Πόσο «κινδυνεύουμε» από τις ανεμογεννήτριες;

- Newsroom

Φίλια Αργυροπούλου

Οι ανεμογεννήτριες καταστρέφουν το περιβάλλον. Αλλάζουν το μικροκλίμα, επηρεάζουν την πανίδα και εξολοθρεύουν τους πληθυσμούς των μελισσών. Τα αιολικά πάρκα έχουν επιπτώσεις στην υγεία και το μυαλό των ανθρώπων και μεταξύ άλλων κάνουν πολύ θόρυβο.

Αυτοί είναι κάποιοι από τους μύθους που έχουν αναπτυχθεί για τα αιολικά πάρκα. Αν και έχουν περάσει αρκετά χρόνια από τα πρώτα έργα εγκατάστασης ανεμογεννητριών στη χώρα μας και μύθοι έχουν αποδομηθεί στην πράξη, επανέρχονται στο δημόσιο διάλογο, επισκιάζοντας την ανάγκη μετάβασης στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Αυτοί είναι οι 6 πιο διαδεδομένοι μύθοι για τα αιολικά πάρκα

1. Οι ανεμογεννήτριες επηρεάζουν την υγεία των ανθρώπων

Οι αρνητές των αιολικών πάρκων, ισχυρίζονται ότι οι ανεμογεννήτριες επηρεάζουν την υγεία των ατόμων. Το «επιχείρημα» στηρίζεται στον θόρυβο και την ακτινοβολία που παράγουν οι ανεμογεννήτριες.

Εάν υπήρχε έστω και η παραμικρή επιστημονική υποψία ότι οι ανεμογεννήτριες επηρεάζουν την υγεία των πολιτών, τότε ΔΕΝ θα είχαν εγκατασταθεί στον αστικό ιστό δεκάδων πόλεων, όπως το Άμστερνταμ, το Αμβούργο, το Λονδίνο, η Βοστώνη, το Τορόντο, η Κοπεγχάγη, κλπ. Ακόμη και αν υπήρχαν επιστημονικά στοιχεία ότι ο θόρυβος ευθύνεται «για προβλήματα υγείας», η τεχνολογική εξέλιξη τον έχει σχεδόν εξαλείψει. Ο αντιληπτός θόρυβος σε απόσταση 200 μέτρων από μία ανεμογεννήτρια μετράται στα 50 dBA, πιο αθόρυβο και από μία χαμηλόφωνη συνομιλία (60dBA).

Επειδή όμως, οι ήχοι μπορούν να μετρηθούν, στο «μύθο του θορύβου» προστίθενται οι υπόηχοι. Ανησυχία που εκφράζεται και για τα συστήματα κλιματισμού και εξαερισμού. Όμως, σύμφωνα με δημοσιευμένες (2023) διαδοχικές έρευνες του Εθνικού Συμβουλίου Υγείας και Ιατρικής Έρευνας της κυβέρνησης της Αυστραλίας δεν τεκμηριώνεται καμία επίπτωση στην υγεία από τους υποήχους των ανεμογεννητριών.

Για τις επιπτώσεις της ακτινοβολίας δεν υπάρχουν έρευνες γιατί οι ανεμογεννήτριες ΔΕΝ εκπέμπουν καμία ακτινοβολία.

2. Κινδυνεύουν οι μέλισσες και τα χιονοδρομικά κέντρα ;

Οι ανεμογεννήτριες σύμφωνα με έναν διαδεδομένο μύθο απειλούν με εξαφάνιση τις μέλισσες και καταστρέφουν την ελαιοπαραγωγή. Η συγκεκριμένη «απειλή» προέρχεται από την πεποίθηση ότι οι ανεμογεννήτριες επηρεάζουν το μικροκλίμα της περιοχής. Αυξάνουν τη θερμοκρασία, με καταστροφικές συνέπειες στη μελισσοκομεία, την ανθοφορία και την καρποφορία αλλά και στον… χειμερινό τουρισμό (περιορίζουν τις χιονοπτώσεις και κλείνουν τα χιονοδρομικά).

