Ορθολογική διαχείριση και επανάχρηση νερού με τη βοήθεια της τεχνολογίας

Η επιστημονική έρευνα και η τεχνολογία μπορούν να συμβάλλουν στην εξοικονόμηση και επανάχρηση του νερού, όπως τόνισαν οι ομιλητές στην ενότητα «Αειφορία στη διαχείριση νερού και έξυπνη αξιοποίηση υδάτινων πόρων υπό συνθήκες κλιματικής αλλαγής» της θεματικής ημερίδας που διοργάνωσε ο όμιλος της «Μακεδονίας». Οι λύσεις που υπάρχουν είναι η επανάχρηση του λεγόμενου «γκρίζου» νερού που προκύπτει μετά από την επεξεργασία του από βιολογικούς καθαρισμούς, η αφαλάτωση θαλασσινού νερού, η απορρύπανση υπόγειων υδροφορέων. Παράλληλα παρουσιάστηκαν και λύσεις βασισμένες σε φυσικές διεργασίες αλλά και συλλογή βρόχινου νερού, μία βιώσιμη πρακτική που εφαρμοζόταν κατά το παρελθόν.

Επανάχρηση και λύσεις φυσικής βάσης

Ο Δρ. Ανδρέας Παναγόπουλος, υδρογεωλόγος και διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Εδαφοϋδατικών Πόρων του ΕΛΓΟ «ΔΗΜΗΤΡΑ» ανέφερε ότι τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, εξαιτίας των υδροφόρων καλλιεργειών και της κακοδιαχείρισης του φυσικού πόρου, η στάθμη του νερού στους υδροφορείς μειώθηκε έως και τα 80 μέτρα, οδηγώντας σε υπεράντληση και χειροτέρευση της πλειότητας του νερού. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, όπως είπε, είναι η λίμνη Κορώνεια που λόγω υπερεκμετάλλευσης οδηγούμαστε στην αδυναμία επανασύστασής της. «Τα επόμενα χρόνια αναμένεται να ενταθούν οι περίοδοι ξηρασίας ειδικά στη Μεσόγειο, που είναι hot spot της κλιματικής κρίσης», επεσήμανε ο κ. Παναγόπουλος.

Αναφερόμενος στην επανάχρηση επεξεργασμένων υγρών αστικών αποβλήτων, υπενθύμισε ότι σε περιόδους λειψυδρίας οι εκροές του βιολογικού καθαρισμού της Σίνδου «έσωσαν αρκετές χιλιάδες στρέμματα στην περιοχή της Χαλάστρας» και τόνισε ότι πρέπει να αξιοποιηθεί η εξαιρετικά αυστηρή νομοθεσία για τη διαχείριση αυτών των λυμάτων, «προκειμένου να κάνουμε τεχνητό εμπλουτισμό των υπόγειων νερών μας».

Ο διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Εδαφοϋδατικών Πόρων του ΕΛΓΟ «ΔΗΜΗΤΡΑ» τόνισε ότι η εφαρμογή των σύγχρονων τεχνολογιών στη γεωργία ακριβείας με έξυπνα συστήματα διαχείρισης και παρακολούθησης, μπορεί να μεγιστοποιήσει την αποδοτικότητα των αρδευόμενων εκτάσεων, μειώνοντας την κατανάλωση του νερού. Αναφέρθηκε στην έννοια του «αποτυπώματος του νερού» κατ’ αντιστοιχία με το αποτύπωμα άνθρακα και στην ανάγκη οργάνωσης και λειτουργίας ενός ορθολογικού και πλήρους συστήματος διακυβέρνησης νερού. «Αν δεν ανακτήσουμε το κόστος νερού, δεν μπορούμε να επενδύσουμε στη σωστή διαχείριση του υδατικού πόρου. Εάν ακολουθήσουμε μία διαδικασία ορθολογικής διαχείρισης μπορούμε να μειώσουμε και τη χρήση των αγροχημικών, να έχουμε ένα μέλλον στην κλιματική αλλαγή και στην ανθεκτικότητα απέναντι στα ακραία καιρικά φαινόμενα», πρόσθεσε.

Ο κ. Παναγόπουλος αναφέρθηκε ακόμη και στις λεγόμενες «λύσεις φυσικής βάσης», και ειδικότερα σε σχέση με το νερό στις «λύσεις σπόγγου», που είναι τεχνικές που χρησιμοποιούσαν παλαιότερα οι αγρότες, με τις οποίες πετύχαιναν απορρόφηση και ελεγχόμενη απορροή του νερού. Αυτές οι λύσεις έχουν εφαρμοστεί πιλοτικά και το επόμενο διάστημα θα εφαρμοστούν σε μεγάλες εκτάσεις. Επίσης, αναφέρθηκε σε λύσεις ορθής διαχείρισης της εδαφικής υγρασίας στο χωράφι με τις οποίες «δεν σπαταλούμε νερό, δεν φέρνουμε το χωράφι σε κατάσταση υπερκορεσμού με αποτέλεσμα στην πρώτη έντονη βροχόπτωση να έχουμε έντονη απορροή, και δημιουργούμε συνθήκες αντοχής του χωραφιού και της αγροτικής παραγωγής σε συνθήκες ξηρασίας για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Μελετώντας και προσομοιώνοντας μία αρκετά μεγάλη περιοχή είδαμε ότι μπορούμε, μόνο με αυτό το μέτρο, να περιορίσουμε τουλάχιστον 20% την κατανάλωση του νερού».

