Μελανά σημεία του επιχειρείν, αχνά σημάδια αισιοδοξίας, προσδοκίες, προβληματισμούς αλλά και αταλάντευτη διάθεση και επιμονή να κινηθεί σε αναπτυξιακή κατεύθυνση ο παραγωγικός ιστός της χώρας, σκιαγραφεί έρευνα της Palmos Analysis (σε δείγμα 603 μεταποιητικών επιχειρήσεων, το 60% μικρές) για λογαριασμό του ΣΒΕ.
Η μελέτη κατέδειξε ότι οι επιχειρήσεις που επενδύουν, είναι αυτές που δημιουργούν περισσότερες θέσεις εργασίας, καινοτομούν και εξάγουν, με τις εταιρείες στη Θεσσαλονίκη (100 στο δείγμα) να επιδεικνύουν πολύ μεγαλύτερη επενδυτική (76% έναντι 64%) και εξαγωγική κινητικότητα σε σχέση με τις αντίστοιχες στην Αττική, παλεύοντας σε αντίξοες συνθήκες να επιβιώσουν.
Οι ελληνικές επιχειρήσεις, επενδύουν κυρίως με δικά τους μέσα, χωρίς συστηματική βοήθεια από το κράτος, προγράμματα ή το τραπεζικό σύστημα, και μάλιστα επιχειρώντας μέσα σε ένα περιβάλλον ασταθές, φορολογικά αβέβαιο και διοικητικά ακραία δυσλειτουργικό, με την γάγγραινα της γραφειοκρατίας να «μολύνει» το υγιές επιχειρείν, βάζοντας ανυπέρβλητα εμπόδια στην εξέλιξή του.
Επενδύσεις… με μέτρο, έρευνα και ανάπτυξη στον πάτο – Η αβεβαιότητα στη φορολογία τρομάζει
Στο πλαίσιο αυτό, τα 2 τελευταία χρόνια, δύο στις τρεις επιχειρήσεις (64%) επενδύουν μεν αλλά συντηρητικά και μόνο… για τα απαραίτητα (το 82% ρίχνει χρήματα για την αγορά μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού, μόνο το 23% επενδύει στην έρευνα και ανάπτυξη για την παραγωγή νέων προιόντων) με τα κυριότερα εμπόδια για την υλοποίηση επενδύσεων να αφορούν (κατά σειρά απαντήσεων) την αβεβαιότητα στο φορολογικό περιβάλλον, τις καθυστερήσεις στις διαδικασίες εγκρίσεων για να τρέξει ένα επενδυτικό πλάνο (γραφειοκρατία πανταχού παρούσα), την δυσκολία πρόσβασης σε τραπεζική χρηματοδότηση, το υψηλό ενεργειακό κόστος και την έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού.
Οι μικροί σε κλοιό
Το επιχειρείν δηλαδή ναι μεν επενδύει, όχι όμως αρκούντως… παραγωγικά με τους μικρομεσαίους πολλές φορές να κινούνται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας με… έπαθλο την επιβίωση.
Σε όσες επιχειρήσεις επένδυσαν, η αδυναμία εύρεσης εργατικού δυναμικού αποτελεί τον κυριότερο παράγοντα που δυσχεραίνει την υλοποίηση του επενδυτικού πλάνου (στη δεύτερη θέση περνά η αστάθεια στο διεθνές περιβάλλον).
Τράπεζες; Τι είναι αυτό;
Από το 64% των επιχειρήσεων που επένδυσαν, 3 στα 4 ευρώ αυτών των επενδύσεων, προήλθαν από ίδια κεφάλαια των επιχειρήσεων. Μόνο το 1,3% των κεφαλαίων προήλθε από φορολογικά κίνητρα και μόλις το 11,5% από τραπεζικό δανεισμό. Το 50% των επιχειρήσεων δεν έκανε χρήση κανενός κρατικού προγράμματος.
Τα υψηλά τραπεζικά επιτόκια, τα ψιλά γράμματα των δανειακών συμβάσεων, οι καθυστερήσεις στις εκταμιεύσεις δανείων και οι εγγυήσεις που ζητούν οι τράπεζες (βάσει της έρευνας) έχουν κάνει τη λέξη «δάνειο», άγνωστο όρο για το ελληνικό επιχειρείν.
Αντι… αναπτυξιακός Νόμος
Την ίδια στιγμή, ο Αναπτυξιακός Νόμος, αντί να διευκολύνει, επιβραδύνει, λειτουργώντας σαν βαρίδι για τις επιχειρήσεις: Μόνο 3 στις 10 τον αξιοποίησαν και το 74% από αυτές αναφέρει γραφειοκρατία και καθυστερήσεις.
Το χάσμα μικρών – μεγάλων
Από τις επιχειρήσεις που πραγματοποίησαν επενδύσεις, μόνον οι μεγαλύτερες στράφηκαν στην καινοτομία και τις εξαγωγές. Οι μικρότερες δεν έχουν τη δυνατότητα να το κάνουν, δίνουν προτεραιότητα σε πιο άμεσες ανάγκες και στη μείωση του λειτουργικού κόστους.
Οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις όπως είναι φυσικό επενδύουν πιο εύκολα, σε πιο παραγωγική κατεύθυνση, με την επένδυση στην έρευνα και την ανάπτυξη να έχει καταστεί πολυτέλεια για τους μικρούς παίκτες.
