Τα πάνω – κάτω στη φιλοσοφία διοίκησης της ΔΕΘ – Helexpo (μένει να δούμε τι θα γίνει με τα πρόσωπα) είναι αποφασισμένο να φέρει το Υπερταμείο, «επιβάλλοντας» ένα σχήμα εποπτείας προσαρμοσμένο στην αγορά με μία αμιγώς τεχνοκρατική προσέγγιση, με στόχο μία πιο αποτελεσματική, πιο σφιχτή και πιο στιβαρή (σε επίπεδο οικονομικών επιδόσεων) εταιρεία. Ενα μοντέλο διοίκησης που φέρνει πιο κοντά στο σχήμα διοίκησης της ΔΕΗ.
Μέχρι σήμερα το μοντέλο διοίκησης της ΔΕΘ πιο πολύ προσομοίαζε σε ένα τοπικό μαγαζάκι (η δυσκίνητη διοίκηση του οποίου με το 13μελές ΔΣ ήταν σχεδόν αποκλειστικά υπόθεση της πόλης κι ας είχε το Υπερταμείο τυπικά την… ιδιοκτησία του), παρά σε μία μεγάλη εταιρεία με σημαίνοντα ρόλο και κύρος στην αγορά.
Σύγχρονη έκθεση με το βλέμμα στο αύριο
Με τον αδυσώπητο ανταγωνισμό (εγχώριο και διεθνή) να μη χωρά βιλαέτια, τοπικού χαρακτήρα εγωισμούς, αγκυλώσεις, ξεπερασμένα ταμπού του 1970, η ΔΕΘ της επόμενης μέρας οφείλει να δει κατάματα τη σκληρή πραγματικότητα, να αλλάξει δομές και νοοτροπίες, να ανανεώσει ριζικά το προϊόν και την εικόνα της (με όρους 21ου αιώνα), να προσελκύσει σημαντικά εκθεσιακά γεγονότα (ήδη χάνει διαρκώς μερίδια αγοράς με το Metropolitan Expo στην Αθήνα να παίζει σε άλλη πίστα) αλλιώς ΔΕΘ(α) ευδοκιμήσει, με ή χωρίς ανάπλαση.
Στο πλαίσιο αυτό, κι ενώ ακόμα εκκρεμεί η παρουσίαση του τελικού σχεδίου ανάπλασης (ένα σχέδιο το οποίο δούλευε… 12 χρόνια το απερχόμενο ΔΣ και ακύρωσε σε μία… μέρα ο πρωθυπουργός), η κυβέρνηση επιχειρεί να ανεβάσει στροφές (θετικό αναμφίβολα γεγονός), χωρίς ωστόσο να αποφύγει τα φάλτσα και τις στραβοτιμονιές.
Όλοι θέλουν μία πιο αποτελεσματική διοίκηση της ΔΕΘ αλλά με την πόλη (με δικλείδες ασφαλείας για να αποφεύγονται εξυπηρετήσεις φίλων, γνωστών και μικροσυμφερόντων) μέσα στο ΔΣ.
Ύστερα και από τον γενικό ξεσηκωμό που προκλήθηκε από τους φορείς της Θεσσαλονίκης για την… εκπαραθύρωσή τους από το ΔΣ της ΔΕΘ, η κυβέρνηση, χρυσώνοντας το χάπι, προχώρησε με νέα ρύθμιση σε μία σημαντική αλλαγή για 9μελές αντί 7μελές ΔΣ.
Την περασμένη Πέμπτη με ψήφους 157 υπέρ και 130 κατά, εγκρίθηκε από την Ολομέλεια το νομοσχέδιο «Ενίσχυση των υπηρεσιών των Αναπτυξιακών Προγραμμάτων και συναφή οργανωτικά και διοικητικά ζητήματα και λοιπές διατάξεις».
Με την τροπολογία που μπήκε στο άρθρο 36 και υπερψηφίστηκε αυξάνεται ο αριθμός των μελών του ΔΣ της ΔΕΘ κατά δύο μέλη και πλέον ορίζεται ότι θα συμμετάσχει εκπρόσωπος του Δήμου και εκπρόσωπος της Περιφέρειας.
Στη Συμβουλευτική Επιτροπή της ΔΕΘ εκπροσωπούνται οι παραγωγικοί φορείς, καθώς στο νομοσχέδιο ορίζεται ότι η Συμβουλευτική Επιτροπή αποτελείται από τα εξής εννέα (9) μέλη:
α) Ένας (1) εκπρόσωπος του Δήμου Θεσσαλονίκης, β) ένας (1) εκπρόσωπος της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, γ) ένας (1) εκπρόσωπος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδας (ΣΒΕ), δ) ένας (1) εκπρόσωπος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ), ε) ένας (1) εκπρόσωπος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης (ΕΒΕΘ), στ) ένας (1) εκπρόσωπος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης (ΕΕΘ), ζ) ένας (1) εκπρόσωπος του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης (ΒΕΘ), η) ένας (1) εκπρόσωπος του Εμπορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, και θ) ένας (1) εκπρόσωπος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ).
