Μία εξαιρετικά επίκαιρη εσπερίδα αναφορικά με τα γεγονότα που συμβαίνουν σε παγκόσμια κλίμακα με τη σύγκρουση στην Παλαιστίνη και το Ρωσοουκρανικό πόλεμο αλλά και τη θέση της Ελλάδας σε αυτά, διοργάνωσε σήμερα το απόγευμα στο ΕΒΕΘ η Φιλόπτωχος Αδελφότης Ανδρών Θεσσαλονίκης.
Η εκδήλωση με τίτλο: «Η παγκόσμια γεωπολιτική αστάθεια και ο ρόλος της Ελλάδος στο παγκόσμιο γίγνεσθαι» έρχεται σε μία περίοδο γεωπολιτικών ανακατατάξεων και αυξανόμενης παγκόσμιας αστάθειας, και διοργανώθηκε υπό την αιγίδα του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, συγκεντρώνοντας διακεκριμένους ακαδημαϊκούς, νομικούς και αναλυτές των διεθνών σχέσεων.
Ο επίτιμος πρόεδρος του ΕΒΕΘ, κ. Βλαχογιάννης, άνοιξε την εκδήλωση με τη φράση: «Αν θες ειρήνη, προετοιμάσου για πόλεμο», τονίζοντας πως σε έναν κόσμο διαρκών ανατροπών, η πρόληψη και η διπλωματική εγρήγορση αποτελούν αναγκαία εφόδια για τη διατήρηση της σταθερότητας.
Στον ίδιο τόνο, ο πρόεδρος της Φιλοπτώχου, κ. Γεώργιος Κωνσταντινίδης, ανέδειξε τον ιστορικό ρόλο της Αδελφότητας ως θεσμικού φορέα παρέμβασης σε ζητήματα εθνικού και γεωπολιτικού ενδιαφέροντος: «Για ενάμιση αιώνα η Φιλόπτωχος ασκεί παρεμβάσεις με επίγνωση της γεωπολιτικής πραγματικότητας. Η Ελλάδα, αν και όχι μεγάλη δύναμη, είναι γεωπολιτικά κρίσιμη λόγω της στρατηγικής της θέσης».
Η Ελλάδα ανάμεσα σε τρεις ηπείρους
Στο πρώτο μέρος της εσπερίδας, το οποίο συντόνισε ο δημοσιογράφος, Βαγγέλης Πλάκας, πρώτος έλαβε το λόγο ο Ο Αν. Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στο ΑΠΘ, Μιλτιάδης Σαρηγιαννίδης.
Ο κ. Σαρηγιαννίδης περιέγραψε αναλυτικά τη σύνθετη σχέση Τουρκίας-Ισραήλ, κάνοντας μια ιστορική αναδρομή στις σχέσεις των δύο χωρών, στους λόγους ρήξης των σχέσεών τους αλλά και στις σχέσεις της Ελλάδας με το κράτος του Ισραήλ. «Η Τουρκία αναγνώρισε το Ισραήλ ήδη από το 1949 ενώ εμείς μόλις το 1990. Παρά τη ρήξη μετά το βομβαρδισμό της νηοπομπής του Μαβί Μαρμαρά το 2010, οι εμπορικές σχέσεις των δύο χωρών παραμένουν ισχυρές. Η Τουρκία ισορροπεί ανάμεσα στις φιλοϊσλαμικές και τις κεμαλικές δυνάμεις, με τη στάση της να εξαρτάται συχνά από το ποιος ηγείται του κράτους της. Όμως ισχυρή ρήξη μεταξύ των δύο χωρών δεν έχουμε», σημείωσε αρχικά.
Στη συνέχεια επισήμανε ότι αυτό και γενικά πολλά ακόμη οξύμωρα σαν αυτό, οφείλονται στις υπάρχουσες και αναδυόμενες γεωστρατηγικές ισορροπίες: «Το Ισραήλ επιδιώκει παρουσία στα Υψίπεδα του Γκολάν, περιορισμό της τουρκικής επιρροής και αναχαίτιση του Ιράν. Η ευρύτερη περιοχή συγκροτείται από διαδρόμους: από τη μια του φιλοαμερικανικού τόξου και από την άλλη των αναθεωρητικών δυνάμεων — Κίνα, Ιράν, Πακιστάν, Τουρκία». Για την ώρα ισραήλ και Τουρκία βρίσκονται θεωρητικά στο ίδιο όχημα, αυτό των ΗΠΑ. Όμως η κεμαλική Τουρκία χαρακτηρίζεται από αναθεωρητισμό και γι’ αυτό έχουμε αυτές τις διακυμάνσεις», πρόσθεσε.
