- Newsroom
«Το μεγαλύτερο δίδαγμα που μπορούμε να αντλήσουμε από τη ζωή του Λόρδου Βύρωνα, με τα δικά του λόγια είναι το εξής: “ποτέ δεν αποτυγχάνουν αυτοί που πεθαίνουν για ένα μεγάλο σκοπό”» υπογράμμισε ο υφυπουργός Πολιτισμού Ιάσωνας Φωτήλας στην παρουσίαση του τόμου, στην 21η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, «για έναν από τους πιο αφοσιωμένους φιλέλληνες της ιστορίας, μια προσωπικότητα που καθόρισε την πορεία του ρομαντισμού και της επαναστατικής δράσης στον 19ο αιώνα», όπως υπογράμμισε.
Ο τόμος, εκδόθηκε στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για το «Αφιερωματικό Έτος στον Λόρδο Βύρωνα», που ανακήρυξε το υπουργείο Πολιτισμού το 2024 με αφορμή τη συμπλήρωση 200 χρόνων από τον θάνατο του και αναδεικνύει ποικίλες πτυχές της ζωής και του έργου του ποιητή και φιλέλληνα, καθώς και τη σπουδαία συμβολή του στον αγώνα για την ανεξαρτησία της Ελλάδας.
Ένα από τα μεγαλύτερα παραδείγματα διεθνούς αλληλεγγύης που ξεπέρασε σύνορα και εθνικιστικά πάθη.
«Ο Λόρδος Βύρωνας δεν ήταν απλώς ένας αγωνιστής, αλλά ένας ιδεαλιστής που έβαλε την ελευθερία του άλλου πάνω από τη δική του ζωή. Μια στάση που εκδηλώθηκε στην πλήρη αφοσίωση του στον αγώνα των Ελλήνων για ανεξαρτησία, αλλά και των Ιταλών για ελευθερία από τη δυναστεία των Αψβούργων» τόνισε ο υφυπουργός Πολιτισμού.
«Το 1823 ο Βύρων ταξίδεψε στην Ελλάδα για να στηρίξει την Ελληνική Επανάσταση, εγκαταλείποντας τον πολυτελή τρόπο ζωής και τις πολιτικές του φιλοδοξίες στην Αγγλία. Στην Ελλάδα βρέθηκε κυριολεκτικά και μεταφορικά στην καρδιά του αγώνα, αντί να παραμείνει απλός υποστηρικτής από το εξωτερικό βρέθηκε στον ίδιο τον τόπο της μάχης, στο Μεσολόγγι, όπου και πέθανε το 1824 από πυρετό πριν προλάβει να δει την ελευθερία των Ελλήνων. Η αυτοθυσία του για την ελληνική ανεξαρτησία, είναι ένα από τα μεγαλύτερα παραδείγματα της διεθνούς αλληλεγγύης που ξεπέρασε σύνορα και εθνικιστικά πάθη» συμπλήρωσε ο κ. Φωτήλας.
Τόνισε ακόμη ότι, όταν η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη εγκαινίασε την έκθεση «Ο Μπάιρον και η Ελλάδα» και ανήγγειλε το «Αφιερωματικό Έτος στον Λόρδο Βύρωνα» επισήμανε ότι «άλλοι φιλέλληνες είχαν ίσως ουσιαστικότερη συμβολή στην ευόδωση του αγώνα, ο Βύρωνας όμως με τον θάνατό του κυρίως αναγνωρίζεται ως το σύμβολο του φιλελληνισμού».
«Η κάθοδος του Βύρωνα στην Ελλάδα και ο θάνατος του στο Μεσολόγγι έδωσαν τεράστια δημοσιότητα στην εξέγερση των Ελλήνων και κινητοποίησαν τη φωτισμένη Ευρώπη, ενώ ο δεσμός και η συνεργασία του με τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο επηρέασαν αποφασιστικά τις πολιτικές ισορροπίες, ακριβώς τη στιγμή που αυτές διαμορφώνονται εντός του επαναστατημένου έθνους που προσπαθούσε να συγκροτηθεί σε κράτος. Παντού μέσα στο έργο του Βύρωνα καταγράφεται μια προσωπική φιλοσοφική αναζήτηση που στην ουσία αντικατοπτρίζει τη θέλησή του να αναζητήσει και να υποστηρίξει ένα σκοπό πέρα από τα παραδοσιακά όρια, ένα σκοπό ελευθερίας και δικαιοσύνης, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει να πολεμήσει για το δίκαιο κάποιου άλλου» ανέφερε ο υφυπουργός Πολιτισμού.
