- Newsroom
Σημαντικές παρεμβάσεις σε ιδιωτικό χρέος, ηλεκτρονικές συναλλαγές και εξωδικαστικές διαδικασίες φέρνει το πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας για την αξιοποίηση των σχολάζουσων κληρονομιών, το οποίο τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση.
Το σχέδιο νόμου συνδυάζει μέτρα προστασίας των οφειλετών, ενίσχυσης της διαφάνειας στις πληρωμές, επιτάχυνσης της εξώδικης επίλυσης φορολογικών διαφορών και διεύρυνσης των φοροαπαλλαγών για κοινωφελείς οργανισμούς και ακίνητα.
1. Ιδιωτικό χρέος: Πάγωμα ποινικών διώξεων και δωρεάν κρατική υποστήριξη
Ριζικές αλλαγές στο πλαίσιο του ιδιωτικού χρέους εισάγει το πολυνομοσχέδιο, «παγώνοντας» αυτομάτως κάθε ποινική διαδικασία για οφειλές προς Εφορία και ΕΦΚΑ με την κήρυξη πτώχευσης και την εγγραφή στο Μητρώο Φερεγγυότητας.
Οι ποινικές διώξεις διαγράφονται οριστικά αν ολοκληρωθεί η πτώχευση και ο οφειλέτης απαλλαγεί νόμιμα από τα χρέη του, μέσα σε διάστημα ενός έως τριών ετών - διάταξη που χαρακτηρίζεται από κυβερνητικές πηγές ως «κομβική» για την αποσυμφόρηση των δικαστηρίων και την ενίσχυση της κουλτούρας δεύτερης ευκαιρίας.
Παράλληλα ενεργοποιείται για πρώτη φορά πλήρως θεσμοθετημένος μηχανισμός πρόληψης οικονομικής κατάρρευσης.
Μέσω συμβούλων «έγκαιρης προειδοποίησης», επαγγελματίες με υψηλό κίνδυνο αφερεγγυότητας θα ειδοποιούνται έγκαιρα και θα λαμβάνουν voucher για την κάλυψη υπηρεσιών πιστοποιημένων συμβούλων, οι οποίοι θα καταρτίζουν εξατομικευμένο σχέδιο διάσωσης.
Το πρόγραμμα επεκτείνεται και στην ψυχολογική διάσταση του χρέους, με υπηρεσίες υποστήριξης και mentoring, αναγνωρίζοντας το σημαντικό ψυχικό βάρος της υπερχρέωσης.
Επιπλέον, προβλέπεται ειδική μέριμνα για ευάλωτους οφειλέτες που επρόκειτο να παραδώσουν την κατοικία τους στον υπό ίδρυση Φορέα Ακινήτων λαμβάνοντας κρατική ενίσχυση. Με την ένταξη στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό και την υπογραφή νέας ρύθμισης, η παλαιά επιδότηση διακόπτεται αυτόματα, ώστε να μη «τρέχουν» παράλληλα παλαιότερα καθεστώτα στήριξης.
Στο άρθρο 187 προβλέπεται επίσης γενικευμένη απαλλαγή από τον Ειδικό Φόρο Ακινήτων (ΕΦΑ) για ακίνητα νομικών προσώπων που επιδιώκουν κοινωφελείς, εκπαιδευτικούς, πολιτιστικούς ή θρησκευτικούς σκοπούς, καθώς και για εταιρείες που κατέχουν άμεσα ή έμμεσα το σύνολο των εταιρικών τους συμμετοχών. Οι εκκρεμείς υποθέσεις για ακίνητα που εμπίπτουν στη ρύθμιση θα αρχειοθετούνται.
Ο ΕΦΑ, που επιβάλλεται από το 2002 (15%) σε ακίνητα νομικών προσώπων, έχει πλέον εξελιχθεί σε νόμο με πολλές εξαιρέσεις και περιορισμένη απόδοση, στοιχείο που το νομοσχέδιο επιχειρεί να εξορθολογήσει.
2. Ηλεκτρονικές πληρωμές: Οι «καμπάνες» των POS έρχονται και στο IRIS
Αυστηροποιείται σημαντικά το πλαίσιο για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές, καθώς οι κυρώσεις που μέχρι σήμερα αφορούσαν τα POS επεκτείνονται και στο IRIS.
Επιχειρήσεις που δεν αναβαθμίζουν και δεν διασυνδέουν τα POS και το IRIS με την ΑΑΔΕ αντιμετωπίζουν πρόστιμα 200.000 ευρώ, τα οποία σε περίπτωση υποτροπής εντός πενταετίας αυξάνονται στις 300.000 ευρώ.
