700 συνοδικοί πατέρες της Καθολικής Εκκλησίας συμμετείχαν στη Σύνοδο του Βατικανού, με θέμα την αποκοπή της αντιπολίτευσης του Πάπα Πίου Θ’

535 ψήφους έλαβε η πρόταση του Πίου Θ’ για το «αλάθητο» του Πάπα

18 70

Μέρες που είναι και καθώς το περίφημο Κονκλάβιο συνέρχεται για την εκλογή του νέου Πάπα, ο λευκός καπνός του Βατικανού θα στέψει συγχρόνως τον Πάπα με το περίφημο «αλάθητο». Ουσιαστικά ψηφίστηκε από την Οικουμενική Σύνοδο του Βατικανού, προκειμένου να αντιμετωπισθεί η αντιπολίτευση προς τον Πίο Θ’. Η σύγκληση πραγματοποιήθηκε το 1866, στη βασιλική του Αγίου Πέτρου. Η κοσμική εξουσία του Βατικανού κατέρρεε και η Καθολική Εκκλησία επέλεξε τον δρόμο του θρησκευτικού απολυταρχισμού, προκειμένου να «παίξει άμυνα». Η πράξη χαρακτηρίσθηκε, συγχρόνως, εξαιρετικής αλαζονείας και μεγάλης αδυναμίας. Έχουν γραφτεί πολλά γύρω από τα αίτια τα οποία ώθησαν τον Πάπα Πίο Θ’ και συνολικά την ανώτατη εκκλησιαστική ιεραρχία να παίξουν ένα τόσο τολμηρό χαρτί, σε μία τόσο ακατάλληλη ιστορικά περίοδο.

Ο Πάπας έκανε για πρώτη φορά τη σκέψη μίας ανάλογης κίνησης στις 6 Δεκεμβρίου του 1853, σε μία συνεδρίαση των Καρδιναλίων, όταν ζήτησε να επανεξετασθούν οι εκκλησιαστικοί θεσμοί. Οι 13 από τους Καρδινάλιους συμφώνησαν με την πρόταση κι έτσι με καθυστέρηση, το 1865, συγκρότησε μία προπαρασκευαστική επιτροπή για το θέμα. Στην περίπτωση που στέλνονταν προσκλήσεις, θα έπρεπε να αποσταλεί και στον βασιλιά της Ιταλίας, κάτι που θα δυσαρεστούσε τον Πάπα, ο οποίος βρισκόταν στα μαχαίρια με την κοσμική εξουσία. Επελέγη, τελικά, στο Παπικό Διάταγμα να γραφτεί «με τη συνεργασία των ηγετών των κρατών».

Την ίδια στιγμή η Ευρώπη άλλαζε όψη. Στις 16 Ιουνίου του 1866 ξεσπούσε ο πόλεμος μεταξύ Αυστρίας και Πρωσίας. Λίγες μέρες μετά η Ιταλία εξορμούσε για την κατάκτηση του Βένετο. Ο Πάπας αναγκάστηκε να αναβάλει τη Σύνοδο, καθώς είχε οριστεί για την ημέρα μνήμης του Αγίου Πέτρου, την ίδια χρονιά. Έτσι, η Σύνοδος ξεκίνησε στις 8 Δεκεμβρίου 1869, με κύριο αντίπαλο τον Σύλλαβο, ο οποίος έγραφε: « Είναι σε όλους γνωστή και φανερή η θύελλα που πλήττει την Εκκλησία, καθώς και τα πάμπολλα κακά, τα οποία προσβάλλουν την κοινωνία. Επειδή η Καθολική Εκκλησία και το σωτήριο δόγμα της, καθώς και η σεβαστή δύναμη και υπέρτατη Αρχή της Αποστολικής αυτής Έδρας πολιορκείται και καταπατείται από τους θηριώδεις εχθρούς του Θεού και των ανθρώπων, όλα τα άγια πράγματα περιφρονούνται, τα εκκλησιαστικά αγαθά διασπαθίζονται, επίσκοποι και ευβλαβικοί καθολικοί υφίστανται χίλιες προσβολές (…)». Ήταν καιρός να υιοθετηθεί το «αλάθητο» του Πάπα, ώστε να αντιμετωπισθούν όλες οι αντιδράσεις προς το πρόσωπό του.