«Το ερώτημα που τίθεται όμως σήμερα, είναι αν ο Λόρδος Βύρωνας θα μπορούσε να βρει αντίκρισμα στον σύγχρονο κόσμο μας» είπε ο κ. Φωτήλας προσθέτοντας ότι «δυστυχώς ζούμε σε μια εποχή που συχνά τιμά τον ωφελιμισμό, τον κυνισμό, τον ρεαλισμό και την ατομική ευημερία».
«Σε έναν κόσμο γεμάτο κοινωνική καχυποψία και αποστασιοποίηση από τα μεγάλα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα, θα κινδύνευε το αλτρουιστικό παράδειγμα του Βύρωνα να χαρακτηριστεί ως ξεπερασμένο, γραφικό ή ακόμη και επικίνδυνο. Γιατί με τα σημερινά μας πρότυπα και κριτήρια είναι εύκολο να θεωρήσουμε τον Βύρωνα ως υπερβολικά ρομαντικό και αφελή. Ωστόσο, μήπως να σκεφτούμε ότι το πρόβλημα βρίσκεται στη δική μας αδιαφορία και στη δική μας έλλειψη θυσίας για σκοπούς που δεν εξυπηρετούν τα προσωπικά μας συμφέροντα;» επισήμανε.
«Ο Βύρων δεν απέφυγε τη δόξα, ούτε τον πλούτο, αλλά επέλεξε να αναζητήσει κάτι μεγαλύτερο και σπουδαιότερο από αυτά, την ελευθερία των καταπιεσμένων. Και ίσως το μεγαλύτερο δίδαγμα που μπορούμε να αντλήσουμε από τη ζωή του με τα δικά του λόγια είναι το εξής "ποτέ δεν αποτυγχάνουν αυτοί που πεθαίνουν για ένα μεγάλο σκοπό"» τόνισε ο υφυπουργός Πολιτισμού.
Κείμενα Ελλήνων και ξένων συγγραφέων για το φιλελληνικό και ποιητικό - δραματικό έργο του Λόρδου Βύρωνα
Η έκδοση υλοποιήθηκε με τη συνεργασία της ομάδας εργασίας του «Αφιερωματικού Έτους για τον Λόρδο Βύρωνα», της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών και της Βυρωνικής Εταιρείας Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου.
«Θέλαμε να υπάρξει μία παράλληλη παρουσίαση τόσο του φιλελληνικού έργου όσο και του ποιητικού και δραματικού έργου του Λόρδου Βύρωνα» εξήγησε η Σίσσυ Παπαθανασίου, προϊσταμένη της Διεύθυνσης Γραμμάτων του Υπουργείου Πολιτισμού τονίζοντας ότι ο τόμος περιλαμβάνει κείμενα Ελλήνων αλλά και ξένων, κάποια από τα οποία δημοσιεύονται για πρώτη φορά και άλλα που τότε που δημοσιεύθηκαν έχουν δημιουργήσει πολύ μεγάλη αίσθηση και έχουν προχωρήσει τις Βυρωνικές σπουδές. Οι Βυρωνικές Σπουδές είναι κάτι το ξεχωριστό, το ιδιαίτερο σε όλο τον κόσμο, επειδή ο Λόρδος Βύρωνας κατόρθωσε από τη δεύτερη δεκαετία του 19ου αιώνα να δημιουργήσει μία διεθνή μόδα, ανέφερε η κ. Παπαθανασίου, άρθρο της οποίας που αφορά το θεατρικό έργο του Λόρδου Βύρωνα έχει συμπεριληφθεί στον τόμο.