Ελλάδα – Ισραήλ: Μια στρατηγική προσέγγιση
Ο κ. Αργυριάδης και ο καθηγητής Σπυρίδων Λίτσας, οι δύο έτεροι ομιλητές του πρώτου πάνελ, αναφέρθηκαν στις σχέσεις Ελλάδας-Ισραήλ. «Η ουσιαστική προσέγγιση της χώρας μας με το Ισραήλ ξεκίνησε μετά το 2010, όταν διαρρήχθηκαν οι σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ. Η Ελλάδα προσέφερε διπλωματικό χώρο και στρατηγικό βάθος. Αυτή η επιτυχία ανήκει στον ελληνικό πολιτικό κόσμο».
Ο Αργύριος Αργυριάδης, δικηγόρος και πολιτικός αναλυτής, μίλησε για την έννοια της «Αφροευρασίας» ως μιας ζώνης στρατηγικής σημασίας, με την Ελλάδα, την Τουρκία και το Ισραήλ να συνθέτουν τον πυρήνα της. «Η περιοχή μας είναι ανάμεσα σε τρεις ηπείρους και ψάχνει τρόπο επιβίωσης. Η Ελλάδα, αν και μικρή χώρα, αποκτά επιρροή λόγω της σταθερότητας και των αξιών που εκπροσωπεί», σημείωσε μεταξύ άλλων.
Ο κ. Λίτσας τόνισε από πλευράς του πως «η Τουρκία βιώνει εσωτερικό διχασμό. Θέλει να συμμετέχει στις διεθνείς εξελίξεις, αλλά παλινδρομεί ανάμεσα στο παρελθόν του Imperium και τη σημερινή της ταυτότητα. Οι πολώσεις σήμερα δεν είναι απλώς γεωγραφικές αλλά και αξιακές», κατέληξε.
Η Ελλάδα απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα: Ρεαλισμός και στρατηγική ετοιμότητα
Κατά τη δεύτερη ενότητα της εσπερίδας, την οποία συντόνισε ο Ομότιμος Καθηγητής του ΑΠΘ, Αθανάσιος Καΐσης, ο ίδιος προχώρησε σε μια εκτενή εισαγωγή για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, επισημαίνοντας ότι η ένταση με την Τουρκία δεν είναι καινούρια, αλλά συνιστά μια διαρκή γεωπολιτική σταθερά των τελευταίων 60 ετών. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, «η υπάρχουσα κατάσταση είναι μια πραγματικότητα που διαμορφώθηκε εδώ και δεκαετίες. Ωστόσο, η αυξανόμενη τουρκική απειλή είναι αδιαμφισβήτητη, αν αναλογιστούμε την ευθεία αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας στη Θράκη, καθώς και την κατοχή του 34% της Κυπριακής Δημοκρατίας».
Στο ίδιο πνεύμα κινήθηκαν και οι τοποθετήσεις των ακαδημαϊκών που συμμετείχαν στην ενότητα.
Ο Πολύκαρπος Αδαμίδης, δικηγόρος και καθηγητής Κοινοτικού Δικαίου και Διεθνών Σχέσεων στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, υπογράμμισε την ανάγκη σταθερής προσήλωσης της Ελλάδας στο Διεθνές Δίκαιο, τονίζοντας ότι η χώρα πρέπει να επενδύει συστηματικά στην αμυντική αποτρεπτική ισχύ της, ώστε να διατηρεί το γεωπολιτικό της κύρος και να απαντά στις αναθεωρητικές βλέψεις της Άγκυρας.
Ο Σωτήρης Σέρμπος, Αν. Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, επεσήμανε πως η Τουρκία ακολουθεί πολυεπίπεδη στρατηγική, επιδιώκοντας ρόλο περιφερειακής υπερδύναμης, με μέσα που δεν είναι πάντοτε συμβατά με το διεθνές νομικό πλαίσιο.
Τέλος, ο Άγγελος Συρίγος, Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και βουλευτής, σημείωσε πως η Ελλάδα πρέπει να διατηρεί ψυχραιμία και προσήλωση στους θεσμούς, ενώ προειδοποίησε για τον κίνδυνο παγίδευσης σε τετελεσμένα που μπορεί να επιχειρήσει να επιβάλει η Τουρκία.