Μειώστε φορολογία, εισφορές
Υπό αυτό το πρίσμα, μείωση φορολογίας (64%), μείωση ασφαλιστικών εισφορών (44%) και μείωση κόστους ενέργειας ζητούν με… μία φωνή οι επιχειρήσεις για να επενδύσουν.
Ως προκλήσεις για μελλοντικές επενδύσεις την επόμενη τριετία, επισημαίνονται η έλλειψη εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού, η αστάθεια στο διεθνές περιβάλλον, η λειτουργία του τραπεζικού συστήματος και τα υψηλά επιτόκια δανεισμού.
Επιμένουν… επενδυτικά, ανησυχούν οι δασμοί
Παρά τις συμπληγάδες, το επιχειρείν δεν το βάζει κάτω.
Περίπου οι μισές από τις επιχειρήσεις που προτίθενται να επενδύσουν τον επόμενο χρόνο προβλέπουν αύξηση των επενδυτικών τους δαπανών. Μάλιστα, 2 στις 3 μεγάλες επιχειρήσεις προβλέπουν σημαντική αύξηση αν και οι επιχειρήσεις δηλώνουν επιφυλακτικές λόγω των δυσμενών μακροοικονομικών και γεωπολιτικών συνθηκών.
Προτεραιότητες όσων θα επενδύσουν είναι η μείωση του λειτουργικού κόστους, η παραγωγή νέων προϊόντων και η αύξηση των εξαγωγών.
Τέλος, σχετικά… παράδοξο είναι πως ουδέτερα έως θετικά διάκεινται οι επιχειρήσεις, αναφορικά με την πρόθεσή τους να επενδύσουν, όταν τους ζητείται να αξιολογήσουν τις υποδομές της χώρας ενώ δίνουν ψήφο εμπιστοσύνης στα ψηφιακά άλματα που έχουν συντελεστεί στο δημόσιο.
«Νέο κοινωνικό συμβόλαιο, υστερούμε σε παραγωγικότητα»
«Πολλές φορές γινόμαστε γραφικοί λέμε τα ίδια για τη βιομηχανία, προσπαθούμε να δίνουμε λύσεις στα προβλήματα. Η βιομηχανία είναι ένας σημαντικός πυλώνας ανάπτυξης της χώρας, αποτελεί το 9% του ΑΕΠ, εξάγει, συνεισφέρει μία στις τέσσερις θέσεις εργασίας, επιδεικνύει ανθεκτικότητα, αντιστέκεται και στέκεται. Αλλά η βιομηχανία δεν είναι ψηλά στο παραγωγικό μοντέλο της χώρας, σε παραγωγικότητα υστερούμε σαν χώρα, παράγουμε λιγότερα από όσα εισάγουμε. Παραγωγικότητα σημαίνει ποιοτικές και παραγωγικές επενδύσεις, χρειάζεται ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο μεταξύ κράτους, κοινωνίας, βιομηχανίας, εργαζομένων. Χρειάζεται πολιτική απόφαση για αυτό, μόνο τρεις στις δέκα επιχειρήσεις χρησιμοποίησαν τον αναπτυξιακό νόμο, και ο καινούργιος αναπτυξιακός δεν έχει διαφορές. Δεν υπάρχει καμία σταθερά σήμερα, τα προβλήματα που έχουμε είναι τεράστια», επεσήμανε η πρόεδρος του ΣΒΕ, Λουκία Σαράντη.
Εθνική στρατηγική για τη βιομηχανία
«Δεν μπορεί να βασίζεται η ανάπτυξη μόνο στον τουρισμό, η ανάπτυξη χρειάζεται να απλώσει τις ρίζες της στην μεταποίηση με χρήση της τεχνολογίας και εξωστρέφεια, αυτή είναι μία στρατηγική κατεύθυνση που αφορά τα επόμενα 5 – 10 χρόνια», σημείωσε ζητώντας την εκπόνηση μίας εθνικής στρατηγικής για τη βιομηχανία με υπερκομματική δέσμευση. «Επενδύοντας στη βιομηχανία, επενδύουμε στο μέλλον της Ελλάδας», υποστήριξε.
«Δεν έρχονται ξένοι λόγω γραφειοκρατίας και καθυστερήσεων στη δικαιοσύνη»
«Η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας πέφτει, οι επενδύσεις είναι χαμηλές. Οι επιχειρήσεις επενδύουν σε αυτά που είναι απαραίτητα κυρίως με ίδια κεφάλαια, δεν επενδύουν όμως σε νέες παραγωγικές εγκαταστάσεις. Η πρόσβαση στις τράπεζες είναι δύσκολη, οι μικρομεσαίοι δυσκολεύονται να καινοτομήσουν, άμεσες ξένες επενδύσεις στη βιομηχανία δεν υπάρχουν λόγω γραφειοκρατίας και καθυστερήσεων στη δικαιοσύνη (δεν άλλαξαν αυτά)», τόνισε εστιάζοντας στην πράσινη μετάβαση και τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό, δύο κεφαλαιώδους σημασίας προκλήσεις για το επιχειρείν.
«Συντεταγμένη πράσινη μετάβαση»
«Η πράσινη μετάβαση που είναι κοστοβόρα πρέπει να γίνει συντεταγμένα με στήριξη της βιομηχανίας. Και για την ψηφιακή μετάβαση οι επιχειρήσεις πρέπει να στηριχθούν, όλες θέλουν να χρησιμοποιήσουν την τεχνητή νοημοσύνη αλλά δεν έχουν όλες τη δυνατότητα να το κάνουν, είναι αναγκαίο να στηριχτούν», κατέληξε.