«Εκτός από τους αγωνιστές του 1821 ο Μπάιρον υπήρξε ίσως η πιο εμβληματική μορφή της Ελληνικής Επανάστασης. Πίστευε βαθιά ότι ο άνθρωπος δεν πρέπει να μένει αδρανής, οφείλει να αντιδρά, να αντιστέκεται, να επαναστατεί και αυτή η στάση ζωής αποτυπώθηκε στα γραπτά του» τόνισε ο Βασίλης Σαμπατακάκης, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών σημειώνοντας ότι ο ποιητής και φιλέλληνας έχει γράψει: «Ο μεγάλος σκοπός της ζωής μας είναι η αίσθηση πώς υπάρχουμε έστω και μέσω του πόνου. Ένα επώδυνο κενό είναι που μας ωθεί στο παιχνίδι, στον πόλεμο, στο ταξίδι, σε κάθε έντονη εμπειρία, όπου η ταραχή αποτελεί το κύριο θέλγητρό τους».
«Δεν έβλεπε τους Έλληνες απλώς ως απογόνους ενός ένδοξου πολιτισμού, τους έβλεπε ως ανθρώπους με δικαίωμα στην ελευθερία και ήταν από τους πρώτους που πίστεψαν ακράδαντα ότι άξιζαν κάθε βοήθεια για την αποκτήσουν. Στην Ελλάδα έγινε κομμάτι της συλλογικής μνήμης. Το όνομά του υπάρχει παντού σήμερα σε πόλεις, σε χωριά, σε συνοικίες και σε πλατείες. Δεν είναι απλώς ένας φιλέλληνας ενσάρκωσε την έννοια του φιλελληνισμού και αυτή η έννοια χάρη και σε εκείνον πέρασε σε πολλές γλώσσες και πολιτισμούς» υπογράμμισε ο κ. Σαμπατάκης.
Στον τόμο συγκεντρώνονται άρθρα 16 ξένων και επτά Ελλήνων συγγραφέων, κάτι που αναδεικνύει τη διεθνή απήχησή του, είπε ο κ. Σαμπατάκης προσθέτοντας ότι η θεματολογία ποικίλει: η αγάπη του για τον αρχαίο κόσμο ως πηγή έμπνευσης για την ποίησή του και βαθύτερη προσωπική αναζήτηση, η βαθιά σχέση του με την Ιταλία, το πως ο βυρωνικός ρομαντισμός επηρέασε τη λογοτεχνία άλλων λαών.
Ο τόμος αναμοχλεύει την ιστορία, υπενθυμίζει τα ηρωικά πρόσωπα, αλλά και αναδεικνύει την αδιάλειπτη προσπάθειά μας να συνάψουμε και να διατηρήσουμε άρρηκτους δεσμούς με τις αξίες του παρελθόντος, τις διαχρονικές αξίες και αυτά τα ιστορικά πρόσωπα, όπως ο ποιητής και Φιλέλληνας Λόρδος Βύρωνας που έχουν τη δύναμη να μας εμπνεύσουν, να μας καλλιεργήσουν ψυχικά και πνευματικά, αλλά και να νοηματοδοτήσουν με τρόπο γόνιμο τη σχέση του σύγχρονου ανθρώπου με το παρελθόν, τόνισε η Ροδάνθη Φλώρου, πρόεδρος της Βυρωνικής Εταιρείας Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου.
Η Βυρωνική Εταιρεία Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου έχει αναπτύξει αξιόλογες δραστηριότητες. Είναι μία από τα 40 Βυρωνικές Εταιρείες που εδρεύουν σε χώρες όλου του κόσμου και έχει θέση προεξάρχουσα γιατί κατάφερε στον τόπο που άφησε την τελευταία του πνοή ο Λόρδος Βύρωνας να ιδρύσει Διεθνές Ερευνητικό Κέντρο και Μουσείο για τον Λόρδο Βύρωνα και τον Φιλελληνισμό, επισήμανε η κ. Φλώρου.
