ΑΠΘ Παρακολουθώντας τα ενεργά ηφαίστεια της Ελλάδας

- Newsroom

Ο καθηγητής του ΑΠΘ Μιχάλης Φυτίκας μιλά στη "Θ" για τα στοιχεία που δίνει ο σταθμός της Σαντορίνης και για τις άλλες περιοχές του Αιγαίου που συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον των ερευνητών

της Στελίνας Μαργαριτίδου

Τέσσερα ενεργά ηφαίστεια που μπορεί να θέσουν κάποια στιγμή σε κίνδυνο ακόμη και ανθρώπινες ζωές βάζουν τώρα στο στόχαστρό τους οι ερευνητές του τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ. Ο επικεφαλής της ομάδας, ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, Μιχάλης Φυτίκας παρακολουθεί με την ομάδα του συστηματικά και σε 24ωρη βάση το ενεργό ηφαίστειο της Σαντορίνης, με το σταθμό που βρίσκεται εγκαταστημένος εκεί. 
"Η νήσος Θηρασιά απομακρύνεται από τη Σαντορίνη δύο εκατοστά το χρόνο. Αυτό δεν είναι κάτι σημαντικό από μόνο του, αλλά η πληροφορία είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Γνωρίζουμε τι ακριβώς συμβαίνει σε μια περιοχή που έδωσε τον καταστροφικότερο σεισμό της περιοχής. Η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης έχει περίοδο επανάληψης 18.000 χρόνια, από όσο τουλάχιστον γνωρίζουμε. Έχουν περάσει 3.500 χρόνια, άρα για πολλά πολλά χρόνια ακόμη θα είμαστε ασφαλείς", λέει ο κ. Φυτίκας, ο οποίος τώρα ολοκληρώνει τις εργασίες ενός δεύτερου ηφαιστειακού παρατηρητηρίου στη Νίσυρο.

Παρατηρητήριο Νισύρου
"Ολοκληρώνουμε σε ένα μήνα περίπου το παρατηρητήριο της Νισύρου, εγκαθιστώντας δύο σταθμούς. Μαζί μας εργάζονται και σεισμολόγοι από το ΑΠΘ, όπως ο Κώστας Παπαζάχος. Ο σεισμογράφος του νησιού άρχισε ήδη να λειτουργεί και έχει ενταχθεί στο Εθνικό Δίκτυο Σεισμογράφων. Το παρατηρητήριο της Νισύρου θα δίνει και αυτό συνεχείς λεπτομέρειες για τη δραστηριότητα του ηφαιστείου. Ο σταθμός, όπως και το υπερσύγχρονο πρώτο ηφαιστειολογικό μουσείο που έγινε στην Ελλάδα, είναι επισκέψιμος για το κοινό και εκτός από έγκαιρη ενημέρωση θα γίνει και πόλος έλξης για τους επισκέπτες του νησιού", λέει ο κ. Φυτίκας.
Αυτά που γνωρίζουν οι επιστήμονες για το ενεργό ηφαίστειο της Νισύρου είναι πολύ λιγότερα από όσα γνωρίζουν για το ηφαίστειο της Σαντορίνης. Άλλωστε, όπως εξηγεί ο κ. Φυτίκας, το ηφαίστειο του νησιού είναι νεότερο. "Προς το παρόν δεν έχουμε καμία ένδειξη που να μας κάνει να ανησυχούμε. Άλλωστε, σε αντίθεση με τους σεισμούς, τα ηφαίστεια δίνουν στοιχεία για τη δράση τους με πρόδρομα φαινόμενα τουλάχιστον ένα μήνα πριν από την πλήρη δραστηριοποίησή τους", εξηγεί ο καθηγητής.

Μέθανα και Μήλος
Στόχος της ομάδας του τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ είναι η εγκατάσταση ανάλογων σταθμών παρακολούθησης των ηφαιστείων σε άλλα δύο σημεία του ελληνικού χώρου, όπου υπάρχουν ενεργά ηφαίστεια, στα Μέθανα και στη Μήλο. "Το ηφαίστειο στα Μέθανα δίνει πολύ λιγότερο βίαιες εκρήξεις που έχουν ως κύριο χαρακτηριστικό τους την έκλυση λάβας. Ωστόσο η τελευταία έκρηξη που είχαμε στα Μέθανα ήταν μόλις το 250 π.Χ. Το ηφαίστειο της Μήλου, το οποίο το παρακολουθούμε ήδη με έναν σεισμογράφο, είναι σαφώς πιο βίαιο. Η δραστηριότητά του εντοπίζεται στο απώτερο παρελθόν, 80.000 χρόνια πριν, ωστόσο θα πρέπει και αυτό να το παρακολουθήσουμε συστηματικότερα", λέει ο κ. Φυτίκας.
Μπορεί να φαίνεται υπερβολικό, ωστόσο η ηφαιστειακή δράση κυρίως στην περιοχή του Αιγαίου έχει δώσει στο παρελθόν μερικές από τις σημαντικότερες καταστροφές στην ιστορία της λεκάνης της Μεσογείου. Η δραστηριότητα των ενεργών ηφαιστείων, ακόμη και τώρα που αυτά "κοιμούνται", θα πρέπει να παρακολουθείται συστηματικά, καθώς συνδέεται με τη γενικότερη δραστηριότητα ενός χώρου που είναι γεμάτος ενέργεια: αυτόν της περιοχής του Αιγαίου.

Loader