Γράφει
Ζωή Ε. Γιαννοπούλου
Ο χώρος εργασίας, όσο οργανωμένος και δομημένος κι αν είναι, δεν παύει να αποτελεί πεδίο αλληλεπίδρασης διαφορετικών προσωπικοτήτων, αξιών, στόχων και τρόπων επικοινωνίας. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, οι συγκρούσεις είναι όχι μόνο αναπόφευκτες, αλλά και φυσιολογικές. Το ερώτημα δεν είναι πώς θα τις αποφύγουμε, αλλά πώς θα τις διαχειριστούμε αποτελεσματικά.
Η σύγκρουση δεν είναι απαραίτητα κάτι αρνητικό. Αντίθετα, μπορεί να αποτελέσει αφορμή για ανανέωση, βελτίωση διαδικασιών, ενίσχυση της δημιουργικότητας και εμβάθυνση της επικοινωνίας μεταξύ συναδέλφων. Η προϋπόθεση, όμως, είναι να υπάρχει διάθεση κατανόησης, αμοιβαίου σεβασμού και, κυρίως, ένα πλαίσιο που ενθαρρύνει τη συνεργατική αντιμετώπιση των διαφορών.
Η πιο συχνή πηγή συγκρούσεων στο εργασιακό περιβάλλον είναι η κακή επικοινωνία: παρεξηγήσεις, ανεπαρκής πληροφόρηση, ασάφεια στους ρόλους ή στις προσδοκίες. Άλλες φορές, η σύγκρουση πηγάζει από ασυμβατότητες χαρακτήρων, διαφορετικά πρότυπα ηγεσίας ή ακόμη και από υποβόσκουσες εντάσεις που δεν έχουν ποτέ εκφραστεί ανοιχτά. Η αποσιώπηση, όμως, δεν οδηγεί στη λύση· απλώς αναβάλλει τη σύγκρουση μέχρι να εκδηλωθεί με εντονότερο τρόπο.
Η διαχείριση συγκρούσεων απαιτεί ένα σύνολο δεξιοτήτων που μπορούν και πρέπει να καλλιεργούνται σε όλους τους εργαζομένους - ανεξαρτήτως ιεραρχίας. Ενεργητική ακρόαση, ενσυναίσθηση, σαφής και μη επιθετική έκφραση απόψεων, διάθεση για κατανόηση των αναγκών του άλλου: όλα αυτά συμβάλλουν σε μια κουλτούρα πρόληψης και όχι σύγκρουσης.
Οι ηγετικές ομάδες έχουν κρίσιμο ρόλο. Ένας προϊστάμενος ή διευθυντής που αντιμετωπίζει τη σύγκρουση ως «πρόβλημα που πρέπει να σβήσει» χάνει την ευκαιρία να αξιοποιήσει την ενέργεια που παράγει η διαφωνία προς όφελος της ομάδας. Η κατάλληλη παρέμβαση, η ουδετερότητα και η καθοδήγηση προς τη λύση είναι χαρακτηριστικά ενός ώριμου και αποτελεσματικού ηγέτη.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, ιδιαίτερα όταν η ένταση έχει παγιωθεί ή επηρεάζει την ευρύτερη λειτουργία της ομάδας, είναι χρήσιμο να αξιοποιούνται εξωτερικοί μηχανισμοί: η διαμεσολάβηση στον χώρο εργασίας αποτελεί πλέον μια αναγνωρισμένη και αποτελεσματική πρακτική. Ο ουδέτερος τρίτος, με εξειδικευμένη κατάρτιση, βοηθά τα μέρη να αποκαταστήσουν την επικοινωνία και να αναζητήσουν λύσεις που θα λειτουργούν στην πράξη.
Η υγιής διαχείριση των συγκρούσεων δεν είναι πολυτέλεια - είναι θεμέλιο για την ψυχική υγεία των εργαζομένων, την παραγωγικότητα και τη συνοχή της ομάδας. Όπου υπάρχει ανθρώπινη αλληλεπίδραση, θα υπάρξουν και διαφωνίες. Το στοίχημα είναι να τις μετατρέψουμε από απειλή σε ευκαιρία. Γιατί τελικά, ένας οργανισμός που ξέρει να διαχειρίζεται τις εσωτερικές του εντάσεις, ξέρει και να εξελίσσεται.
*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 11.05.2025