Έρευνες έχουν αποδείξει ότι οι ανεμογεννήτριες αυξάνουν την κατακόρυφη ανάμειξη αερίων μαζών και σε συγκεκριμένες συνθήκες προκαλούν θέρμανση του επιφανειακού αέρα τις νυχτερινές ώρες και ψύξη κατά τη διάρκεια της μέρας. Ελάχιστες θερμοκρασιακές μεταβολές έχουν ανιχνευτεί σε αιολικά πάρκα με μεγάλο αριθμό ανεμογεννητριών (από 500 έως 2000) που είναι τοποθετημένες σε περιοχές με ήπιο ανάγλυφο. Στην Ελλάδα δεν έχουν ανιχνευθεί αλλαγές στο μικροκλίμα των περιοχών γιατί ο αριθμός των ανεμογεννητριών σε κάθε πάρκο είναι μικρός και τοποθετούνται σε ορεινές περιοχές.

Σε καμία από τις περιοχές που έχουν εγκατασταθεί ανεμογεννήτριες ΔΕΝ έχει παρατηρηθεί απώλεια πληθυσμών μέλισσας και ΔΕΝ έχει επηρεαστεί η ελαιοπαραγωγή ή άλλες καλλιέργειες.

3. Εντάξει με τις μέλισσες, αλλά κινδυνεύουν τα ζώα και τα πουλιά

Στην Ελλάδα, υπάρχει ολοκληρωμένο νομικό πλαίσιο που διασφαλίζει την ορθή χωροθέτηση και την παρακολούθηση της λειτουργίας των ανεμογεννητριών. Έργα τα οποία δεν πληρούν τις περιβαλλοντικές προδιαγραφές ΔΕΝ αδειοδοτούνται, Στη χώρα μας, δεν έχουν αδειοδοτηθεί έργα σε περιοχές που οι μελέτες διατύπωσαν πιθανότητα επηρεασμού του πληθυσμού των πτηνών και της πανίδας.

Οι σοβαρότερες απειλές για την πανίδα, προέρχονται από την κλιματική αλλαγή, τις κακές πρακτικές στην γεωργία, την υλοτομία, το παράνομο κυνήγι, τις δηλητηριάσεις και τη ρύπανση. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε μελέτη στην Ιρλανδία, στο σύνολο της χώρας, το διάστημα 2007-2019 καταγράφηκαν 338 περιστατικά θανάτωσης αρπακτικών. Τα 214 αφορούσαν δηλητηρίαση, τα 57 πυροβολισμό και μόλις 6 περιστατικά πρόσκρουση σε ανεμογεννήτρια.  

Σε σχέση με τις επιπτώσεις στα ζώα, ισχύει ότι και για τους ανθρώπους, καμία επίπτωση! Η κτηνοτροφία συνυπάρχει με τις ανεμογεννήτριες και δεν υπάρχει καμία απολύτως ένδειξη επηρεασμού των ζώων.

4. Οι ανεμογεννήτριες δεν ανακυκλώνονται και δεν είναι αποδοτικές

Ο μύθος ισχυρίζεται ότι οι ανεμογεννήτριες θα βρίσκονται για πάντα στο βουνό και θα ρυπαίνουν μόνιμα το περιβάλλον. Η πραγματικότητα είναι ότι μετά την ολοκλήρωση του κύκλου ζωής των ανεμογεννητριών, το ποσοστό ανακύκλωσής τους κυμαίνεται από 85% έως 90% (με στόχο να φθάσει στο 100%). Όποιο στοιχείο δεν ανακυκλώνεται επαναχρησιμοποιείται σε άλλες κατασκευές, όπως κτίρια, έπιπλα, παιδικές χαρές κλπ.

Σχετικά με την απόδοση, το κόστος της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανεμογεννήτριες έχει μειωθεί κατά 63% σε σχέση με το 2009 και σήμερα είναι το φθηνότερο σε σχέση με κάθε άλλη πηγή ενέργειας. Συνειρμικά η μείωση του κόστους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειες μειώνει και τις τιμές για τον καταναλωτή.

