοπτική στην ανάπτυξη του παραλιακού μετώπου της πόλης.

Πάμε πολλά χρόνια: γεννηθήκατε στη Θεσσαλονίκη. Σε ποια περιοχή;

Απέναντι από το «Μακεδονία Παλλάς», στην περιοχή Φάληρο.

Mε μπαμπά τον Θανάση Θάνο και μαμά;

Χάρις Τζουβάρα.

Ο μπαμπάς αυστηρός και δύσκολος;

Απαιτητικός (γελάει).

Πώς ήταν το κλίμα στο σπίτι; Πόσο σας επηρέασε στη διαμόρφωση του χαρακτήρα σας;

Μεγαλώσαμε σε ένα περιβάλλον όπου γενικά η πολιτική και τα κοινά ήταν καθημερινότητα. Παρόλο που ο πατέρας μου δεν είχε επιλέξει ο ίδιος να κατεβαίνει ως αιρετός, η συνεργασία που είχε με τους ανθρώπους της πολιτικής μάς επηρέασαν σίγουρα. Πολλές συναντήσεις στο σπίτι, πολλές κουβέντες, πολλές εκλογικές μάχες και εκλογικές διαδικασίες, οπότε σίγουρα επηρέασε και την οικογένεια.

Κάποια σχετική σκηνή που θυμάστε από εκείνα τα χρόνια;

Θυμάμαι στις εκλογές του ‘90 με τις επαναλαμβανόμενες εκλογικές διαδικασίες. Ουσιαστικά είχαμε «χάσει» τον πατέρα μας, καθώς για ένα μεγάλο διάστημα είχε σχεδόν εξαφανιστεί από το σπίτι. Ήμουν με τη συγχωρεμένη τη γιαγιά μου και έλεγα: «Ωραία, τελείωσαν οι εκλογές, κερδίζει η ΝΔ». Τότε μου έλεγε η γιαγιά μου: «Όχι, έχει κι άλλο, Αλέξανδρε. Θα αργήσεις να τον δεις τον μπαμπά» (γελάει).

Σε ποιο δημοτικό πήγατε;

Στο 12ο στο Φάληρο, επί τη Βασιλίσσης Όλγας.

Και στη συνέχεια απόφοιτος του 1^ου λυκείου Θεσσαλονίκης, έτσι;

31^ο γυμνάσιο και 1^ο λύκειο.

Βλέπατε θάλασσα, δηλαδή.

Πάντα. Μονίμως έχω μεγαλώσει δίπλα στη θάλασσα.

Αυτό σάς επηρέασε γενικά;

Ναι. Θεωρώ ότι αυτό είναι και ένας τρόπος ζωής, να ζεις δίπλα στη θάλασσα. Στην Αθήνα ζω στα νότια προάστια, οπότε έχω επιλέξει να ακολουθήσω το ίδιο μοντέλο δίπλα στη θάλασσα. Φυσικά δεν είναι το ίδιο με εδώ.

Αγαπημένο μάθημα στο σχολείο;

Φιλοσοφία.

Και χόμπι;

Ιστιοπλοΐα. Κανονικός ιστιοπλόος.

Διακοπές το καλοκαίρι μικρός που κάνατε;

Στο Μαρμαρά Χαλκιδικής.

Θέλατε να γίνεται ιερέας και επιλέξατε τη Θεολογική του ΑΠΘ για σπουδές;

(Γελάει). Όχι, απλά τότε με το σύστημα των δεσμών εγώ ήθελα να μπω στην Ψυχολογία, πέρασα όμως στη Θεολογία που μού άρεσε μετά και έτσι έμεινα και δεν ξαναέδωσα εξετάσεις. Δεν θεωρούσα ποτέ ότι θα ασχοληθώ επαγγελματικά με τη Θεολογία, με βοήθησε όμως στη σκέψη μου και στις γνώσεις μου και μετά συνέχισα στο κομμάτι της διοίκησης επιχειρήσεων.

Θεσσαλονίκη και φοιτητικά χρόνια: Πως ήταν; Που συχνάζατε; Ντισκοτέκ πηγαίνατε;

Τότε ήταν της μόδας τα κλαμπ, αλλά δεν πήγαινα εγώ σε τέτοια. Μάς άρεσαν με την παρέα μου τα καφέ ή καλύτερα οι καφενέδες, όπως αυτά που υπήρχαν στο Μπιτ Μπαζάρ. Πιο πολύ για κουβέντα.

Πολιτικοποιημένος ήσασταν;

Πολιτικοποιημένος ναι. Κομματικοποιημένος όχι και τόσο.

