Η μαγεία των Χριστουγέννων αποκτά νέο ήχο και πνοή μέσα από το ομώνυμο διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη στη μουσική παράσταση «Στο Χριστό στο Κάστρο», που παρουσιάζεται την Κυριακή 30 Νοεμβρίου στην Αίθουσα Αιμίλιος Ριάδης του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης.
Με πρωτότυπη μουσική, μελοποιημένους στίχους και ζωντανή ερμηνεία, η παράσταση προσφέρει ένα ταξίδι πίστης, αλληλεγγύης και ανθρώπινης τρυφερότητας, όπως την αποτύπωσε ο μεγάλος Σκιαθίτης συγγραφέας.
Η διασκευή του διηγήματος έγινε από τη Βασιλική Νευροκοπλή, η οποία αποδίδει το κείμενο σε ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο με ομοιοκαταληξία, διατηρώντας πιστά το ύφος και τη γλώσσα του Παπαδιαμάντη. Ο Κυριάκος Καλαϊτζίδης, συνθέτης και μουσικός της παράστασης, επικεφαλής του σχήματος Εν Χορδαίς, μιλάει για την αρχή της συνεργασίας και την προσωπική του σχέση με το έργο:
«Η πρόταση για την παράσταση ήρθε από τον καλό φίλο και συνάδελφο Σπύρο Αντωνόπουλο, ο οποίος διευθύνει τη χορωδία ψαλτικών στη Βοστώνη. Μου πρότεινε να κάνουμε κάτι βασισμένο στο Χριστό στο Κάστρο. Από την άλλη, εδώ και πολλά χρόνια εντρυφώ στο έργο του Παπαδιαμάντη και ειδικότερα σε αυτό το διήγημα, οπότε σαν έτοιμος από καιρό αποδέχτηκα με χαρά την πρότασή του».
Η παράσταση αναδεικνύει τη βαθιά φιλαδελφία και αλληλεγγύη των χωριανών, αλλά και τη μεγάλη πίστη και αποφασιστικότητα των ανθρώπων, στοιχεία που συγκινούν ιδιαίτερα τον Καλαϊτζίδη:
«Το πρώτο που με συγκινεί είναι η φιλαδελφεία των χωριανών. Μέσα στο διήγημα φαίνεται ξεκάθαρα ότι όταν δύο συγχωριανοί βρίσκονται σε κίνδυνο, οι άλλοι σπεύδουν να βοηθήσουν. Αφετέρου, η μεγάλη πίστη των ανθρώπων που, παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες, στοχεύουν σε κάτι και λένε ‘θα το παλέψουμε’».
Η μουσική σύνθεση και η ενορχήστρωση βασίστηκαν στον προσωπικό κόσμο του Παπαδιαμάντη, ο οποίος ήταν ψάλτης, ενώ η έμπνευση ήρθε από τη βυζαντινή μουσική:
«Χωρίς δεύτερη σκέψη κινήθηκα μουσικά και ενορχηστρωτικά στον μουσικό κόσμο του Παπαδιαμάντη. Στίχους απλώς μελοποίησα· η έμπνευση ήρθε από τη βυζαντινή μουσική. Θεώρησα ότι καταπιανόμενος με έργο του Παπαδιαμάντη, η μουσική πρέπει να είναι σε αυτό το κλίμα».
Η διεθνής παρουσίαση της παράστασης ενισχύει τη σημασία της ελληνικής λογοτεχνικής και μουσικής παράδοσης:
«Η παράσταση παρουσιάστηκε στη Βοστώνη τον Δεκέμβριο του 2023 και πρόκειται να παρουσιαστεί ξανά εκεί και στη Νέα Υόρκη στις αρχές Δεκεμβρίου»
Όσο για τον ίδιο τον συνθέτη μόλις επέστρεψε από το Λονδίνο. «Ήμουν εκεί γιατί με τίμησαν με ένα σημαντικό βραβείο, τα Aga Khan Music Awards, και στο πλαίσιο της βράβευσης είχα μια σύμπραξη με την ορχήστρα του BBC».
Η σύνθεση και η παράσταση αναδεικνύουν όχι μόνο τα χριστουγεννιάτικα και πασχαλινά διηγήματα του Παπαδιαμάντη, αλλά και τη ζωντανή εικονογραφία του φυσικού περιβάλλοντος, της κοινωνίας και των ανθρώπινων σχέσεων:
«Ο Παπαδιαμάντης, πέρα από την πολυεπίπεδη διαστρωμάτωση και τον γλωσσικό πλούτο του, έχει πολύ ενδιαφέρον για τη διεισδυτική και γεμάτη τρυφερότητα ματιά στις ψυχές των ηρώων του. Είναι αρκετά ανθρωποκεντρικός», καταλήγει ο Καλαϊτζίδης.
Η παράσταση «Στο Χριστό στο Κάστρο» δεν είναι απλώς αφήγηση ή μουσική εκτέλεση, είναι μια εμπειρία που συνδέει τον θεατή με τη Σκιάθο, την ελληνική παράδοση και την ψυχή των ηρώων του Παπαδιαμάντη. Μέσα από τις μελωδίες, τους στίχους και τη ζωντανή ερμηνεία, το κοινό καλείται να βιώσει την πίστη, την αλληλεγγύη και την τρυφερότητα των απλών ανθρώπων, σε μια παράσταση που ενώνει λογοτεχνία, μουσική και ψαλμωδία σε ένα μοναδικό ταξίδι.
Στην παράσταση συμμετέχουν οι Εν Χορδαίς:
- Κυριάκος Πετράς – Βιολί
- Κυριάκος Καλαϊτζίδης – Ούτι, φωνή
- Νίκος Ανδρίκος – Φωνή
- Σπύρος Αντωνόπουλος – Φωνή
- Ιάκωβος Μωησιάδης – Φωνή
- Θανάσης Κουλεντιανός – Κανονάκι
- Πέτρος Παπαγεωργίου – Τουμπελέκι, ντέφι, μπεντίρ
- Θανάσης Τσίτσαρης – Βιολοντσέλο
Σχεδιασμός ήχου: Λεωνίδας Παλάσκας
Τιμές εισιτηρίων: 15€, 10€ (μειωμένο)
Διοργάνωση: Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης
