Μόνο την τελευταία εβδομάδα, οι τίτλοι των ειδήσεων στην Ελλάδα συγκλονίζουν - ή μάλλον θα έπρεπε να συγκλονίζουν: «Κόλαση για ανήλικη: 34χρονος τη βίαζε, την κρατούσε φυλακισμένη και της έδινε ναρκωτικά», «Παππούς βίαζε την εγγονή του επί δύο χρόνια», «Καταδικάστηκε δάσκαλος που παρενόχλησε μαθήτρια, στην οποία έκανε ιδιαίτερα μαθήματα».
Η σεξουαλική, σωματική και ψυχολογική βία που υφίστανται τα ανήλικα κορίτσια είναι πολύ πιο κοντά μας απ’ όσο νομίζουμε. Οι έμφυλες διακρίσεις και τα φαινόμενα κακοποίησης αποτελούν μια σκληρή πραγματικότητα που έχει, δυστυχώς, εν μέρει κανονικοποιηθεί, αφού οι φρικιαστικές ειδήσεις είναι τόσες πολλές που σπάνια μας σοκάρουν πια.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Κοριτσιού, που γιορτάζεται στις 11 Οκτωβρίου και καθιερώθηκε από τον ΟΗΕ το 2011, υπενθυμίζουμε τα συγκλονιστικά στατιστικά στοιχεία που αναδεικνύουν την ανάγκη για ενδυνάμωση των κοριτσιών και τη διεκδίκηση της ουσιαστικής ισότητας. Παρά τις σημαντικές προόδους τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, εκατομμύρια έφηβες κοπέλες σε όλο τον κόσμο εξακολουθούν σήμερα να μην πηγαίνουν σχολείο, να μην είναι επαρκώς προετοιμασμένες για το μέλλον, να αντιμετωπίζουν ελλείψεις σε σωτήριες υπηρεσίες υγείας και να διατρέχουν κίνδυνο επιβλαβών πρακτικών, όπως ο παιδικός γάμος, η γυναικοκτονία, η βία και η κακοποίηση.
Εμφυλη βία
Η έμφυλη βία παραμένει μια από τις πιο σοβαρές παραβιάσεις των δικαιωμάτων των κοριτσιών και των γυναικών παγκοσμίως. Η σεξουαλική κακοποίηση κατά την παιδική ηλικία και η έλλειψη προστασίας αποτελούν καθημερινή πραγματικότητα για εκατομμύρια κορίτσια.
Ειδικότερα:
• 370 εκατομμύρια κορίτσια και γυναίκες έχουν βιώσει βιασμό ή σεξουαλική επίθεση ως παιδιά (1 στα 8).
• 650 εκατομμύρια κορίτσια έχουν υποστεί σεξουαλική βία «χωρίς επαφή» πριν τα 18 τους (1 στα 5).
• Τουλάχιστον 15 εκατομμύρια κορίτσια ηλικίας 15-19 ετών έχουν υποστεί αναγκαστική σεξουαλική επαφή ή κακοποίηση.
• Οι περισσότερες επιθέσεις σημειώνονται μεταξύ 14-17 ετών, με υψηλό κίνδυνο ψυχικών προβλημάτων, ασθενειών και χρήσης ουσιών.
• 50 εκατομμύρια κορίτσια που ζουν σήμερα έχουν υποστεί σεξουαλική βία.
• 1 στα 5 κορίτσια και 1 στα 20 αγόρια είναι θύματα σεξουαλικής κακοποίησης κατά την παιδική ηλικία
• Κάθε χρόνο, περίπου 4 εκατομμύρια κορίτσια υποβάλλονται σε γυναικεία γεννητική εκτομή.
Η Θεοδώρα Λάλου, επιζώσασα σεξουαλικής κακοποίησης και ιδρύτρια της φιλανθρωπικής οργάνωσης «Άκουσέ Μας», η οποία εδρεύει στη Θεσσαλονίκη εξηγεί στο emakedonia.gr ότι τα στατιστικά της δείχνουν ότι η παιδική κακοποίηση έχει μία έμφυλη διάσταση. «Η πατριαρχική αντίληψη υπάρχει. Η γυναίκα θεωρείται αδύναμη και το παιδί ακόμη πιο αδύναμο οπότε οι κακοποιητές, οι οποίοι συνήθως έχουν χειριστικό χαρακτήρα επιλέγουν συνήθως μικρά κορίτσια. Μάλιστα στο 90% των ατόμων που κακοποιούν είναι από το οικογενειακό ή κοντινό περιβάλλον του μικρού παιδιού».
«Σε εμάς απευθύνονται κυρίως ενήλικα άτομα τα οποία οποία έχουν βιώσει σεξουαλική κακοποίηση στα παιδικά τους χρόνια και έχουν κάποιες δυσκολίες. Με βιωματική δράση πέρα από την ψυχολογική ή ψυχιατρική θεραπεία αυτών των ατόμων προσπαθούμε να οικοδομήσουμε ένα ασφαλές περιβάλλον. Είμαστε εδώ για να ακούσουμε όποιο άτομο θέλει να μιλήσει», τονίζει η κ. Λάλου
Παιδικός γάμος
Αν και το ποσοστό γυναικών 20-24 ετών που παντρεύτηκαν πριν τα 18 μειώθηκε από 25% το 2010 σε 19% το 2022,ο παιδικός γάμος παραμένει μια παγκόσμια πρόκληση, ιδιαίτερα στις φτωχές και ευάλωτες περιοχές, παρά τις προσπάθειες για μείωσή του.
• Για να τερματιστεί ο παιδικός γάμος μέχρι το 2030, η πρόοδος πρέπει να επιταχυνθεί 20 φορές.
• Αν δεν υπάρξει πρόοδος, 9 εκατομμύρια κορίτσια θα παντρευτούν πριν τα 18 το 2030.
• 1 στα 5 κορίτσια παγκοσμίως παντρεύεται στην παιδική ηλικία.
• Κάθε 30 δευτερόλεπτα ένα κορίτσι παντρεύεται.
• Οι χώρες με τη μεγαλύτερη συχνότητα παιδικών γάμων βρίσκονται στην Αφρική και τις πιο ευάλωτες περιοχές της Νότιας Ασίας.
• 36 εκατομμύρια κορίτσια σε «εξαιρετικά εύθραυστες» χώρες σύμφωνα με τον ΟΑΣΑ έχουν διπλάσιες πιθανότητες να παντρευτούν πριν τα 17.
Εκπαίδευση
Η εκπαίδευση των κοριτσιών παραμένει κρίσιμος παράγοντας για την ισότητα των φύλων, αλλά εκατομμύρια κορίτσια εξακολουθούν να αποκλείονται από σχολείο και ψηφιακές δυνατότητες.
• Υπάρχουν περίπου 1,17 δισεκατομμύρια κορίτσια παγκοσμίως, και 1 στα 10 δεν πηγαίνει σχολείο.
• 122 εκατομμύρια κορίτσια δεν φοιτούν στο σχολείο (34 εκατ. δημοτικό, 87 εκατ. γυμνάσιο).
• Σχεδόν 4 στα 10 έφηβα κορίτσια δεν ολοκληρώνουν τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ειδικά αν ζουν σε φτωχές ή περιθωριοποιημένες κοινότητες.
• Περίπου 50 εκατομμύρια κορίτσια και νεαρές γυναίκες δεν μπορούν να διαβάσουν ή να γράψουν μια απλή πρόταση.
• 9 στα 10 έφηβα κορίτσια σε χώρες χαμηλού εισοδήματος δεν έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο.
Υγεία και ευημερία
Η υγεία των κοριτσιών και των εφήβων παραμένει ευάλωτη, με σημαντικούς κινδύνους κατά την εγκυμοσύνη και τον τοκετό, αλλά και περιορισμένη πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες αν και ο αριθμός εφήβων κοριτσιών που γεννούν έχει μειωθεί στο μισό τις τελευταίες 30 χρόνια.
• Σχεδόν 12 εκατομμύρια έφηβες 15-19 ετών αναμένεται να γεννήσουν μέχρι το τέλος του 2025 ενώ στις νεότερες ηλικίες 10-14, ο αριθμός αναμένεται να ξεπεράσει τις 325.000.
• Επιπλοκές από εγκυμοσύνη και τοκετό ευθύνονται για 1 στους 23 θανάτους εφήβων 15-19 παγκοσμίως.
