Γράφει
Ζωή Ε. Γιαννοπούλου
Οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες. Στην οικογένεια, στην εργασία, στην κοινωνία, ακόμα και μέσα μας. Το ζήτημα δεν είναι αν θα συγκρουστούμε, αλλά πώς θα το διαχειριστούμε. Η διαμεσολάβηση προσφέρει έναν διαφορετικό δρόμο: έναν δρόμο συνεννόησης, κατανόησης και δημιουργικής επίλυσης διαφορών.
Η διαμεσολάβηση, ως θεσμός και ως πρακτική, βλέπει τη σύγκρουση όχι ως μάχη αλλά ως ευκαιρία. Ο διαμεσολαβητής, ένας ουδέτερος και πιστοποιημένος επαγγελματίας, βοηθά τα μέρη να επικοινωνήσουν, να αναζητήσουν κοινές λύσεις και να επιλύσουν τη διαφορά τους, χωρίς να καταφύγουν στα δικαστήρια.
Πέρα από τα προφανή πλεονεκτήματα -οικονομία χρόνου και χρήματος- η διαμεσολάβηση προσφέρει κάτι βαθύτερο: τη διατήρηση και συχνά την αποκατάσταση των ανθρώπινων σχέσεων. Σε έναν κόσμο όπου η σύγκρουση εύκολα γίνεται ρήξη, η διαμεσολάβηση υπενθυμίζει ότι υπάρχει και άλλος δρόμος.
Η διαδικασία της διαμεσολάβησης σε αστικές και εμπορικές διαφορές
Στις αστικές και εμπορικές διαφορές, η διαμεσολάβηση είναι μία νομική διαδικασία επιβοηθούμενης διαπραγμάτευσης. Τα μέρη συμμετέχουν με τη θέλησή τους, με τη συμβολή ενός ουδέτερου διαμεσολαβητή και τη συνοδεία των δικηγόρων τους.
Η διαδικασία ξεκινά με την επιλογή του διαμεσολαβητή και την υπογραφή συμφωνίας υπαγωγής. Ο διαμεσολαβητής ενημερώνει τα μέρη για τις βασικές αρχές: ουδετερότητα, εμπιστευτικότητα, εκούσιος χαράκτηρας και ισότιμη συμμετοχή. Οι δικηγόροι υποστηρίζουν τους πελάτες τους νομικά καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας, διασφαλίζοντας ότι κάθε βήμα γίνεται με πλήρη γνώση των δικαιωμάτων και επιλογών τους.
Στη συνέχεια, κάθε μέρος παρουσιάζει τις θέσεις και τις ανάγκες του. Ο διαμεσολαβητής διευκολύνει τον διάλογο και εντοπίζει σημεία σύγκλισης. Όπου χρειάζεται, πραγματοποιούνται κατ’ ιδίαν συναντήσεις, ώστε να διερευνηθούν ευαίσθητα ζητήματα.
Αν επιτευχθεί συμφωνία, συντάσσεται πρακτικό επίτευξης συμφωνίας, το οποίο υπογράφεται από όλα τα μέρη και τους δικηγόρους τους και μπορεί να επικυρωθεί στη γραμματεία του δικαστηρίου, αποκτώντας ισχύ εκτελεστού τίτλου. Αν δεν υπάρξει συμφωνία, τα μέρη διατηρούν όλα τα νόμιμα δικαιώματά τους να προσφύγουν στη δικαστική οδό.
Η διαμεσολάβηση αναδεικνύεται έτσι σε μία ευέλικτη, ασφαλή και αποτελεσματική μέθοδο επίλυσης διαφορών, ιδανική για όσους επιθυμούν πρακτικές λύσεις χωρίς ρήξη.
Η διαμεσολάβηση στην καθημερινότητα: Ένα εργαλείο ζωής
Η διαμεσολάβηση δεν είναι μόνο μία διαδικασία επίλυσης σοβαρών διαφορών· είναι ένα πολύτιμο εργαλείο για την καθημερινή ζωή. Από μία διαφωνία στη δουλειά μέχρι μία παρεξήγηση στην οικογένεια ή μία διαφορά με έναν γείτονα, οι αρχές της διαμεσολάβησης -ο διάλογος, η κατανόηση, η αναζήτηση κοινών λύσεων- μπορούν να εφαρμοστούν σε κάθε ανθρώπινη επαφή. Μαθαίνοντας να διαχειριζόμαστε με ψυχραιμία και δημιουργικότητα τις μικρές συγκρούσεις της καθημερινότητας, καλλιεργούμε σχέσεις σεβασμού και εμπιστοσύνης, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση ενός πιο συνδεδεμένου και συνεργατικού κοινωνικού ιστού.
Στην Ελλάδα, η θεσμοθέτηση της διαμεσολάβησης αποτελεί σημαντικό βήμα. Ωστόσο, για να γίνει ουσιαστικό μέρος της κουλτούρας μας, χρειάζεται συνεχής ενημέρωση, εκπαίδευση και ενίσχυση της εμπιστοσύνης στον θεσμό. Η διδασκαλία δεξιοτήτων διαχείρισης συγκρούσεων από τη σχολική ηλικία είναι απαραίτητη, ώστε οι πολίτες του αύριο να μεγαλώσουν με τη γνώση ότι κάθε διαφωνία δεν είναι μάχη αλλά ευκαιρία για επίλυση και εξέλιξη.
Γιατί, τελικά, ο τρόπος που διαχειριζόμαστε τις συγκρούσεις διαμορφώνει όχι μόνο τις σχέσεις μας αλλά και τον πολιτισμό μας. Και η διαμεσολάβηση μπορεί να γίνει ο δρόμος προς μία κοινωνία όπου η διαφωνία δεν σημαίνει ρήξη αλλά εξέλιξη.
*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 04.05.2025