Αν και βρισκόμαστε προς το τέλος της επίσημης τουριστικής σεζόν, η Θεσσαλονίκη συνεχίζει να υποδέχεται επισκέπτες από διαφορετικές χώρες, με τον αριθμό τους να ενισχύεται κυρίως χάρη στα κρουαζιερόπλοια που «δένουν» στο λιμάνι. Ωστόσο, όπως λένε οι καταστηματάρχες και εργαζόμενοι που δραστηριοποιούνται στην πώληση τουριστικών ειδών, η κίνηση παρουσιάζει διακυμάνσεις και συχνά δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες τους. Κατά γενική ομολογία οι αγορές των τουριστών κυμαίνονται από μικρής αξίας σουβενίρ έως πιο ιδιαίτερα κομμάτια ελληνικής χειροτεχνίας.
Η βασική δεξαμενή επισκεπτών παραμένει τα Βαλκάνια, κυρίως Βούλγαροι, και Ρουμάνοι, Πολωνοί, Σέρβοι, Βορειομακεδόνες, ενώ ένα μικρότερο, αλλά σημαντικό ποσοστό προέρχεται από Αμερική, Αυστραλία και Ευρώπη. Σε αυτούς προστίθενται οι Έλληνες του εξωτερικού που, όπως λένε οι καταστηματάρχες, αποτελούν πιο «καλούς» πελάτες.
«Ένας στους τρεις αγοράζει κάτι μικρής αξίας, ενώ μόνο ένας στους είκοσι θα δώσει πάνω από 100 ευρώ», λένε χαρακτηριστικά στο emakedonia.gr εργαζόμενοι καταστήματος με τουριστικά είδη επί της οδού Κατούνη στα Λαδάδικα. Τα απογεύματα, ειδικά μέχρι αργά το βράδυ, τα μαγαζιά γεμίζουν κόσμο, αλλά αυτό δεν μεταφράζεται πάντα σε υψηλές εισπράξεις.
Τουρίστες με χαμηλό μπάτζετ
Οι περισσότεροι τουρίστες φαίνεται πως ψωνίζουν με μέτρο. «Ο τουρισμός είναι χαμηλού επιπέδου. Οι αγορές τους γίνονται με χαμηλό μπάτζετ, σε αντίθεση με την Αθήνα, όπου οι τουρίστες ξοδεύουν αναλογικά πολύ περισσότερα», λέει η κα Ελισάβετ Φαργκάνη, ιδιοκτήτρια καταστήματος με τουριστικά είδη και είδη δώρων στην Πλ. Αριστοτέλους. Η ίδια εξηγεί ότι ο Ιούλιος και ο Αύγουστος είναι οι πιο δυνατοί μήνες, αλλά όχι σε βαθμό που να αλλάζουν ριζικά τα δεδομένα.
«Υπάρχουν μέρες που οι τουρίστες ψωνίζουν σαν να μην υπάρχει αύριο και άλλες που απλώς κοιτούν», λέει η Πέννυ, εργαζόμενη σε κατάστημα στην πλατεία Αριστοτέλους. Για την ίδια, το best seller παραμένει το μαγνητάκι με τον Λευκό Πύργο. Οι καλές αγορές σπανίζουν αλλά γίνονται. "Κάθε πέρσι και καλύτερα" θα έλεγα», προσθέτει.
Αντίστοιχη εικόνα μεταφέρει στο emakedonia.gr η κα Ελένη Ιωαννίδου, εργαζόμενη σε κατάστημα με τουριστικά είδη στο Πέταλλο της Αριστοτέλους, «Μπαίνει ο κόσμος μέσα στο κατάστημα, κοιτάνε όλα τα προϊόντα, κάποιοι ψωνίζουν, άλλοι όχι. Οι τουρίστες όμως είναι συντηρητικοί με τις αγορές τους, έρχονται με ένα προκαθορισμένο μπάτζετ και δίνουν περισσότερο προτεραιότητα στην εστίαση».