Απορρύπανση υπόγειων υδάτων

Από την πλευρά του ο Δρ. Στέλιος Παπαδόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της Intergeo Hellas, εστίασε την παρουσίασή του στην απορρύπανση των υπόγειων υδροφορέων, ώστε το νερό να μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί. «Όταν έχουμε ένα απόβλητο και δεν ξέρουμε τι να το κάνουμε, συνήθως σκάβουμε έναν λάκκο και το θάβουμε. Αυτά που θάβουμε εύκολα ρυπαίνουν τα υπόγεια ύδατα, δημιουργώντας πρόβλημα και στο καλό νερό, που είναι για άρδευση ή ύδρευση», εξήγησε. Ο κ. Παπαδόπουλος ανέφερε τρία παραδείγματα έργων που ανέλαβε η εταιρεία του και μετά την απορρύπανση τα υπόγεια νερά έγιναν ξανά κατάλληλα προς χρήση: στο Ελληνικό (εξυγίανση 3.700 κυβικών μέτρων υπογείου νερού), στο δυτικό παράκτιο μέτωπο Θεσσαλονίκης (6.000 κυβικά μέτρα υπόγειου νερού) και σε εγκατάσταση πετρελαιοειδών στη Λάρνακα (26.000 κυβικά μέτρα υπόγειου νερού). «Όταν απορρυπαίνουμε ένα υπόγειο νερό, ο ρυπαντής που κάθε φορά διαχειριζόμαστε και θέλουμε να αφαιρέσουμε πρέπει να φτάσει σε επίπεδα πόσιμου νερού», είπε, προσθέτοντας ότι τα απορρυπασμένα νερά μπορούν να χρησιμοποιηθούν ξανά για αρδευτικούς σκοπούς. Καταληκτικά, ο κ. Παπαδόπουλος υποστήριξε ότι η νομοθεσία πρέπει γίνει πιο ισχυρή και να τεθούν όρια και για τη ρύπανση του εδάφους.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Στράτος Σιμόπουλος: «Όποιος υπερκαταναλώνει να επιβαρύνεται περισσότερο»

«Το νερό δεν ιδιωτικοποιείται. Ο τρόπος όμως με τον οποίο οφείλουμε να προσεγγίσουμε τα καινούρια δεδομένα πρέπει να έχει και ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια. Σε μία εποχή λειψυδρίας κάποιος που καταναλώνει λιγότερο από το μέσο όρο πρέπει να έχει κίνητρα και κάποιος που υπερκαταναλώνει πρέπει να επιβαρύνεται περισσότερο», υποστήριξε ο βουλευτής Θεσσαλονίκης της ΝΔ, Στράτος Σιμόπουλος, τονίζοντας ότι «όποιος χρησιμοποιεί τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της χώρας πρέπει να πληρώνει, και αυτά τα χρήματα ας πηγαίνουν στο δημόσιο ή στους δήμους». Με την ιδιότητα του προέδρου της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Έρευνας και Τεχνολογίας της Βουλής των Ελλήνων, ο κ. Σιωμόπουλος τόνισε την ανάγκη η χώρα να αξιοποιεί την έρευνα και το επιστημονικό της προσωπικό, για να εφαρμόζει έξυπνες λύσεις εξοικονόμησης και επανάχρησης νερού. «Υπάρχει επιστημονικό προσωπικό, υπάρχουν επενδυτές οι οποίοι μπορούν να επενδύσουν και να έχουμε αποτελέσματα. Να μην μένει η έρευνα μόνο στην έρευνα». Κατά τον ίδιο η αρχή για την αξιοποίηση του «γκρίζου νερού» με διαχωρισμό των υδάτων αποχέτευσης, θα πρέπει να γίνει με τα δημόσια κτίρια, ενώ τα επεξεργασμένα λύματα που προκύπτουν από τις ΒΙΠΕ θα πρέπει να κοστολογούνται και να πωλούνται στους τελικούς χρήστες. Τέλος, ο κ. Σιμόπουλος τάχθηκε υπέρ της χρήσης αφαλάτωσης και στη Θεσσαλονίκη, αν χρειαστεί.