Και μετά διοίκηση επιχειρήσεων στο Μακεδονίας: αυτή ήταν η επιθυμία η επαγγελματική;

Εκεί απέκτησα γνώσεις πιο τεχνοκρατικές, οι οποίες θα με βοηθούσαν στη συνέχεια στο επαγγελματικό μου μέλλον καλύτερα. Πάνω σε αυτό έκανα ένα μεταπτυχιακό και ασχολήθηκα κυρίως με τον τραπεζικό κλάδο και μετά εντάχθηκα στην ομάδα της αυτοδιοίκησης της «Αλληλεγγύης» του Απόστολου Τζιτζικώστα.

Μετά κάνατε μεταπτυχιακές σπουδές στο Kingston University, με ειδίκευση στην Στρατηγική Ανάπτυξη Εταιρειών. Τι πήρατε από εκεί και γενικά από τη ζωή στην Μεγάλη Βρετανία;

Πήρα μεθοδολογία, έναν άλλο τρόπο σκέψης και ανάπτυξης της διοίκησης και το πώς μπορείς μακροπρόθεσμα να δημιουργήσεις ένα βιώσιμο περιβάλλον για μια επιχείρηση.

Στη συνέχεια ήρθε η ώρα του επαγγέλματος. Εργαστήκατε ως διοικητικό στέλεχος στον ιδιωτικό τομέα, σε επιχειρήσεις του τουρισμού και της βιομηχανίας τροφίμων. Πώς ήταν η εμπειρία;

Πήρα την αίσθηση της αγοράς. Πώς δουλεύει η οικονομία σε δύσκολες συνθήκες γιατί τότε χτύπησε την πόρτα της Ελλάδας η οικονομική κρίση, αλλά αντιλήφθηκα από την αγορά πώς λειτουργεί η ελληνική οικονομία.

Το κλικ έγινε πρώτα στον τουρισμό ή στην αυτοδιοίκηση;

Πρώτα στην αυτοδιοίκηση. Για πολλά χρόνια υπήρξα περιφερειακός σύμβουλος σε θέματα ανάπτυξης και περιβάλλοντος, ευρωπαϊκών προγραμμάτων, δια βίου μάθησης και μετά στον τουρισμό.

Το κλικ για την αυτοδιοίκηση ήρθε από τον μπαμπά;

Το τοπίο της πολιτικής το γνωρίζαμε οικογενειακά. Το κομμάτι της αυτοδιοίκησης είναι κάτι το διαφορετικό και έχει μια άλλη μαγεία. Το να μπορείς να επέμβεις στα δρώμενα της κοινωνίας και της πόλης έχει πάντα μια μαγεία. Τότε τα χρόνια ήταν περίεργα, το 2010 χρειαζόταν κάτι καινούριο. Νομίζω ότι αν δεν περνούσαμε τότε την οικονομική κρίση και δεν υπήρχε η κρίση των θεσμών δεν θα έμπαινα σε αυτό το ταξίδι της αυτοδιοίκησης.

Γιατί το λέτε αυτό;

Γιατί τότε υπήρχε μια καθεστηκυία αντίληψη για το πώς πρέπει να είναι η πολιτική, η οποία σε μένα για εκείνα τα χρόνια δεν με γοήτευε ιδιαίτερα. Ήταν λίγο παρωχημένη. Εννοώ το πώς πρέπει να είναι η πολιτική και το πώς πρέπει να είναι η σχέση σου με τον κόσμο. Τότε επειδή τα πράγματα ήταν σε μια αναταραχή είδα μια διέξοδο και είπα: «γιατί όχι;».

Θυμάστε τη σκηνή της πρότασης από τον Απόστολο Τζιτζικώστα να μπείτε στο συνδυασμό;

Ήταν το 2010 υποψήφιος αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης ο Απόστολος Τζιτζικώστας με τον οποίο μας συνδέει προσωπική φιλία και οικογενειακή σχέση πολλών ετών. Οπότε έγινε μια κουβέντα και πρόταση και βρέθηκα στο πλευρό του. Είπα το Ναι χωρίς να ξέρω και πολύ καλά τι σημαίνει αυτό και ξεκίνησα.

Η ενασχόληση με τον τουρισμό ήρθε σιγά σιγά;

Το 2016 μού ανατέθηκε από τον Απόστολο Τζιτζικώστα αυτός ο τομέας, τον οποίο και αγάπησα, ασχολήθηκα πάρα πολύ και ήταν κάτι που πιστεύω με ταύτισε και με χαρακτήρισε στο αποτύπωμα που άφησα στην κοινωνία.