Περισσότερο αισιόδοξος εμφανίζεται ο κος. Βαγγέλης Κλίαρης, ιδιοκτήτης καταστήματος, ο οποίος τονίζει μεταξύ άλλων πως «η πόλη είναι ανεβασμένη από τον Ιούλιο και μετά» ενώ πιστεύει πως «η τουριστική κίνηση θα διατηρηθεί μέχρι και τον Οκτώβρη».
Οι «κλασικές» επιλογές των τουριστών
Η πλειονότητα των επισκεπτών ξέρει ακριβώς τι ψάχνει. Τα πιο δημοφιλή σουβενίρ είναι χωρίς αμφιβολία το μαγνητάκια ή τα μπρελόκ με τοπόσημα της Θεσσαλονίκης ή της Ελλάδας γενικότερα. «Το 20-30% όσων κοιτάζουν τελικά θα αγοράσουν, και συνήθως επιλέγουν κάτι μικρό, εύκολο στη μεταφορά, όπως μπρελόκ, μαγνητάκια, δαχτυλήθρες», τονίζει ο κ. Κώστας Χατζηαλεξάνδρου, ιδιοκτήτης καταστήματος με σουβενίρ.
Από εκεί και πέρα, η λίστα με τα προϊόντα είναι μεγάλη: κουταλάκια, κομπολόγια, κεραμικές μικρογραφίες, κεραμικές κούκλες, αγάλματα με θεούς και ήρωες της ελληνικής μυθολογίας, μεταλλικά και μπρούτζινα αγγεία, επιτοίχιες πλάκες, τσάντες, καπέλα, φουλάρια, σαπούνια με ελαιόλαδο, πετσέτες, μπλουζάκια, μέχρι και εκκλησιαστικά είδη. Επίσης, δημοφιλή είναι τα κοσμήματα, από χάντρες και μακραμέ, μέχρι ασημένια, επιχρυσωμένα και κομμάτια από ορείχαλκο.
Ένα ακόμη στοιχείο που ξεχώρισε η κα. Ιωαννίδου είναι η άνοδος του θρησκευτικού τουρισμού, με επισκέπτες που ενδιαφέρονται για εκκλησιαστικά είδη, εικόνες και μικρά αντικείμενα με θρησκευτικό χαρακτήρα.
Η δυναμική των κρουαζιερόπλοιων
Καθοριστικός παράγοντας για την αγορά των τουριστικών ειδών είναι τα κρουαζιερόπλοια. Όμως, σύμφωνα με τους επαγγελματίες, φέτος δεν βοήθησαν όσο περίμεναν. «Τους παίρνουν με λεωφορεία και τους οδηγούν σε συγκεκριμένα σημεία με αποτέλεσμα να μην κάνουν βόλτες στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, εξηγούν καταστηματάρχες.
«Φέτος δεν ήρθαν τα μεγάλα κρουαζιερόπλοια από τα οποία κατέβαιναν 3.000 άτομα και σίγουρα θα έκαναν τη διαφορά», σημειώνει ο κος. Χατζηαλεξάνδρου.
Παράλληλα, ανησυχία εκφράζεται για τον αυξανόμενο ανταγωνισμό, καθώς ορισμένα τουριστικά είδη, όπως τα μαγνητάκια και τα μπρελόκ, πωλούνται πλέον και σε μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων εστίασης. Όπως σημειώνει η κα Φαργκάνη: «Τα καταστήματα αυτά που πουλάνε πιο φθηνά είναι πολύ ανταγωνιστικά. Αυτό δεν βοηθάει».
Οι τουριστικές αγορές στη Θεσσαλονίκη κινούνται με μέτρο, με τους περισσότερους να επιλέγουν φθηνά σουβενίρ και λιγότερους να δαπανούν για ποιοτικά, ακριβότερα προϊόντα ελληνικής κατασκευής. Παρά την ανταγωνιστικότητα και τις απώλειες από τα κρουαζιερόπλοια, οι επαγγελματίες της πόλης συνεχίζουν να «ποντάρουν» στη μοναδικότητα της ελληνικής λαϊκής τέχνης, αλλά και στην ελπίδα ότι η επόμενη σεζόν θα φέρει περισσότερη τουριστική κίνηση και μεγαλύτερη διάθεση για αγορές.