Το πιο κρίσιμο στοιχείο όμως, είναι ότι η αύξηση παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος από ανανεώσιμες πηγές, έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (μείωση κατά 23% το 2019). Στην Ελλάδα οι συνολικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκαν κατά 64% την περίοδο 2005-2022, εξαιτίας της λειτουργίας ανανεώσιμων πηγών.

5. Οι τοπικές κοινωνίες δεν κερδίζουν τίποτα

Ο μύθος ότι τα αιολικά πάρκα δεν προσφέρουν στις τοπικές κοινωνίες καταρρίπτεται με μια απλή ματιά στα νούμερα:

Στις τοπικές κοινωνίες αποδίδεται το ειδικό τέλος (3%) επί του τζίρου των αιολικών πάρκων. Το ένα τρίτο του ποσού αυτού χρησιμοποιείται απευθείας για τη μείωση των λογαριασμών ρεύματος των οικιακών καταναλωτών στις περιοχές όπου λειτουργούν ανεμογεννήτριες. Τα αιολικά πάρκα, μόνο την περίοδο 2021-2022, απέδωσαν στους δήμους και τους κατοίκους των περιοχών που τα φιλοξενούν, περισσότερα από 54 εκατομμύρια ευρώ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στη Νότιο Εύβοια από το 1998 έως το 2017, τα αιολικά πάρκα έχουν προσφέρει στην Τοπική Αυτοδιοίκηση 82,6 εκατομμύρια ευρώ. Κάθε χρόνο στην περιοχή εισρέουν 2,2 εκ. ευρώ για εργολαβίες, 1,7 εκ. ευρώ από το ειδικό τέλος και έχουν δημιουργηθεί 62 μόνιμες θέσεις εργασίας για τη λειτουργία και τη συντήρηση των ανεμογεννητριών.

6. Οι ανεμογεννήτριες προκαλούν πυρκαγιές και πλημμύρες

Διαδεδομένος είναι και ο μύθος που θέλει τα δάση να καίγονται για να εγκατασταθούν ανεμογεννήτριες.

Ο μύθος καταρρίπτεται με ένα απλό ερώτημα. Γιατί να κάψεις το δάσος από τη στιγμή που έχεις άδεια εγκατάστασης μέσα στο δάσος και αυτή τη δυνατότητα την προσφέρει το Σύνταγμα της χώρας, ο νόμος (998/1979) και το Συμβούλιο της Επικρατείας. Μετά από πυρκαγιά, επίσης σύμφωνα με το Σύνταγμα, η καμένη περιοχή κηρύσσεται αναδασωτέα και η πιθανή εγκατάσταση αιολικών πάρκων γίνεται περισσότερο χρονοβόρα και απαιτητική διαδικασία, τόσο στο τμήμα της αδειοδότησης όσο και στις υποχρεώσεις της κατασκευής.

Τα αιολικά πάρκα αξιοποιούν και βελτιώνουν το υπάρχον οδικό δίκτυο, διευκολύνοντας την πρόσβαση πυροσβεστικών οχημάτων σε περιπτώσεις δασικών πυρκαγιών. Επίσης, σε συνεργασία με τα Δασαρχεία, εκτελούνται πρόσθετα έργα αναδάσωσης ή δασοτεχνικά ώστε να διατηρείται ή και να αυξάνεται το ισοζύγιο πρασίνου.

Το αιολικά πάρκα, τέλος, ΔΕΝ ευθύνονται για πλημμυρικά φαινόμενα και ΔΕΝ προκαλούν διάβρωση του εδάφους. Οι ανεμογεννήτριες τοποθετούνται στις κορυφογραμμές, όπου τα όμβρια ύδατα έχουν ελάχιστη ταχύτητα καθώς βρίσκονται στην εκκίνησή τους για τις λεκάνες απορροής. Μελέτη του Πανεπιστημίου Αθηνών, επιβεβαίωσε ότι οι ανεμογεννήτριες δεν προκάλεσαν ούτε ενίσχυσαν τις επιπτώσεις της κακοκαιρίας «Ιανός» στην Κεφαλονιά, διαλύοντας ακόμη ένα μύθο.