Τι ρόλο μπορεί να παίξει η αυτοδιοίκηση στην ανάπτυξη του τουρισμού μιας περιοχής;

Αυτή τη στιγμή το μεγαλύτερο ζητούμενο από τον τουρισμό είναι να μπορέσει να δημιουργήσει ένα βιώσιμο πρόσημο. Μιλάμε για εταιρίες διαχείρισης του τουριστικού προϊόντος, τους λεγόμενους DMMO. Δηλαδή, τους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης που πρέπει να μπουν και να ενταχθούν πιο τεχνοκρατικά στην τουριστική ανάπτυξη της πόλης. Όταν ανέλαβα και για πάρα πολλά χρόνια η τουριστική διαχείριση ήταν ταυτισμένη με την τουριστική προβολή, τώρα δεν είναι έτσι γιατί οι ανάγκες έχουν αλλάξει. Η προβολή είναι σίγουρα ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της δουλειάς, δεν μπορεί όμως να ξεκινά και να τελειώνει εκεί. Χρειάζονται καταρχήν οι υποδομές, στήριξη της επιχειρηματικότητας και στήριξη του ανθρώπινου δυναμικού, ο φυσικός πόρος που τελικά είναι τα πάντα. Είναι το περιβάλλον, είναι ο πολιτισμός, είναι γειτονιές, είναι οι γεύσεις, είναι η μνήμη μας - όλα αυτά είναι ένα συνονθύλευμα τουριστικών πόρων που πρέπει να γίνει τουριστικό προϊόν. Αυτή η μετάβαση χρειάζεται επιχειρηματικότητα, χρειάζεται εξειδίκευση, κάτι που είναι πολύ δύσκολο αυτές τις μέρες και φυσικά χρειάζονται και χρήματα και επενδύσεις. Για να μπορέσει πραγματικά να υπάρξει τουριστική ανάπτυξη, την οποία η κοινωνία θα μπορεί να αποδεχτεί. Μάλιστα για τη Θεσσαλονίκη εμείς στο ΣΕΤΕ σε συνεργασία με την Marketing Greece και το ΙΝΣΕΤΕ έχουμε κάνει ποιοτικές έρευνες, όπου βλέπουμε ότι είναι μία από τις πόλεις όπου ο τουρισμός θεωρείται από τη μεγαλύτερη πλειοψηφία του κόσμου κάτι πάρα πολύ καλό. Είναι ζητούμενο για τους κατοίκους της πόλης η τουριστικής της ανάπτυξη και δεν υπάρχουν σημάδια κορεσμού όπως σε κάποιες άλλες πόλεις κυρίως του εξωτερικού. Έτσι σε αυτό και η τοπική αυτοδιοίκηση πρέπει να επενδύσει, γιατί και η ίδια θα έχει από αυτό σημαντικό όφελος.

Είστε από τον Ιούνιο του 2023 εντεταλμένος σύμβουλος στο ΣΕΤΕ. Πως ήταν το πέρασμα, το ταξίδι;

Ήταν μεγάλη τιμή για μένα. Αισθάνομαι ότι εντάχθηκα πραγματικά στην εθνική ομάδα του τουρισμού. Μου δόθηκε η δυνατότητα να συμπράξω στην προσπάθεια που καταβάλλει όλα αυτά τα χρονιά ο ΣΕΤΕ στη αναβάθμιση του συνόλου του τουριστικού τομέα της χώρας και να υποστηρίξω τον ιδιωτικό τομέα με το να συνδράμω με τις γνώσεις που έχω από την τοπική αυτοδιοίκηση και από το δημόσιο κομμάτι του τουρισμού. Η μετάβαση ήταν μια πρόκληση. Οικογενειακά καταρχήν και κοινωνικά, επαγγελματικά αποδείχθηκε επίσης μια πολύ μεγάλη πρόκληση και αποδείχθηκε τελικά μια πολύ καλή επιλογή. Από αυτό το πόστο νομίζω ότι μπορώ να βοηθήσω και τη Θεσσαλονίκη ακόμα περισσότερο.

Τι δουλειά κάνει ο Σύνδεσμος;

Ο Σύνδεσμος εκπροσωπεί το σύνολο του ιδιωτικού τομέα του τουρισμού, προσπαθεί ως κοινωνικός εταίρος να αποτελέσει σύμμαχο της εκάστοτε κυβέρνησης ώστε να μπορέσει με βιώσιμο και ορθολογικό τρόπο να αναπτύσσεται η τουριστική οικονομία, διευθετώντας θέματα που αντιμετωπίζει ο ιδιωτικός τομέας. Ίσως αυτή τη στιγμή να αντιμετωπίζουμε τις περισσότερες και πιο σημαντικές προκλήσεις από ποτέ, παρόλο που διαφαίνεται ότι ο τουρισμός αποτελεί το πιο ήρεμο λιμάνι στην οικονομία, όμως υπάρχουν πολλά ακόμα ζητήματα που πρέπει να επιλυθούν.

