Γράφει
Νίκος Ηλιάδης
Η Σίνδος ήταν για σχεδόν είκοσι χρόνια στην αφάνεια. Από το 2004 όταν η Θεσσαλονίκη ηττήθηκε από τη Σαραγόσα στη μάχη για τη διεκδίκηση της παγκόσμιας έκθεσης ΕΧΡΟ 2008. Η απαιτητική εκείνη διοργάνωση ήταν η αφορμή για να εκπονηθεί το σχέδιο της δημιουργίας ενός νέου, πολύ μεγαλύτερου εκθεσιακού κέντρου εκτός πόλης, σε έκταση που ανήκει στο τότε ΤΕΙ Σίνδου, νυν Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδας (ΔΙΠΑΕ). Μετά την απώλεια της ΕΧΡΟ 2008 το σχέδιο έμενε μεν πάνω στο τραπέζι, ωστόσο ουδείς ασχολούταν με αυτό. Ουσιαστικά είχε οριστικά εγκαταλειφθεί.
Η Σίνδος επανήλθε στο προσκήνιο πριν από περίπου δύο χρόνια όταν άναψε ξανά η συζήτηση περί ΔΕΘ με αφορμή το σχέδιο ανάπλασης του υπάρχοντος εκθεσιακού χώρου το οποίο προωθούσε η διοίκηση του εκθεσιακού φορέα με το Υπερταμείο. Ξαφνικά, τότε, αφυπνίστηκαν οι δήμαρχοι της περιοχής, μαζί και με τον μητροπολίτη Βαρνάβα και επανέφεραν το αίτημα για μετεγκατάσταση της Έκθεσης στη Σίνδο. Αίτημα το οποίο αγκάλιασαν στη συνέχεια και κάποιες δημοτικές παρατάξεις και κινήσεις πολιτών, προτείνοντας μάλιστα, και τη διενέργεια σχετικού δημοψηφίσματος.
Δύο είναι τα κύρια επιχειρήματα όσων προτείνουν/διεκδικούν η Έκθεση να πάει στη Σίνδο. Το πρώτο αφορά την αναντίρρητη ανάγκη δημιουργίας ενός μεγάλου πνεύμονα πρασίνου, ενός μητροπολιτικού πάρκου στο κέντρο της Θεσσαλονίκης η οποία ασφυκτιά από τους ατμοσφαιρικούς ρύπους. Το δεύτερο επιχείρημα αφορά την υποβαθμισμένη, από κάθε άποψη, δυτική Θεσσαλονίκη η οποία έχει ανάγκη από τέτοιου είδους υποδομές, όπως για παράδειγμα ένα εκθεσιακό κέντρο για να προσπαθήσει σιγά-σιγά να αλλάξει τη μοίρα της. Πόσο αληθές είναι άραγε αυτό;
Ας υποθέσουμε ότι σε δύο χρόνια η ΔΕΘ μετεγκαθίσταται εν συνόλω στο οικόπεδο του ΔΙΠΑΕ το οποίο βρίσκεται πάνω στην εθνική οδό Θεσσαλονίκης-Αθηνών. Τι είδους αναπτυξιακή ώθηση θα δώσει στη χειμαζόμενη δυτική Θεσσαλονίκη μία τέτοια εγκατάσταση; Θα ενισχύσει την οικονομία της περιοχής και πως; Θα αλλάξει την κτηματαγορά επειδή οι (μερικές δεκάδες) εργαζόμενοι της Έκθεσης θα αποφασίσουν να μείνουν σε Σίνδο, Καλοχώρι και Διαβατά; Ή μήπως θα γεμίσουν τα ξενοδοχεία, τα καφέ και φαγάδικα της περιοχής από τους περιστασιακούς εκθέτες και επισκέπτες των εκθέσεων;
Ας είμαστε ειλικρινείς. Τίποτε από αυτά δεν πρόκειται να συμβεί. Κανείς εργαζόμενος του εκθεσιακού κέντρου δεν πρόκειται να εγκατασταθεί στα πέριξ·κανείς εκθέτης ή επισκέπτης των εκθέσεων δεν πρόκειται να απαρνηθεί τα ξενοδοχεία και τα μαγαζιά του κέντρου της Θεσσαλονίκης. Ακόμη και εάν πάει εκεί η ΔΕΘ, ο παλμός της θα συνεχίσει να χτυπά στο κέντρο της πόλης.
