Γράφει
Νίκος Ηλιάδης
Πέφτει απόψε η αυλαία της 89ης ΔΕΘ η οποία έχει και επετειακό χαρακτήρα καθώς συμπληρώνονται φέτος 100 χρόνια από τη θεσμοθέτησή της και 99 από την πρώτη διοργάνωση το 1926. Βεβαίως η φετινή ΔΕΘ δεν είχε λάμψη αντάξια αυτής της σημαντικής επετείου. Είναι, θα έλεγα, από τις φτωχότερες των τελευταίων ετών, χωρίς τιμώμενη χώρα, χωρίς νέες ιδέες και, κυρίως, δίχως συγκεκριμένους στόχους. Σημαντικό ρόλο σε αυτό έπαιξε και η χρόνια εκκρεμότητα σχετικά με το σχέδιο ανάπλασης του εκθεσιακού χώρου. Όλοι περίμεναν ότι η ιστορία αυτή θα τελείωνε στις αρχές του 2025. Εις μάτην. Το μόνο που ξέρουμε είναι ότι εγκαταλείφθηκε το σχέδιο το οποίο προωθούνταν εδώ και δώδεκα χρόνια, και αυτό είναι καταρχάς θετικό.
Το αρνητικό είναι όμως, ότι το περίγραμμα του νέου σχεδίου το οποίο παρουσίασε ο πρωθυπουργός είναι γενικόλογο και μίζερο και χωρίς χρονοδιαγράμματα. Αλλά σε αυτό θα έχουμε την ευκαιρία να επανέλθουμε.
Σε πολιτικό επίπεδο, ωστόσο, μπορεί να αντλήσει κανείς ορισμένα χρήσιμα συμπεράσματα από τη φετινή διοργάνωση. Βεβαίως, καμία ΔΕΘ στο παρελθόν, ούτε πολύ περισσότερο η φετινή, δεν επηρέασε καθοριστικά το πολιτικό σκηνικό. Σε ορισμένες, σπάνιες περιπτώσεις, απλώς ενίσχυσε τις πολιτικές τάσεις οι οποίες είχαν ήδη παγιωθεί.
Σε ό,τι αφορά την κυβέρνηση, η προσδοκία που υπήρχε στο Μέγαρο Μαξίμου πως το πακέτο της ΔΕΘ θα προσφέρει βαθιά δημοσκοπική ανάσα στο κυβερνών κόμμα, δεν φαίνεται να επιβεβαιώνεται. Τα κέρδη τα οποία προκύπτουν από τις πρώτες δημοσκοπήσεις, οι οποίες μάλιστα έγιναν πριν να προλάβει να ξεδιπλωθεί ο αντιπολιτευτικός αντίλογος, είναι αναιμικά.
Οι φοροελαφρύνσεις που ανακοινώθηκαν δεν φάνηκε να συγκινούν ιδιαιτέρως τη μεσαία τάξη και τις νεαρότερες ηλικίες προς τους οποίους στόχευαν. Κυρίως, δεν απαντούσαν στα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μη έχοντες, που είναι η ακρίβεια, το ενεργειακό κόστος και το στεγαστικό για τα οποία δεν ανακοινώθηκε κανένα μέτρο.
Σε κάθε περίπτωση, η πραγματική δημοσκοπική εικόνα θα αποτυπωθεί σε περίπου έναν μήνα όταν θα έχει επιστρέψει για τα καλά η καθημερινότητα. Κατά συνέπεια το πολιτικό ενδιαφέρον της φετινής ΔΕΘ στρέφεται κυρίως στο χώρο της αντιπολίτευσης. Ιδιαιτέρως στο ΠΑΣΟΚ και στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και στον ευρύτερο χώρο της κεντροαριστεράς όπου κυοφορείται μία κάποια κινητικότητα.