Γιατί το λέτε αυτό; Ποιες είναι οι προκλήσεις;

Η κλιματική κρίση καταρχήν. Επίσης η έλλειψη υποδομών διαφαίνεται ακόμη πιο έντονη. Αυτή τη στιγμή η ιδιωτική πρωτοβουλία έχει φύγει μπροστά και ακολουθεί «ασθμαίνοντας» από πίσω το δημόσιο. Η μεγαλύτερη πρόκληση βέβαια σήμερα είναι η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού, εξειδικευμένου και ανειδίκευτου. Αυτό φαίνεται σε όλες τις εκφάνσεις της ελληνικής οικονομίας και ακόμη περισσότερο στον τουρισμό. Και δεν μιλάμε μόνο για το ανειδίκευτο προσωπικό, αλλά και για εξειδικευμένο προσωπικό και στελέχη. Με τις συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί φέτος είμαστε πάρα πολύ ανήσυχοι για το πώς θα μπορέσουν να λειτουργήσουν οι τουριστικές μονάδες, ειδικά οι μεγάλες. Αν δηλαδή θα μπορέσουν να λειτουργήσουν κανονικά ή αν θα υπολειτουργήσουν εξαιτίας αυτής της έλλειψης. Νομίζω ότι πρέπει να γίνει και μια δομική αλλαγή, που να ξεκινά από το σχολείο και από την επαγγελματική κατάρτιση. Να αλλάξουμε όλο τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε το θέμα και της κατάρτισης και της εκπαίδευσης του ανθρώπινου δυναμικού σε συγκεκριμένες τομείς της οικονομίας, έτσι ώστε να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις του μέλλοντος αλλά και του παρόντος.

Βλέπουμε κάποια μεγέθη του ελληνικού τουρισμού για το 2023: αποτελεί σχεδόν το 20% του ΑΕΠ και στην απασχόληση κάτι πάνω από 19%. Πόσα έσοδα είχαμε το 2024;

Σχεδόν 22 δις. Και οι αφίξεις μαζί με την κρουαζιέρα πλησίασαν το 40 εκατομμύρια.

Καλά νούμερα;

Καλά νούμερα, αλλά δεν είναι τα νούμερα που διαμορφώνουν την αληθινή εικόνα. Αν κάνουμε σε βάθος ανάλυση των ποιοτικών χαρακτηριστικών από τους επισκέπτες, βλέπουμε ότι εκεί υπάρχει μια μεγάλη αντίθεση. Παίρνουμε μια πάρα πολύ υψηλή βαθμολογία στην ελληνική φιλοξενία, δηλαδή οι κοινωνίες μας είναι ανοιχτές στον τουρισμό και αυτό είναι ζητούμενο να παραμείνει έτσι και μια πολύ καλή βαθμολογία στο προσωπικό παρά το γεγονός ότι υπάρχει έλλειψη.

Δηλαδή, η ελληνική φιλοξενία έχει ένα πολύ θετικό πρόσημο. Έχουμε καλές υποδομές στο ιδιωτικό κομμάτι, δηλαδή των καταλυμάτων, αλλά πολύ κακή βαθμολογία στο κομμάτι των δημόσιων υποδομών, στο κομμάτι της καθαριότητας, στο κομμάτι της ευταξίας του χώρου.

Εδώ είναι ένα ζήτημα το πώς θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε αυτό το θέμα. Γιατί δεν είμαστε πια η πιο ανταγωνιστική χώρα στον κόσμο σε ότι αφορά στις τιμές, δεν είναι δηλαδή η τιμή που μάς κάνει επιλέξιμους, αλλά η κοινωνία, η κουλτούρα, το φυσικό περιβάλλον, ο πολιτιστικός πλούτος και γενικότερα ο ελληνικός τρόπος ζωής. Ειδικά για το κομμάτι του «City break» ο ελληνικός τρόπος ζωής αποτελεί ένα πολύ μεγάλο κίνητρο. Οπότε για να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε περαιτέρω τουριστική ανάπτυξη πρέπει να επέλθει η βιωσιμότητα.

Τι εννοείτε;

Πρώτα από όλα να υπάρξει μια οικονομική ανταποδοτικότητα και ένα δίκαιο κοινωνικό μέρισμα στον προορισμό που αναπτύσσεται τουριστικά και δημιουργεί τουριστική υπεραξία.

Σε ποιον, δηλαδή;

Σε όλους. Στους δήμους και ενδεχομένως και στις περιφέρειες. Ως ΣΕΤΕ έχουμε κάνει την πρόταση ένα ποσοστό από το τέλος για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης που έχει μπει και το οποίο το πληρώνουν οι ξενοδόχοι να πηγαίνει στην τοπική αυτοδιοίκηση. Τι θα το κάνει; θα μπορούσαν να πηγαίνουν στα Destination Management Marketing Organization που έχουν ειδικό καταστατικό σκοπό την στήριξη της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης.

Θα πρέπει λοιπόν να γίνει σαφές στον κάτοικο κάθε περιοχής που βλέπει τον τουρίστα στη γειτονιά του, ποιο είναι το ανταποδοτικό όφελος που θα εισπράξει, είτε είναι η περαιτέρω τουριστική ανάπτυξη είτε είναι η κοινωνική ανάπτυξη. Δηλαδή, οι παιδικές χαρές, το πράσινο, η καθαριότητα, οι υποδομές. Νομίζω ότι ο τουρισμός εκεί πρέπει να δώσει υπεραξία και αυτή τη στιγμή επειδή εισπράττει πάρα πολλά λεφτά το ελληνικό κράτος από τον τουρισμό θα πρέπει να γίνει ένας πιο ορθολογικός διαμοιρασμός των ωφελειών.

Πάμε λίγο ξανά στα νούμερα του 2023. Εποχικότητα 54% το τρίμηνο Ιούλιος Αύγουστος Σεπτέμβριος: Είναι ένα πρόβλημα;

Η εποχικότητα εξακολουθεί να υπάρχει γιατί το βασικό μας μοντέλο είναι το «ήλιος και θάλασσα». Εκεί είμαστε πολύ δυνατοί, εκεί είμαστε πολύ γνώριμοι σε παγκόσμιο επίπεδο. Έχουν αρχίσει βέβαια οι άκρες της σεζόν, δηλαδή ο Απρίλιος και ο Μάιος, όπως και ο Οκτώβριος και ο Σεπτέμβριος να δυναμώνουν -γιατί εκεί υπάρχουν και πιο ανταγωνιστικές τιμές- το μοντέλο «ήλιος και θάλασσα». Μην ξεχνάμε βέβαια ότι σε 5 περιφέρειες σε 5 μήνες σχεδόν το χρόνο μαζεύεται το 90% των τουριστικών εσόδων της χώρας.

Ποιες περιοχές είναι; Αττική…

Αττική, Κεντρική Μακεδονία, Ιόνια νησιά, Κρήτη και Νότιο αιγαίο. Οι άλλες 8 περιφέρειες μαζεύουν το υπόλοιπο 10%. Αντιλαμβάνεστε λοιπόν πόσο μεγάλο περιθώριο τουριστικής ανάπτυξης και διάχυσης της τουριστικής προσφοράς υπάρχει.

Εδώ μπορούν να κολλήσουν διάφορα προϊόντα, όπως για παράδειγμα το «City Break». Που αφορά στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη και η Αθήνα το έχει πετύχει, ενώ η Θεσσαλονίκη το προσπαθεί και σιγά σιγά τα καταφέρνει. Επίσης σημαντικός είναι και ο εναλλακτικός τουρισμός και αυτό που λέμε ανάπτυξη των υποδομών, όπως τα χιονοδρομικά κέντρα.

Να σας πω εδώ ότι τα χιονοδρομικά κέντρα σε όλο τον κόσμο λειτουργούν πλέον 12 μήνες το χρόνο και έχουν γίνει πάρκα αναψυχής που σε κάποιες περιπτώσεις φέρνουν περισσότερα χρήματα το καλοκαίρι από ότι το χειμώνα. Άρα, θα πρέπει να δούμε πώς αυτό το μοντέλο θα πρέπει να λειτουργήσει στη χώρα.

Δεν νομίζω βέβαια ότι ποτέ θα υποκαταστήσουμε τη ναυαρχίδα του ελληνικού τουρισμού που είναι το «ήλιος και θάλασσα», αλλά μπορούμε σίγουρα να αναπτύξουμε και τα λεγόμενα συμπληρωματικά προϊόντα και φυσικά να δημιουργήσουμε μια εξωστρέφεια, μια τουριστική ανάπτυξη σε περιοχές, όπου ο πολιτισμός αποτελεί κυρίαρχο χαρακτηριστικό και να συνδυάσουμε ακόμα περισσότερο την αγροδιατροφή με τον τουρισμό.

Βλέπετε λοιπόν ότι υπάρχει μια ευρύτερη πολλαπλασιαστικότητα από τον τουρισμό που είναι πολύ σημαντική για την ελληνική οικονομία.

Αγορές καινούργιες βλέπετε να υπάρχουν; Εδώ στη βόρεια Ελλάδα έχουμε μια μεγάλη παρουσία των ανατολικών χωρών, κάτι που για πολλούς είναι ένα πρόβλημα όσον αφορά στην ποιότητα των τουριστών.

Εδώ υπάρχει μια παρεξήγηση. Δεν υπάρχουν ποιοτικοί και μη ποιοτικοί τουρίστες. Υπάρχουν ποιοτικές υπηρεσίες που φέρνουν τους ποιοτικούς τουρίστες. Αν έχεις ένα προϊόν το οποίο είναι διαμορφωμένο πάνω στις ανάγκες μιας συγκεκριμένης ομάδας τουριστών, αυτοί τουρίστες θα το προτιμήσουν.