Τρανό παράδειγμα το ΔΙΠΑΕ το οποίο με τις κατά καιρούς διαφορετικές ταυτότητες (ΤΕΙ και πολύ παλαιότερα ΚΑΤΕΕ) βρίσκεται στη Σίνδο από το 1976. Πόσο συνετέλεσε, αλήθεια, η λειτουργία του στην ανάπτυξη της περιοχής; Πόσοι από τους χιλιάδες φοιτητές, καθηγητές και εργαζόμενους εκεί, διαμένουν, σιτίζονται και ψυχαγωγούνται στη Σίνδο και στα πέριξ; Είναι μετρημένοι στα δάχτυλα. Αυτή είναι η πικρία αλήθεια. Η σχεδόν πενηντακονταετής λειτουργία του εκπαιδευτικού ιδρύματος δεν ανέκοψε δυστυχώς τον οικονομικό και περιβαλλοντικό κατήφορο της δυτικής Θεσσαλονίκης. Πώς είναι δυνατόν να το κάνει τώρα η εγκατάσταση ενός μέρους του εκθεσιακού κέντρου (για τις λεγόμενες βαριές εκθέσεις) το οποίο θα λειτουργεί περιστασιακά, κάποιες μέρες τον χρόνο, με ελάχιστους εργαζόμενους;
Από άλλα πράγματα έχει ανάγκη η δυτική Θεσσαλονίκη για να μπορέσει να αλλάξει τη μοίρα της. Χρειάζεται ουσιαστικές παρεμβάσεις και σοβαρά έργα υποδομής, ικανά να βελτιώσουν την καθημερινότητα των κατοίκων και όσων εργάζονται στην περιοχή. Αναφέρω ενδεικτικά ορισμένα μόνο από αυτά. Το πρώτο και ίσως το σπουδαιότερο, είναι πρωτοβουλίες και έργα που πρέπει να γίνουν για την αντιμετώπιση της δυσοσμίας· είτε αυτή προέρχεται από τη λυματολάσπη, που αποτελεί τη σημαντικότερη πηγή της δυσοσμίας είτε από τις βιομηχανίες. Είναι κοινό μυστικό των μεσιτών της περιοχής: προτιμούμε, λένε, να δείχνουμε διαμερίσματα στους υποψήφιους αγοραστές/μισθωτές κυρίως το πρωί διότι μετά το μεσημέρι η δυσοσμία είναι αφόρητη.
Η δυτική Θεσσαλονίκη χρειάζεται επίσης καλύτερη συγκοινωνία. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο με την άμεση επέκταση του μετρό και τη λειτουργία του προαστιακού. Χρειάζεται, όμως και αισθητική και περιβαλλοντική αναβάθμιση (πέραν της δυσοσμίας και των ρύπων) κι ένα έργο το οποίο θα μπορούσε να συμβάλει σε αυτό είναι η ανάπλαση του παραλιακού μετώπου στο δυτικό τμήμα του από το Καλοχώρι έως το λιμάνι. Γίνεται κάτι απ' όλα αυτά; Σχεδόν τίποτε. Με τη δυσοσμία δεν ασχολείται πλέον κανείς, η επέκταση του μετρό παραπέμπεται στις ελληνικές καλένδες, ενώ η ανάπλαση του παραλιακού μετώπου βρίσκεται ακόμη σε μελετητικό στάδιο.
Η Σίνδος, και γενικότερα η δυτική Θεσσαλονίκη, ήταν, είναι και θα είναι πάντα εκεί. Όμως, για να αλλάξει η μοίρα τους χρειάζεται ειλικρίνεια, τόλμη και αποφασιστικότητα. Χρειάζεται η ηγεσία της πόλης, πολιτικοί, αυτοδιοίκηση, φορείς, πανεπιστήμια κ.λπ., να συμφωνήσουν σε ένα πραγματικά αναπτυξιακό πρόγραμμα έργων και δράσεων και να διεκδικήσουν από την Πολιτεία τους αναγκαίους οικονομικούς πόρους για την άμεση υλοποίησή του. Αποσπασματικές λύσεις και μάλιστα, περιορισμένης αναπτυξιακής εμβέλειας τύπου ΔΕΘ, αποτελούν απλές ασπιρίνες.