Έπειτα από το 2009, το ΠΑΣΟΚ προσήλθε στη ΔΕΘ ξανά ως αξιωματική αντιπολίτευση. Τότε, βεβαίως, απείχαμε λίγες εβδομάδες από τις εκλογές όπου το κόμμα υπό τον Γιώργο Παπανδρέου θριάμβευσε. Τώρα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Το ΠΑΣΟΚ αναρριχήθηκε στην αξιωματική αντιπολίτευση λόγω της πολυδιάσπασης του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ και οι δημοσκοπικές επιδόσεις του δεν προοιωνίζονται εκλογικούς θριάμβους.
Παρόλα αυτά η χθεσινή ομιλία του Νίκου Ανδρουλάκη πιστοποίησε ότι το μόνο κόμμα της αντιπολίτευσης το οποίο διαθέτει συγκροτημένο εναλλακτικό κυβερνητικό πρόγραμμα, με αρχή, μέση και τέλος είναι το ΠΑΣΟΚ. Ασχέτως πού συμφωνεί και πού διαφωνεί ο καθένας.
Ο Ανδρουλάκης απέφυγε τις κραυγές και τις καταγγελίες. Άσκησε κριτική στην κυβέρνηση αντιπαραβάλλοντας συγχρόνως τις προτάσεις του κόμματός του. Επίσης απέφυγε να ασχοληθεί με την υπόλοιπη αντιπολίτευση με εξαίρεση την αναφορά του ότι ο ίδιος δεν έχει ούτε χορηγούς, ούτε προστάτες, αιχμή με μοναδικό παραλήπτη τον Αλέξη Τσίπρα.
Από την άλλη, η εμφάνιση του Σωκράτη Φάμελλου στη ΔΕΘ, κυρίως η συνέντευξη Τύπου, ήταν μία δύσκολη άσκηση ισορροπίας, ανάμεσα στο χθες και το αύριο. Η θέση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ είναι πολύ δύσκολη. Το βλέμμα πολλών ψηφοφόρων, αλλά ακόμα και βουλευτών του κόμματος είναι στραμμένο προς τον Αλέξη Τσίπρα, στο εάν και πότε θα προχωρήσει στη θρυλούμενη ίδρυση νέου κόμματος.
Αλλά και ο ίδιος ο τέως πρωθυπουργός με τις συνεχείς παρεμβάσεις του, ακόμη και την ημέρα της ομιλίας του Σωκράτη Φάμελλου, υποσκάπτει το μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ, οδηγώντας το σε περαιτέρω συρρίκνωση. Όσα είπε ο Φάμελλος στη συνέντευξη Τύπου της ΔΕΘ, δείχνουν ότι οι σχέσεις με τον τέως πρωθυπουργού βρίσκονται στο ναδίρ και η υπομονή της Κουμουνδούρου φαίνεται να εξαντλείται. Η κατάσταση σε αυτόν τον χώρο καθίσταται περισσότερο περίπλοκη από την, δημοσκοπική προς το παρόν, εμπλοκή της Μαρίας Καρυστιανού στο πολιτικό παιχνίδι.
Μέσα σ’ αυτό το σκηνικό, το προσεχές τρίμηνο, τετράμηνο θα είναι καθοριστικό για τον χώρο της δημοκρατικής αντιπολίτευσης. Τον μόνο χώρο από τον οποίο μπορεί να προκύψει μία εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης.
Εάν το ΠΑΣΟΚ καταφέρει τους λίγους επόμενους μήνες να βελτιώσει τις δημοσκοπικές επιδόσεις του, δημιουργώντας προϋποθέσεις αμφισβήτησης της κυριαρχίας της Νέας Δημοκρατίας, θα μπορεί να αποτελέσει τον βασικό πυλώνα μίας εναλλακτικής πρότασης διακυβέρνησης. Διαφορετικά, η δημοκρατική αντιπολίτευση θα συνεχίσει να πελαγοδρομεί, με τους διάφορους πρωταγωνιστές της να διαγκωνίζονται για το βραβείο... του δεύτερου ανδρικού ρόλου.