Θα πρέπει λοιπόν να δώσουμε κίνητρα -γιατί δεν είναι εύκολες οι εποχές- στους επαγγελματίες να αναβαθμίσουν ακόμα περισσότερο το προϊόν τους για να μπορέσουν να προσελκύσουν μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία στις μονάδες τους.

Η βαλκανική αγορά θα είναι πάντα για τη βόρεια Ελλάδα ένας τρομερός αιμοδότης και μάλιστα φέτος περιμένουμε από τον οδικό τουρισμό πολλές αφίξεις, καθώς η Βουλγαρία και η Ρουμανία μπήκαν στο Σέγκεν και είναι κάτι το οποίο είναι πολύ σημαντικό.

Επίσης κάθε χρόνο γκρινιάζουμε -και δικαίως- για την εικόνα των συνοριακών μας σταθμών, οι οποίοι μετά από πάρα πολλά χρόνια αναβαθμίζονται. Και αυτό είναι θετικό για τον οδικό μας τουρισμό.

Γενικότερα τι περιμένουμε φέτος;

Μετά την πανδημία υπάρχει μια τάση να ταξιδεύει ο κόσμος. Φαίνεται τώρα πώς η σωστή διαχείριση που έγινε τότε για τη χώρα δημιούργησε μια τεράστια προστιθέμενη αξία για την τουριστική μας οικονομία.

Για να παραμείνουμε όμως σε αυτή την τάση και να την αυξήσουμε με λελογισμένο τρόπο θα πρέπει να δούμε με πολύ μεγάλη προσοχή το κομμάτι της έλλειψης του ανθρώπινου δυναμικού και να επαναπροσεγγίσουμε τον κόσμο. Ταυτόχρονα υπάρχει και η στεγαστική κρίση, ένα από τα προβλήματα που δημιουργεί η ανεξέλεγκτη ανάπτυξη της βραχυχρόνιας μίσθωσης παρόλο που τελευταία έχει γίνει μια σημαντική προσπάθεια εξορθολογισμού της δραστηριότητας από το κράτος με όρους λειτουργικούς και οικονομικούς, αλλά και το ζήτημα φυσικά της εποχικότητας.

Χρειαζόμαστε λοιπόν δομικές αλλαγές για να μπορέσουμε να τα υπερβούμε όλα αυτά, γιατί αν παραμείνουμε με το υπάρχον καθεστώς το πρόβλημα θα αυξάνεται ολοένα και περισσότερο. Θα έχουμε δηλαδή μεγαλύτερες ελλείψεις προσωπικού, μεγαλύτερες ελλείψεις στη στέγη ειδικότερα στις τουριστικές περιοχές ενώ θα πρέπει να δούμε με άλλο τρόπο το πώς θα πρέπει να προσεγγίσουμε αυτά τα ζητήματα.

Οι άνθρωποι που μάς επισκέπτονται έχουν διαφοροποιηθεί το τελευταίο διάστημα;

Μπήκε πολύ δυνατά η αμερικανική αγορά στην Ελλάδα.

Περισσότερο στη νότια Ελλάδα όμως.

Όχι και στη βόρεια Ελλάδα. Το ότι δεν υπάρχει απευθείας πτήση στη Θεσσαλονίκη δε σημαίνει ότι δεν έρχονται εδώ. Η Αμερική λοιπόν είναι ένα ζητούμενο. Για την Ασία να πούμε ότι ενώ υπήρχε μια ροή μετά τον covid διακόπηκε και τώρα γίνεται μια προσπάθεια και ξαναζεσταίνει η κατάσταση, αν και δεν αποτελεί για εμάς πρώτη προτεραιότητα.

Οι βασικοί μας πελάτες, οι επαναλαμβανόμενοι και αυτοί που ξέρουν την Ελλάδα, είναι οι Βρετανοί, οι Γερμανοί και οι Βορειοευρωπαίοι. Και φυσικά περιμένουμε να δούμε και το γεωπολιτικό σκηνικό και το πώς θα επηρεάσει τη ζήτηση και τη δυνατότητα των ανθρώπων να καταναλώνουν και όχι μόνο ταξιδεύουν.

Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε ότι υπάρχουν πιο πολλά ταξίδια, αλλά οι τουρίστες μένουν λιγότερο χρονικό διάστημα στην Ελλάδα και καταναλώνουν πιο λίγα- αυτό είναι το φαινόμενο που επικρατεί.

Τι δείχνουν οι αφίξεις για τη Θεσσαλονίκη;

Για το 2025 δείχνουν ότι οι πρώτοι μήνες είναι + 12% από πέρσι. Φαίνεται δηλαδή ότι το 2025 θα είναι μια πολύ καλή χρονιά για το αεροδρόμιο Μακεδονία.