Πρόστιμο 100.000 ευρώ και ακύρωση της δήλωσης συμμόρφωσης επιβάλλονται και σε όσους δεν ολοκληρώνουν εγκαίρως τις απαιτούμενες αναβαθμίσεις. Στα περιστατικά μερικής συμμόρφωσης (όπου αναβαθμίζεται μόνο μέρος του εξοπλισμού), προβλέπεται πρόστιμο 500 ευρώ ανά τερματικό, εκτός αν αποδειχθεί ότι η ευθύνη δεν βαρύνει την επιχείρηση.
Με την ένταξη του IRIS στο ρυθμιστικό πλαίσιο, η ΑΑΔΕ επιδιώκει να κλείσει κάθε πιθανότητα μη καταγεγραμμένων συναλλαγών. Είτε η πληρωμή γίνεται με κάρτα είτε με άμεση μεταφορά μέσω IRIS, τα δεδομένα θα αποστέλλονται σε πραγματικό χρόνο στη Φορολογική Διοίκηση.
Από την 1η Δεκεμβρίου το IRIS γίνεται υποχρεωτικό για όλη την αγορά. Η ΑΑΔΕ έχει ήδη ολοκληρώσει το πλαίσιο διασύνδεσης των ταμειακών συστημάτων με τη Φορολογική Διοίκηση, ενσωματώνοντας πλήρως τις άμεσες πληρωμές (Instant Payments).
Έτσι, από τον επόμενο μήνα, στο ταμείο των επιχειρήσεων οι καταναλωτές θα μπορούν, εκτός από κάρτα και μετρητά, να πληρώνουν απευθείας μέσω κινητού με άμεση μεταφορά χρημάτων από λογαριασμό σε λογαριασμό.
3. Εξωδικαστική λύση φορολογικών διαφορών με «κούρεμα» έως 75%
Οι φορολογούμενοι έχουν πλέον τη δυνατότητα να επιλύσουν οριστικά τις φορολογικές τους διαφορές μέσω εξωδικαστικής διαδικασίας, αποφεύγοντας τα δικαστήρια. Με την παράταση λειτουργίας της Ειδικής Επιτροπής έως τον Ιούλιο του 2026, προσφέρεται «κούρεμα» έως 75% σε πρόστιμα και προσαυξήσεις, καθώς και δυνατότητα αποπληρωμής έως 24 δόσεων.
Το νομοσχέδιο περιγράφει αναλυτικά τα στάδια, τις υποχρεώσεις και τις συνέπειες αποδοχής ή απόρριψης της πρότασης συμβιβασμού. Η Επιτροπή εξετάζει ενστάσεις και αιτήματα για πράξεις επιβολής πρόσθετων φόρων ή προστίμων, στη βάση της νομολογίας και της πάγιας πρακτικής της Φορολογικής Διοίκησης.
Για να ενεργοποιηθεί η συμφωνία, ο φορολογούμενος πρέπει μέσα σε δέκα εργάσιμες ημέρες να καταβάλει τουλάχιστον το 30% του κύριου φόρου ή το 25% του αυτοτελούς προστίμου, με συμψηφισμό όσων ποσών έχουν ήδη πληρωθεί. Καθυστέρηση δύο συνεχόμενων ή των δύο τελευταίων δόσεων οδηγεί σε αναδρομική ακύρωση του συμβιβασμού και επαναφορά της αρχικής οφειλής.
Μετά την εξέταση των ισχυρισμών του φορολογουμένου, η Επιτροπή διαμορφώνει συγκεκριμένη πρόταση, η οποία περιλαμβάνει αναλυτική καταγραφή κύριου φόρου, πρόσθετων φόρων, τόκων, προσαυξήσεων και προστίμων, συνοδευόμενη από πλήρη αιτιολόγηση. Ο φορολογούμενος έχει πέντε εργάσιμες ημέρες για αποδοχή, επιλογή δόσεων και υπογραφή.
Στη συνέχεια συντάσσεται πρακτικό εξώδικης επίλυσης που δημοσιεύεται - με διασφάλιση προσωπικών δεδομένων - στον ιστότοπο του υπουργείου. Το πρακτικό αποτελεί εκτελεστό τίτλο και το οριστικοποιημένο ποσό βεβαιώνεται ως δημόσιο έσοδο, ενώ η αρχική οφειλή διαγράφεται.
Αν ο αιτών δεν αποδεχθεί την πρόταση και συνταχθεί πρακτικό ματαίωσης, η ανασταλείσα δίκη συνεχίζεται μετά από αίτηση οποιουδήποτε διαδίκου. Αν δεν ζητηθεί συνέχιση εντός 60 ημερών, η δίκη καταργείται.
Κλίμακα εκπτώσεων – χωρίς περικοπή στοιχείων
- 75% για εφάπαξ εξόφληση
- 65% για 2–4 δόσεις
- 55% για 5–8 δόσεις
- 50% για 9–12 δόσεις
- 45% για 13–16 δόσεις
- 40% για 17–20 δόσεις
- 35% για 21–24 δόσεις