ΔΕΘ… όπως ΔΕΗ
Πώς όμως θα διοικείται η ΔΕΘ του μέλλοντος;
Το επιτυχημένο μοντέλο της ΔΕΗ, που βοηθούσης βέβαια και της τιμολογιακής πολιτικής, έφερε σε νέα τροχιά ανάπτυξης την εταιρεία από το 2019, φιλοδοξεί να υιοθετήσει και για τη ΔΕΘ η κυβέρνηση, παρά τον ορυμαγδό αντιδράσεων που ήδη υπάρχουν και θεωρείται δεδομένο πως θα υπάρξουν και στο μέλλον.
Το «μοντέλο ΔΕΗ» στις δημόσιες επιχειρήσεις του Υπερταμείου αφορά τα ΕΛΤΑ, τη ΔΕΘ-Helexpo, τον Οργανισμό Κεντρικών Αγορών και Αλιείας, την Κεντρική Αγορά Θεσσαλονίκης, τη ΓΑΙΑΟΣΕ, τις Ελληνικές Αλυκές, την Εταιρεία Διώρυγας Κορίνθου και τον ΟΑΣΑ, μαζί με τις 100% θυγατρικές του ΟΣΥ και ΣΤΑΣΥ.
Στελέχη από τον ιδιωτικό τομέα
Από 1-1-2025 (με νομοθετική ρύθμιση), στις παραπάνω ΔΕΚΟ προβλέπεται η δυνατότητα προσέλκυσης στελεχών από τον ιδιωτικό τομέα με απλή διαδικασία, με βάση αποφάσεις του διευθύνοντος συμβούλου της κάθε εταιρείας.
Η διαδικασία που ίσχυε πριν απαιτούσε πολύ χρόνο και ήταν εξαιρετικά γραφειοκρατική και αποτρεπτική για όποιον ενδιαφερόταν σοβαρά να διεκδικήσει μια θέση στελέχους σε κάποια από τις θυγατρικές εταιρείες του Υπερταμείου.
Ευελιξία στις αμοιβές
Επιπλέον, η διάρκεια της θητείας των στελεχών (γενικών διευθυντών και διευθυντών) αυξάνεται από τρία σε τέσσερα έτη, με δυνατότητα ανανέωσης μία φορά.
Παράλληλα όμως παρέχεται και ευελιξία στις αμοιβές των στελεχών των ΕΛΤΑ και των υπολοίπων φορέων εκτός γενικής κυβέρνησης, ενώ στις θυγατρικές εντός γενικής κυβέρνησης (δημόσιες συγκοινωνίες και ΓΑΙΑΟΣΕ) οι αμοιβές θα είναι σύμφωνες με το πρότυπο του ΕΦΚΑ.
Επίσης, γίνονται πιο ευέλικτες οι διαδικασίες προσλήψεων του προσωπικού αυτών των ΔΕΚΟ, με περιορισμένο αλλά ουσιαστικό ρόλο του ΑΣΕΠ: Έλεγχος νομιμότητας της προκήρυξης εντός 10 ημερών και συμμετοχή μέλους του στην εξέταση ενστάσεων κατά τη διαδικασία προσλήψεων.
Στο ίδιο μήκος κύματος ενισχύεται και η ευελιξία στις προμήθειες, σύμφωνα πάντα με το ενωσιακό δίκαιο, όπως τονίζουν από το ΥΠΟΙΚ. Ο κανονισμός προμηθειών προβλέπεται να υποβάλλεται στην Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΔΗΣΥ), η οποία θα έχει τη δυνατότητα να εκφράσει γνώμη εντός 60 ημερών ως προς τη συμβατότητά του με το ευρωπαϊκό δίκαιο.
Σημαντική τομή αποτελεί επίσης η πρόβλεψη σύμφωνα με την οποία συγκροτούνται ανεξάρτητα πειθαρχικά συμβούλια χωρίς τη συμμετοχή συνδικαλιστών.
Ριζικός εκσυγχρονισμός
Υπενθυμίζεται ότι το πρώτο βήμα για τον εκσυγχρονισμό των ΔΕΚΟ πραγματοποιήθηκε με τον νόμο 4972/2022 περί Εταιρικής Διακυβέρνησης Ανωνύμων Εταιρειών του Δημοσίου.
Ο νέος νόμος (αν και ακόμα μένει στα χαρτιά παρά εφαρμόζεται ουσιαστικά) που τέθηκε σε ισχύ από την αρχή του χρόνου, αποτελεί το επόμενο βήμα για τον ριζικό μετασχηματισμό της λειτουργίας και της διοίκησης των δημοσίων επιχειρήσεων με στόχο την αύξηση των κερδών τους αλλά και τη μεγιστοποίηση των υπηρεσιών τους για το κοινωνικό σύνολο, δύο συνθήκες που τουλάχιστον στην περίπτωση της ΔΕΘ επιβάλλεται να ισχύσουν άμεσα…