Παρόλα αυτά τι χρειάζεται η περιοχή γενικότερα;

Μεγαλύτερη στήριξη της επιχειρηματικότητας

Τα ατού της Μακεδονίας;

Τα ατού τα ξέρουμε. Αυτό που χρειάζεται είναι σε αυτό τον πόρο που υπάρχει να μπει μέσα επιχειρηματικότητα και να μπορέσει να διαμορφώσει άλλες συνθήκες ανάπτυξης. Νομίζω ότι αυτό που χρειάζεται η Θεσσαλονίκη είναι μια μεγαλύτερη επιχειρηματικότητα και φυσικά εκεί χρειάζεται και το ελληνικό κράτος να στηρίξει ώστε να τρέξουν πιο γρήγορα τα πράγματα.

Βλέπετε τι αέρα έδωσε στην πόλη το μετρό και θέλουμε γρήγορα να τελειώσει η επέκταση του μετρό στην Καλαμαριά και η ανάπλαση της Έκθεσης, που αποτελεί ένα ισχυρό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της πόλης.

Η συνεδριακή Θεσσαλονίκη είναι ένα βασικό όπλο της πόλης που δημιουργεί και συνθήκες «City Break» και τουριστικού κλίματος σε όλο το χρόνο. Πρέπει να ξεφύγουμε από την κωλυσιεργία και να φύγουμε μπροστά σε αυτή την κατεύθυνση.

Η ανάπλαση της Έκθεσης είναι τόσο σημαντική κατά τη γνώμη σας;

Σίγουρα, μαζί με το συνεδριακό τουρισμό, που αποτελεί τη μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία γιατί αφήνει πολλαπλάσια έσοδα. Αυτοί οι τουρίστες αφήνουν πολλαπλάσια έσοδα από έναν απλό τουρίστα που έρχεται για ένα Σαββατοκύριακο, καθώς δημιουργούν συνθήκες επαναληψιμότητας.

Δηλαδή έρχονται και ξανάρχονται όταν τους αρέσει ο τόπος και με την οικογένειά τους και δημιουργούνται έτσι και συνθήκες προβολής για όλο το χρόνο. Γιατί το συνέδριο γίνεται και το χειμώνα και όχι μόνο το καλοκαίρι.

Έρχονται στη Θεσσαλονίκη αλλά έχουν κάτι να δουν στην πόλη; Τουριστικά εννοώ.

Η Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη των δύο διανυκτερεύσεων, αλλά αν συνδυαστεί με όλα αυτά που έχει τριγύρω και που βρίσκονται σε απόσταση μιας ώρας μπορεί αυτό να το απλώσει. Ακριβώς αυτή η σύνδεση πρέπει να γίνει για να δημιουργηθεί το σύνθετο τουριστικό προϊόν.

Πως είναι η συνεργασία με τον Απόστολο Τζιτζικώστα ως Επίτροπος και του τουρισμού; Πως μπορεί να βοηθήσει;

Είναι πάρα πολύ σημαντικό ότι έχουμε για πρώτη φορά ένα ξεχωριστό χαρτοφυλάκιο για τον τουρισμό στην Κομισιόν και είμαστε φυσικά ακόμα πιο τυχεροί που έχουμε έναν Έλληνα τον Απόστολο Τζιτζικωστα σε αυτό το πόστο που έχει βαθιά γνώση της τοπικής αυτοδιοίκησής και την σημασία της αξίας της περιφερειακής ανάπτυξης.

Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιλαμβάνεται τη μεγάλη προστιθέμενη αξία, αλλά και τις προκλήσεις για τον τουρισμό στο μέλλον γιατί αυτά που συζητήσαμε είναι προκλήσεις και για την Ελλάδα, αλλά και για την Ευρώπη.

Είναι πάρα πολύ σημαντικό για την εξωστρέφεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το παγκόσμιο ανταγωνισμό να υπάρχει ένα ξεχωριστό χαρτοφυλάκιο. Και είναι σημαντικό το ότι αυτό συνδυάζεται με τις μεταφορές και ειδικά για μια χώρα όπως η Ελλάδα όπου οι μεταφορές είναι ζωτικό κομμάτι για τον τουρισμό -αν δούμε και τη σημασία που έχουν για τον τουρισμό μας τα περιφερειακά αεροδρόμια.

Και φυσικά ο Απόστολος Τζιτζικώστας είναι ένας άνθρωπος που γνωρίζει που καλά της προκλήσεις της δημόσιας διοίκησης.

Γιατί νομίζω ότι αυτή τη στιγμή είναι μια πρόκληση για τον τουρισμό η ορθολογική διαχείριση των προορισμών ώστε να μπορέσουμε να αποτρέψουμε φαινόμενα που δημιουργούν κορεσμό σε τουριστικές περιοχές. Έτσι ώστε να δημιουργήσουμε περισσότερα κίνητρα για την επιχειρηματικότητα και να αναβαθμιστεί και να επεκταθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να μιλάμε για μόνιμα και βιώσιμα αποτελέσματα για τον τουρισμό.

