220 εβραϊκές οικογένειες ζούσαν στον συνοικισμό Κάμπελ, όταν τον πυρπόλησαν τα μέλη της Τρία Έψιλον

2000 περίπου ήσαν οι εμπρηστές του συνοικισμού Κάμπελ, καθοδηγούμενοι από τους φασίστες της ΕΕ

19 31

Η πρώτη φασιστική οργάνωση στην Ελλάδα ήταν αυτή που ιδρύθηκε στην Αθήνα, το 1922, λίγο μετά τη Μικρασιατική καταστροφή. Η επωνυμία της ήταν Ένωσις Ελλήνων Φασιστών, με πρόεδρο τον άλλοτε αυλάρχη στα βασιλικά ανάκτορα, τον Θεόδωρο Υψηλάντη. Η οργάνωση διατηρούσε στενή σχέση με στελέχη του Λαϊκού κόμματος και κυρίως με τον αργότερα κατοχικό πρωθυπουργό Ιωάννη Ράλλη.

Λίγο μετά, το 1927, συγκροτήθηκε στη Θεσσαλονίκη μία αντίστοιχη οργάνωση, η Εθνική Ένωσις Ελλάς, η οποία έμεινε γνωστή στην ιστορία ως Τρία Έψιλον. Πρώτος πρόεδρός της ο Αλέξανδρος Ουσταπασίδης και πρώτη δημόσια εμφάνισή της στις 4 Ιουνίου 1927, όταν σε έκκληση προς τον ελληνικό λαό προπαγάνδιζε ανοιχτά την «αυτοδικία» κατά των κομμουνιστών, αναφέροντας ότι η πάταξη των «πονηρών και ύπουλων κομμουνιστών» δεν ήταν χρέος μόνον των κρατικών οργάνων, αλλά οι πολίτες «όφειλαν να εξεγερθώσι σύσσωμοι και συντρίψωσι ολοκληρωτικά τους ταραξίας».

Όταν ο Βενιζέλος βρισκόταν στην Άγκυρα για την υπογραφή ελληνοτουρκικών συμφωνιών, στις 30 Οκτωβρίου 1930, συνωμοτική κίνηση από μικρό αριθμό αξιωματικών, κατευθυνόμενων από τον Πάγκαλο, θέλησε να ανατρέψει την κυβέρνηση. Ο υπουργός Στρατιωτικών Θεμιστοκλής Σοφούλης επενέβη εγκαίρως και συνέλαβε τους πρωταίτιους του «κινήματος του χοιροστασίου», όπως ονομάστηκε, λόγω των συγκεντρώσεων των μελών σε ένα χοιροστάσιο.

Επειδή, αρκετά από τα μέλη του πραξικοπήματος είχαν ως έδρα της τη Θεσσαλονίκη, ο Βενιζέλος, κατά την επιστροφή του επισκέφθηκε την πόλη. Κατά την άφιξης του στον σιδηροδρομικό σταθμό, ομάδα Τριεψιλιτών προσπάθησε να ματαιώσει την επίσημη τελετή. Επικεφαλής τους ο γνωστός Γεώργιος Κοσμίδης και αξίωση της οργάνωσης ήταν η απομάκρυνση των μαθητριών του Διδασκαλείου Θηλέων Θεσσαλονίκης, επειδή φορούσαν κόκκινα μαντήλια. Τα επεισόδια αποφεύχθηκαν, με παρέμβαση του αστυνομικού διευθυντή Καλοχριστιανάκη, ο οποίος «ανεκάλεσεν εις την τάξιν τον ωρυόμενο τουρκόφωνο εθνικιστή Κοσμίδη», όπως γράφτηκε στις εφημερίδες.

Λίγους μήνες αργότερα οι εθνικιστές της Θεσσαλονίκης προκάλεσαν επεισόδια εις βάρος των Εβραίων της πόλης. Συγκεκριμένα, κατά τη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ομάδας Μακάμπι, περίπου 200 εισέβαλαν στα γραφεία, προκαλώντας ζημιές, αλλά και επέμβαση της αστυνομίας. Συνελήφθησαν οι ταραξίες και ανάμεσά τους βρέθηκαν δύο έφεδροι αξιωματικοί.