Ο τουρισμός, αν και πολλοί το φοβούνται και να θεωρούν ότι ενδεχομένως να έχουμε υπερβάλει προς αυτή την κατεύθυνση, αποδεικνύεται ότι είναι η πιο ανθεκτική οικονομική δραστηριότητα για τη χώρα μας.

Για την βιωσιμότητα μάλιστα ως ΣΕΤΕ έχουμε προβεί στην δημιουργία μιας πρωτοβουλίας που ονομάζεται ΜΕΤΡΟΝ sustainable tourism, με την οποία ενθαρρύνουμε την αυτορρύθμιση και την αυτοδέσμευση του τουριστικού τομέα στις αρχές της βιωσιμότητας.

Τι περιμένουμε το 2025;

Μια καλή χρονιά. Ενδεχομένως οι αφίξεις να είναι λίγο παραπάνω, αλλά επειδή μένουν λιγότερο δεν θα είναι τα έσοδα αυτό το παραπάνω που περιμένουμε. Και φυσικά περιμένουμε να δούμε πώς θα μπορέσει να ανταποκριθεί ο τουριστικός τομέας στις ελλείψεις που έχει σε ανθρώπινο δυναμικό.

Θα δούμε πιθανότατα φέτος και θα βρεθούμε αντιμέτωποι με μεγάλες τουριστικές μονάδες που δε θα λειτουργούν στο σύνολό τους ή θα υπολειτουργούν κάποια κομμάτια τους. Και αυτό θα το δούμε και στην εστίαση, μειώνοντας έτσι την ανταγωνιστικότητα, τους τζίρους και φυσικά και τα δημόσια έσοδα;

Πάμε στον ιδιώτη Αλέξανδρο Θάνο. Παντρεμένος…

8 χρόνια.

Η σύζυγος;

Γεωργία Τσαρικίδου, δικηγόρος.

Και ένα παιδί.

Ένα παιδάκι 3 χρονών.

Η έδρα πια είναι η Αθήνα;

Στην Αθήνα είναι όλη η οικογένεια.

Ποια είναι τα σημερινά χόμπι; Ή μόνο το παιδί;

Ό,τι χόμπι έχει το παιδί έχουμε και εμείς (γελάει).

Ομάδα;

Η ομάδα είναι Άρης. Το πρώτο τραγουδάκι που έμαθε ο μικρός ήταν ένα σύνθημα του Άρη (γελάει).

Αγαπημένος τουριστικός προορισμός εκτός από τον Μαρμαρά;

Η Χαλκιδική και ο Μαρμαράς είναι το δεύτερο σπίτι. Από εκεί και πέρα είναι η θάλασσα, δηλαδή ένα ιστιοφόρο πάνω στη θάλασσα. Η μεγάλη μου αγάπη είναι το Ιόνιο.

Μότο ζωής υπάρχει;

(Σκέφτεται). Είναι όταν έρθει το τέλος αυτής της επίγειας ύπαρξης να έχουμε ωραίες ιστορίες να αφηγηθούμε και καλή παρέα να τις ακούσει.

Αν είχατε το μαγικό ραβδί τι θα αλλάζατε στην Ελλάδα και στο τουριστικό της κομμάτι που δεν αλλάζει εύκολα;

Η μεγάλη πρόκληση σήμερα για την Ελλάδα είναι η διευθέτηση του χώρου. Δηλαδή να μπορεί να ξέρει ο επενδυτής -και να υπάρχει ασφάλεια δικαίου- τί μπορεί να κάνει που και αυτό να διαμορφώσει και τις συνθήκες βιωσιμότητας για την περαιτέρω τουριστική ανάπτυξη.

Γιατί βλέπουμε τελικά την έλλειψη διευθέτησης του χώρου, με την έλλειψη ειδικών πολεοδομικών σχεδίων και ένα ειδικό χωροταξικό πλαίσιο του τουρισμού που στην Ελλάδα αποτελεί ακόμα μια μεγάλη εκκρεμότητα.

Από ότι φαίνεται όμως αυτό το πρόβλημα αναγνωρίζεται από το κράτος και αρχίζει, με αργούς ρυθμούς βέβαια, να μπαίνει σιγά σιγά σε μια τάξη.

Θα ήθελα λοιπόν, αν είχαμε ένα μαγικό ραβδί, να φτάναμε σε αυτό το σκοπό πάρα πολύ γρήγορα. Γιατί είναι κάτι που μάς ταλαιπωρεί και θα μάς ταλαιπωρεί, αν δεν το λύσουμε.